Batman’da kuruyemiş sektöründe çalışanlar geçen yıla oranla çerez fiyatlarında artış olduğunu belirterek bu durumun dövizin yükselmesi ve piyasadaki istikrarsızlıktan kaynaklandığını belirttiler.
Elma sokağı esnafından Ahmet Başaran, Hint fıstığı olarak bilinen kaju, badem, leblebi ve ceviz gibi ürünlerde fiyat artışının çok olduğunu söyledi.
Başaran, "Kış mevsimi kuruyemiş sezonudur ve sezona yeni girdik. Kuruyemişin belli başlı bazı kalemlerinde yükselme var. Bu fiyat yükselişi dolardan dolayı kaynaklandı. Dolardan kaynaklanmayan ürünleri de bizim halkımız doları bahane ederek yükselttik. Biz kendi kedimize bunu yaptık. Dolarla alakası olmayan ürünleri doları bahane ederek fiyatımızı yükselttik. Bu bizden kaynaklanan bir şey değildi. Büyük toptancılardan kaynaklanan bir durumdu. Büyük toptancılar malı stoklayıp piyasaya göndermiyordu. Sırf dolar yükselmiş diye doları bahane ederek fiyatları yükselttiler. Bu fiyat yükselişi ister istemez bize biraz etkisi oldu." diye konuştu.
İthal olan kuruyemiş ürünlerin fiyatlarıyla ilgili bilgi veren Başaran, "Genel olarak fiyatlar her sene olduğu gibi 4-5 kalemde yükselme var. Badem içi 35-40 lira iken şu anda 70-80 arası fiyat yükselmiş. Ceviz aynı şekilde kabuklu cevize özellikle yansıması oldu. Kabuklu ceviz 18-20 lira arası satılırken şuanda 25-30 lira arası satılıyor. Kaju da aynı şekilde pahalı olmuş. Bu ürünler ithal olduklarından dolayı ister istemez yükseliyor. Kajuyu geçen sene 60-65 lira arası satıyorduk şu anda 80-100 arası değişiyor. Çerez cep yakıyor diyebilir miyiz milletimize bağlıdır. Durumu iyi olmaya insanın cebini yakar ister istemez ama durumu iyi olan insana ise dokunmaz. Ne oluyorsa fakire oluyor. Kuruyemiş temel gıda olmadığı için pek sıkıntı da yapacağını sanmıyorum." dedi.
Toptancılar Sitesinde 2009’dan bu yana kuruyemiş toptancılığını yapan Kadri Taş, ithal edilen birkaç ürün dışında fiyatların fazla yükselmediğini belirterek dolar endeksli kuruyemişlerde sıkıntı yaşadıklarını ifade etti.
Kışın vazgeçilmezi olan kuruyemişin sezonunun başladığını belirten Taş, "Bölge olarak bölgemiz sıcak olduğu ve yazın günlerin uzun geceleri kısa olduğundan dolayı genelde vatandaşlar işleriyle uğraşıyorlar. Kış mevsiminde hem geceler uzun olduğundan dolayı millet kışın çerezi daha iyi tüketiyor. Ürünlerimizi elhamdülillah 12 ay boyunca imalatını yapıyoruz. Yaz ve kış mevsiminde sürekli tüm ürünlerimiz var ancak kışın tüketim daha çoktur. Yaz sıcağında daha çok sıvı ürünler tüketiliyor kışın ise kuruyemiş tüketiliyor." dedi.
"İthal ürün yerli ürün gibi tüketilmiyor"
Türkiye piyasasındaki son aylarda yaşanan istikrarsız kuruyemiş sektörüne de yansıdığını ifade eden Taş, "Son 4-5 aydır Türkiye’deki anormal durumdan dolayı ister istemez kuruyemişte etkilendi. Dolar bazlı birkaç tane ürünüz var. Bunlar ithal ediliyor. Dakota çekirdek, bal kabak çekirdek, ceviz, kaju ve badem içi gibi ürünler genelde dışarıdan Türkiye’ye giriyor. Bu ürünlerin çoğu da dövizle alınıp satılıyor. İster istemez bunlarda bir artış oldu. Tabi bu ürünler normal Türkiye’de üretilen ürünler gibi tüketimi fazla yoktur. Yani her vatandaşın evine rahatlıkla götüreceği bir ürün değildir. Bir kilo ceviz 70-80 liradır. Tabi biz o kadara satmıyoruz biz toptan olarak verdiğimiz için perakende satanlar da üstüne kârını bırakıyor. Badem, kaju ve diğer ürünler de öyledir. Bu ürünlerde ufak tefek zamlar oldu. Elhamdülillah sanki şu anda Türkiye istikrara doğru gidiyor." şeklinde konuştu.
Yerli ürünlerin bölgede daha çok tüketildiğine dikkat çeken Taş, "Türkiye’de üretilen birçok ürünümüz var. Ay çekirdeği, leblebi, yerfıstığı, kabuklu yerfıstığı ve mısır gibi ürünlerimizi bölge olarak iyi tüketiyoruz. Bu yerli ürünlerimizde ciddi manada artış olmadı. Hatta önceki senelerin fiyatlarını korumaya çalışıyoruz. Birkaç yıldır fiyatlarımız aynıdır. Kendi vatandaşlarımıza elimizden geldiği kadar ürünlerimizi en taze ve leziz bir şekilde üretmeye devam ediyoruz. Batman’da elhamdülillah birkaç tane kuruyemiş üreticisi var. Biz bunu Batman için bir değer olarak görüyoruz. Batmanlılar ve Batman çevresi için büyük değerdir." ifadelerini kullandı.
Kuruyemiş kültürünün bölgede yeni yaygınlaştığını dile getiren Taş, şu ifadeleri kullandı: "Birkaç sene önce kuruyemiş kültürü Batman ve çevresinde yoktu. Bunun sebebi de üreticiler yoktu ve Batman’a gelen ürünler taze bir şekilde vatandaşlarımıza ulaşmıyordu. Batman’da bizim gibi üreten arkadaşlar var. Bu üreticiler her gün sattığı ürün kadar ürün imal ediyor. Bu imal edilen ürün bir veya iki gün içinde mutlaka vatandaşın sofrasına ulaşıyor. Bu da sürekli tazeliği ön plana çıkarıyor. Vatandaşta bunu güven ve rahatlıkla tüketiyor. Birkaç yıl önce bu ürünlerin fazla tüketimi yoktu. Sebebi de malın üreticiden tüketiciye geç ulaşmasıydı. Bu da birkaç yıldır elhamdülillah kuruyemişi üretimini Batman’da ciddi anlamda tüketim sağlamış. Tüketim iyidir elhamdülillah işlerimizden de memnunuz Allah’a (celle celaluhu) şükürler olsun. Biz Batman’da son teknolojik bir makinayla üretim yapıyoruz. Ürünlerimiz genelde her gün tükettiğimiz kadar yani 3-4 güne yetecek kadar üretimimizi yapıyoruz. Sabahleyin kavurduğumuz ürün Allah’ın (celle celaluhu) izniyle akşam tüketicinin sofrasına gidiyor. Daha tazeliğini kururken müşterilerimizin damak tadıyla buluşturuyoruz. Bu konuda mutluyuz ve vatandaşa iyi hizmetten dolayı da Allah’a (celle celaluhu) şükrediyoruz."
İLKHA