Kanserin dünyada ve ülkemizde en sık rastlanan ikinci ölüm sebebi olduğunu belirten uzmanlar, kanserin her ne kadar genetik bir hastalık olsa da korunma ve iyileşme yolları olabileceğine dikkat çekiyor.
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Abalı, “Kanser genetik bir hastalık, bir başka deyişle DNA’mızda başlıyor. DNA’mızda mutasyon denilen bir hasar ortaya çıkıyor. Mutasyonları ya ebeveynlerimizden miras olarak devralıyoruz ya da daha sonra çevresel etkenler nedeniyle sonradan ediniyoruz.”diyerek hastalık hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Kanserin her ne kadar genetik bir hastalık olsa da, belirli kurallara uyulduğu takdirde bundan yüzde 50 gibi yüksek bir oranda korunabileceğimize dikkat çeken Prof. Dr. Abalı, “Bunun için de öncelikle en başta sigara olmak üzere, alkol, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam sürme gibi hatalı alışkanlıklardan vazgeçmeli. Ayrıca, hekimlerin önerdikleri tetkikleri de düzenli yaptırmak aynı şekilde yaşamsal önem taşıyor.” diye tavsiyelerini sıraladı.
“Mutasyonlu hücreler kansere sebep oluyor”
Vücudumuzda her gün mutasyonlu hücreler oluştuğunu anlatan Prof. Dr. Abalı sözlerine şöyle devam etti: “Bu hücreler vücudumuz tarafından önce onarılmaya çalışılıyor. Tamir edilemezse veya mutasyon çok tehlikeliyse bu hücreler ‘apoptozis’ denilen bir tür kalite kontrol sistemi tarafından temizleniyor. Kanserli hücre bu kontrol mekanizmasından kaçarsa bu sefer bağışıklık sistemimiz devreye giriyor ve bu hücreler yok ediliyor. Ancak bu mekanizmalardan kaçan hücreler yıllar içinde yeni mutasyonların da desteğiyle tümör oluşturarak hastalık haline gelebiliyor.”
Prof. Dr. Abalı kanserden korunmanın formüllerini ise şöyle sıraladı:
Yaşam alışkanlıklarınıza dikkat edin
- Sigara içmeyin. Sigara içilen ortamlardan da uzak durun, alkol almayın
- Günde 5 porsiyon sebze-meyve tüketin. Tuz, kırmızı et, kızartma ve ızgarayı mümkün olduğunca kısıtlayın.
- Egzersiz yapın. Örneğin haftada 150 dakika tempolu yürüyüş yeterlidir.
- Güneşin çok yoğun olduğu saatlerde ışınlara maruz kalmayın, mutlaka korunun. Bunun için büyük bir şapka, güneşten koruyucu kremler, kalın giysiler kullanabilirsiniz.
- Kanserojen virüslere karşı dikkatli olun. HPV, HIV, Hepatit B ilk sırada akla gelenler. HPV ve Hepatit B virüsü için aşılamak mümkün. Bu konuda doktorunuzdan görüş alın.
Düzenli olarak tetkiklerinizi yaptırın
- 20 yaşından sonra her yıl cilt, ağız-boğaz, lenf nodları, testis ile yumurtalıklar dahil detaylı bir muayene.
- Kadınlarda 21 yaşından sonra 3-5 yılda bir jinekolojik muayene ve smear testi, 40 yaşından sonra 1 ya da 2 yılda bir mamografi ve meme muayenesi.
- Erkeklerde 45 yaşından sonra rektal muayene ve PSA testi.
- 50 yaşında sonra her iki cinsiyette 10 yılda bir kolonoskopi veya yıllık gaytada gizli kan ve 5 yılda bir felksibl sigmoidoskopi. (BT ile yapılan sanal kolonoskopi 5 yılda bir alternatif olarak yapılabilir)
- 30 yıldan fazla süre günde 1 paket ve fazlası sigara içmiş 55 yaşın üzerindeki kişilerde 3 yıl üst üste düşük doz akciğer bilgisayarlı tomografisi çekilebilir. (İLKHA)