Önceki yazımda, tabiat ilimleri ve inanç-ahlak eğitimi konusunda Batı’nın durumunu yazmış, İslam Alemi’ndeki durumu bu yazımda ele alacağımı belirtmiştim.
Batı’ya göre İslam Alemi’nde daha büyük eğitim sorunları var.
Batı’da eksik olan inanç ve ahlak eğitimidir. İslam Alemi’nde ise, her iki alanda da büyük eksiklikler ve yanlışlıklar var. Bu sebeple İslam Alemi’nin maddi dünyası iyi olmadığı gibi, manevi dünyası da iyi değil.
Hem madde dünyamızın hem de mana dünyamızın; yani hem dünyamızın hem de ahiretimizin iyi olmasını istiyorsak, eğitimin her iki alanına da ağırlık vermeliyiz.
Yaşamda madde ile mananın beraberliği zordur.
Madde her zaman manayı hayatından çıkarmak, boğmak ister. Manayı esas alanlar da çoğu zaman ölçüyü kaçırarak, maddeye kıymet vermemek adına, daldığı mana deryasında maddeyi ihmal eder.
Halbuki tarihten biliyoruz ki, maddeye sahip olup, bunu mana için kullananlar medeniyet oluşturmuşlardır. Yani medeniyet, mananın madde ile buluşmasıyla; başka bir ifade ile; mananın maddede vücut bulması ile meydana gelir. Madde medeniyetin bedeni, mana ise insanlığıdır, ruhudur.
Manadan yoksun bir madde, bugünkü Batı’da olduğu gibi ancak uygarlık oluşturur. Maddeden yoksun bir mana ise, hayatın ihtiyaçlarına cevap vermeyen ve ilerlemesine katkı sunmayan bir ruhbanlık oluşturur sadece.
İslam, ne uygarlığı ne de ruhbanlığı esas alır. İslam, medeniyeti (yani madde üzerine manayı) esas alan bir dindir.
Manasız bir madde; maddesiz bir mana, ikisi de nakıstır.
Dediğim gibi, bugün İslam Alemi olarak hem manayı hem de maddeyi, yani medeniyeti kaybetmişiz. Bu kaybın temelinde de eğitim konusu ve sorunu var.
Eğitimin iki önemli evresi olan ailelerde ve okullarda sorun var.
İnanç ve ahlak eğitiminde ana tohumların atıldığı aileler, bu işi koy vermiş. Maalesef çoğu ailelerimizin böyle bir sorunu yok. Çoğu aile çocuğunun inanç, ahlak ve okul eğitimi ile ilgilenmiyor.
Okul eğitimini önemseyen ailelerin de çoğu (ki son yıllarda bu, Türkiye gibi ülkelerde çok arttı) çocuklarının okul eğitimi kadar inanç ve ahlak eğitimi ile ilgilenmiyorlar. Yani “Matematik, Kimya, Fizik ve bu derslerin notları” dedikleri kadar “iman, ahlak, namaz, oruç” demiyorlar. Bu aileler ve bu ailelerin oluşturduğu toplumlar bir anlamda Batılılaşıyor.
İnanç ve ahlak eğitimine önem veren az sayıdaki ailelerin çoğu da okul eğitimini ihmal ediyor. Çocuk imanı kabul etmiş, namaz kılıyor, oruç tutuyorsa gerisi önemli değil, nazarlarında.
Söz uzadı ama okullarımızın durumuna da bir cümle ile değineyim: Okullarımızın eğitimi, ailelerimizin durumundan farklı değil; hem tabiat ilimleri eğitiminde hem de inanç ahlak eğiminde çok yetersizler.