Kurban bayramına yaklaşıyoruz. Her Müslüman kurban kesmek istiyor. Ancak kimisinin buna gücü yetiyor, kimisinin ise buna gücü yetmiyor. Gücü yetenler kesecek ve kesemeyenlere dağıtacak. Bu şekilde denge sağlanmış olacak.
Kurban, Müslümanlar için önemli bir ibadet ve Allah'a yakınlaşma sebebidir. Fakir ile zengin arasında bir köprü vazifesini görür. Senede bir kez bile olsa Allah için bir kurban kesmek her Müslüman'ın dileğidir. Yüz binlerce mülteci fakir ve yoksul bugünü bekliyor. Bir kilogram etle karşılaşacağı günü iple çekiyor. Besicisi, üreticisi, yemcisi, nakliyecisi, çadırcısı ve daha binlerce esnaf bu günü gözlüyor. Dilerim Mevla'mdan Doğu ve Güneydoğu'da olaylar durur ve insanlar rahat bir kurban bayramı yaşar. Geçen sene yaşanan terör olayları yaşanmaz. İnsanlar kurbanlıklarını keser, fakir ve yoksula ulaştırır.
Her sene aylar öncesinden besici ve üreticiler Kurban Bayramı için hayvan alıp besler ve kurban bayramı gelince pazarlara çıkarıp satar. Bunlardan kimi hayvanlarını içerde sırf yem ve saman ile besler. Kimisi ise mera ve otlaklara hayvanlarını çıkararak besler. Bu yıl samanda bolluk yaşandı. İthalat olmadı. Samanda fazlalık bile var denebilir. Hiçbir şekilde dışarıdan saman alınmadı. Bu da maliyeti düşürdüğünden üreticiyi sevindirdi.
Ekonomide yaşanan belirsizlik, Doğu ve Güneydoğu'da terör olaylarının tırmanması, üretici ve besiciyi olumsuz etkiledi. Üretici hayvanını mera ve otlaklara çıkaramadı bu da içerde beslemesine sebep oldu. Bu sebeple maliyet arttı. Bir torba yemin fiyatı 40-50 TL arasında değişiyor. Zaten üretici girdi fiyatlarından şikâyetçi, girdi fiyatları maliyetleri yükseltiyor. Terör hem girdi fiyatlarını hem de nakliye fiyatlarını yükseltiyor. Üretici hayvan besleyebilse bile nakliyesini yapamıyor. Çünkü her gün yollar kesiliyor. Kamyonlar tırlar yakılıyor.
Hayvan besleyenler, hayvanını pazarlara taşımakta sıkıntı çekiyor. Çünkü yollar güvensiz ve nakliye bulunamıyor. Nakliye bulunsa da çok pahalı oluyor. Geçtiğimiz yıllarda Doğu ve Güneydoğu'dan batı illerine Kurban Bayramı'na bir, bir buçuk ay kala, kurbanlıklar getirilirken, bu yıl kurban bayramına sayılı günler kalmasına rağmen, bilhassa büyükbaş kurbanlıklar henüz pazarlara getirilemedi.
Ekonomide belirsizlik var. Belirsizliği oluşturan terör ve siyasi belirsizliktir. Belirsizliğin kurban fiyatlarına etkisi büyük.
Piyasadaki belirsizlikten dolayı yetiştirici kurbanlıkları geç piyasaya çıkarmak istiyor. Hayvan sayısının azlığı sebebiyle dışarıdan ithal kurbanlık getirileceği söylentileri var. Bu da haksız bir rekabete sebep olacak. Yetkililer ise kesilen hayvanın 1.5 katı büyükbaş, 1.7 katı küçükbaş kurbanlık mevcut olduğunu belirtiyor. Haksız bir rekabetin meydana gelmeyeceğini belirtiyorlar.
Peki kurbanlık fiyatları nasıl olacak?
Kurbanlık satışları illere ve bölgelere göre farklılık arz etmektedir. Kimi yerlerde canlı kilogram ve et fiyatı üzerinden, kimi yerlerde ise canlı hayvan üzerinden pazarlık yöntemiyle satış yapılmaktadır.
Bu yıl Kurban döneminde hayvan fiyatları; illere göre ve canlı ağırlığa göre değişmekle birlikte hayvan başına büyükbaşta 2 bin 700 lira ile 14 bin lira arasında, küçükbaşta ise 400 lira ile 1400 lira arasında değişeceği, canlı ağırlık fiyatının da büyükbaş hayvanlarda kilogram başına 12 ile 22 lira arasında, küçükbaşta kilogram başına 9 lira ile 19 lira arasında olacağı tahmin edilmektedir. Bu rakamların Bayram yaklaştıkça, talebe göre değişebileceğini belirtmek gerekir.
Ülke ortalamasına bakıldığında büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 15,5 lira, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 13 lira olduğu görülmektedir. Fiyatlar geçen yıla göre büyükbaşta yüzde 24,5, küçükbaşta ise yüzde 5,1 oranında artmıştır. Kimilerinin kurban fiyatlarının yüzde kırk oranında arttığı yönündeki beyanları doğru değildir.
Büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatı, İstanbul'un Anadolu yakasında 16-18 lira, İstanbul Avrupa yakasında 15-17 lira, Ankara'da 15-16 lira, İzmir'de 15 liradan satılıyor. Canlı kilogram fiyatı küçükbaş hayvanlarda, İstanbul'un Anadolu yakasında 16-19 lira, İstanbul Avrupa yakasında 15-16 lira, Ankara'da 15 lira, İzmir'de 14 lira 50 kuruş-16 lira düzeyinde bulunuyor. Arz ve talebe göre fiyatlar aşağı veya yukarı oynayabilir.
Şimdiden kurban bayramında keseceğiniz kurbanların kanlarının, akan Müslüman kanına engel olmasını cenabı haktan niyaz ederim.