Diyarbakır'ın Bağlar ilçesinde sebze ve meyve komisyoncuları, son zamanlarda soğan, patates ve domates gibi ürünlerin fiyatında artış yaşanmasını değerlendirdiler.
Fiyatlardaki artış ve düşüşün arz-talep ilişkisine göre değiştiğini bildiren komisyoncular, verim ve rekolte durumunun da göz önüne alınmasını istediler.
Diyarbakır Sebze-Meyve Komisyoncuları Odası Başkanı Mehdi Taş, patates ve soğanın kilosunun semt pazarlarında 4 TL olduğunu, bunun sebebini ise verime ve rekolteye bağladığını söyledi.
Taş, "Bugünlerde patates ve soğan fiyatları baş gösteriyor. Nedeni ise verim yoktur. Eskiden bir dönüm tarla 5-6 ton soğan ve patates veriyorsa bugün aynı tarla bir ya da bir buçuk ton verdiği zaman ihtiyacın altına düşüyor. Biz eskiden tarlaları bir sene ekerdik, bir sene de nadasa bırakırdık. Böylece tarla canlanırdı. Günümüzde ise bir tarladan üç öğün ürün alınıyor. Üç öğün alındığı zaman tarla verim vermez, kuvvetten düşer. Bu da fiyata, fiyat da halka yansıyor. Aslında bizim bu meslek arz ve talebe bağlıdır. Yani nüfusa göre yeterince mal gelirse fiyatlar düşüyor. İhtiyaçtan az gelirse malın fiyatı yükseliyor. Örneğin bir erik sabah bir liradır. Öğleden sonra bakıyorsun iki lira oluyor. Bazen de iki liradır, bir bakıyorsun elli veya altmış kuruşa düşüyor. Şu anda soğan ve patatesin düşmesini üretime, verime ve rekolteye bağlıyorum." dedi.
"Fiyatlarda büyük bir dengesizlik olduğu için pazarlar denetim altına alınmalı"
Ağustos ve eylül aylarında fiyatlarda düşüş yaşanacağını dile getiren Taş, şunları söyledi: "Fiyatlar sabit kalmaz. İleride, 8'inci ve 9'uncu ayda fiyatlarda düşüş yaşanacak. Şu anda mahsulün çıkmadığı bölgelerde başta söylediğim nedenden dolayı verim olmuyor. O bölgelerde mahsul çıktığı zaman fiyatlar da düşer. Fiyatlarda devamlı böyle sallantı olduğu durumlarda herkes hal esnafına hücum ediyor. Sanki hal esnafı anlaşarak fiyatı yükseltiyor. Öyle bir şey yoktur. Burada bir ya da bir buçuğa sattığımız malı pazarda 3 buçuğa satıyorlar. Denetim yoktur. Ben buradan yetkililere sesleniyorum: Hatayı hep komisyonculara yüklemeyin. Denetim yok. Denetim olsaydı böyle olmazdı. Eskiden raiş okunuyordu, belli bir kâr üzerine atılıyordu. Fazlası da ona göre satılıyordu. Şimdi öyle bir şey yok. Adam bir milyona aldığı malı 4 liraya satabilir. Onun için çok büyük bir dengesizlik var, pazarların denetim altına alınması lazım."
Son günlerde artan benzin ve mazot fiyatlarının sebze ve meyveye de yansıdığını kaydeden komisyonculardan Hasan Coşkun, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba'nın bu duruma bir çözüm bulmasını istedi.
"Sebze halinde fiyatlar günlük değişiyor"
Sebze halinde fiyatların günlük olarak değiştiğini ifade eden Coşkun, "Normalde belli değil. Son zamanlarda yükselen mazot ve benzin parası bunu etkiliyor. Adana'dan bir ürün aldığında buraya gelince maliyeti 300 liradır. Bir ürünü bedava alırsan sadece 30 kuruşa mal oluyor. Bu böyle olduğu sürece üretici perişan olmuş durumda. Bulunla beraber tüketici de bundan etkileniyor. Bu yüzden hükümetin buna bir el atması, yakıt fiyatlarını düşürüp köylülere yardım etmesi lazım. Kötü hava şartlarından dolayı meyveler de sağlıklı yetişmedi. Dayanıksız ürün yetişti. Dün sebze halinde domates fiyatları 1,02 TL iken bugün 2,80 TL'ye çıktı. Buradan 3 liraya alan adam, dışarıda 4 liraya satmak zorundadır. Şu anki duruma bakılırsa fiyatlar düşmez çünkü ürünler hep hastalandı, verim yok. Verim olmayınca ürün olmaz, ürün olmayınca da fiyatlar pahalı olur. Geçen sene biz soğanı 25-30 kuruşa satıyorduk, bugün soğan 3 liradır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba'nın bunu göz önünde bulundurup tarımı geniş bir kapsamda değerlendirmesi, yakıt fiyatlarını düşürmesi lazım. Türkiye'de 6 liraya mazot kullanıyoruz. Oysaki Avrupa'nın hiçbir yerinde bu fiyat yok. İnsanlar perişan durumda." şeklinde konuştu.
"Fiyatlar bayramdan sonra tekrar düşer"
Komisyonculardan Hamit Bör ise "Fiyatlar bayramdan sonra tekrar düşer. Bu, sulu yükselmedir. Bayramdan dolayı fiyatlar böyledir. Patates ve soğan fiyatları yağıştan dolayıdır, o da düşer. Şu anda Adana'da tek çıktığı için fiyatlar biraz yüksektir. Ödemiş'in de çıktı zaten. Nevşehir'de de çıktığı zaman fiyatlar düşer." ifadelerini kullandı. (Emrah Deniz, Mehmet Çelik - İLKHA)