Kronik hastalıklar, birçok faktöre bağlı olarak ortaya çıkar ve kişinin hayatı boyunca devam ederek, hayat kalitesinin azalmasına neden olur.
Hastalığın başladığı ilk anda, belirtiler henüz tam olarak kendini göstermediği için, kişi ve sağlık sistemi tarafından tespit edilmesi çok zor olabilir. Uzun dönem içerisinde yavaş gelişim gösteren kronik hastalıklar karşısında tıbbi müdahaleler yetersiz kalır.
Kronik hastalık hangi vücut sisteminde gerçekleştiyse, o bölgedeki organ ve dokuların tam fonksiyon gösterememesi nedeniyle bir takım belirti ve bulgular ortaya çıkar.
Hastalık sürecinin uzun süreli olması nedeniyle ağrı, halsizlik ve duygu durum bozuklukları gibi ek belirtiler, kişinin gündelik yaşamının parçası haline gelir. Kişinin iş yapabilme kabiliyetinde azalma gelişir. Bu nedenle kronik hastalıklar, iş gücü kaybına neden olurlar.
Hastalıkların uzun süreli oluşu, zaman içerisinde kişide psikososyal bozuklukların ortaya çıkmasına neden olabilir. Üzüntü, öfke, çaresizlik, öz güven kaybı, başkalarına bağımlı olma endişesi ve depresyon, kronik hastalıklara eşlik eden psikolojik belirtilerdendir.
Kronik hastalıklar, düzenli olarak tıbbi müdahale gerektirir ve kişinin gündelik yaşamının aktivitelerini sınırlar.
Hastalık nedeniyle ortaya çıkan belirtilerin şiddeti değişkendir. Hastalık bazı dönemlerde alevlenip ağır bir seyir izleyebilirken, bazı dönemlerde ise hastalığın şiddeti azalıp, kişide ortaya çıkardığı belirtiler hafifleyebilir.
Kronik hastalıkların özellikleri nelerdir?
-Kronik hastalıklar kabaca 1 seneden uzun süreli tedavi gerektiren ya da hastanın günlük yaşamında 1 seneden fazla kısıtlamaya neden olan hastalık grubudur.
-Birden fazla faktöre bağlı olarak gelişen, kompleks hastalıklar olması
-Gelişimi uzun süren, bazı hastalarda herhangi bir belirtiye sebep olmadan ilerleyen (asemptomatik) rahatsızlıklar olması
-Hastalığın uzun süre devam etmesi, hastada başka sağlık sorunlarına da yol açması
-Hastada işlevsellik kaybına neden olması şeklinde sayılabilir.
Kronik Hastalıklar Önlenebilir mi?
Kronik hastalıkların tedavisi için genel olarak hastalığa bağlı belirtilerin hafifletilmesi amaçlanır. Yine hastalığa bağlı komplikasyonların azaltılması da tedavinin amaçlarından biridir.
Kronik hastalıkların toplumda pek çok kişiyi etkilediği düşünülürse bu hastalıkların tamamen tedavi edilememesi olumsuz bir durum olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle kronik hastalıkların daha az kişiyi etkilemesi, toplum sağlığı açısından hedeflenen bir durumdur. Kişide kronik hastalık gelişiminin önlenmesi için;
-Sağlıklı beslenmek
-Düzenli egzersiz yapmak
-Tütün kullanımını azaltmak, pasif içiciliğin önüne geçmek gibi davranışlar fayda sağlar.
Kanser, kronik kalp hastalıkları, diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların erken teşhisi de hastalığın ilerlememesi açısından kritiktir. Bu nedenle ailesinde bu rahatsızlıklara sahip ya da bu hastalıklarla ilgili obezite gibi risk faktörlerini taşıyan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolü yaptırması gereklidir.
Kronik hastalıklar, tedavisi uzun süren ve hastaların tedavi sürecinde yardıma ihtiyaç duydukları durumlardır. Bu nedenle hastaların tedavi boyunca hem sağlık çalışanlarından hem de yakın çevrelerinden destek görmesi, tedavi başarısını artıracaktır.
Kronik hastalık çeşitleri nelerdir?
Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezi (CDC) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), birtakım hastalıkları kronik hastalık tanımı içerisinde değerlendirmiştir, bu hastalıkların en sık görülenleri:
-Kalp ve damar hastalıkları
-Bazı kanser türleri
-Tip 2 Şeker hastalığı
-Obezite
-Eklem iltihabı (Artrit)
-Kronik solunum yolu hastalıkları (KOAH ve astım)