Yurt dışı burs programı kapsamında Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu bilim ve teknoloji transferinin gerçekleştirilmesi için başta yükseköğretim kurumları olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının yetişmiş insan kaynağı ihtiyacını karşılamak üzere cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren eğitim bursu ile yurt dışına öğrenci gönderiliyor.
1929 yılında yürürlüğe giren 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun uyarınca yurt dışına mecburi hizmet karşılığında öğrenci gönderme işlemleri başlatıldı. Program kapsamında 89 yılda 18 bin 727 öğrenci yurt dışında öğrenim görmeye hak kazanırken, sadece son 16 yılda yurt dışında eğitim alanların sayısı 9 bini aştı. Bu kapsamda, 89 yılda yurt dışına eğitim için gönderilenlerin yüzde 49,05'ü son 16 yılda bu haktan yararlanmış oldu. Eğitime ayrılan bütçeyle orantılı olarak burs programına ayrılan pay da artırıldı. Bu program için 2002'de ayrılan bütçe 48 milyon lirayken bu rakam 2018'de yaklaşık 8 kat artışla 390 milyon liraya ulaştı.
Burs programında önemli reformlar hayata geçirildi
Milli Eğitim Bakanlığı burs programında, son yıllarda hem yapısal hem de bursiyerlerin özlük hakları noktasında önemli reformlar yapıldı. Bu kapsamda, öğrencilerin yurt dışında lisansüstü eğitim amacıyla geçirdikleri sürelerin tamamı memuriyette geçmiş sayılıyor. Yurt içi ve yurt dışı burs miktarları önemli oranda artırıldı. Öğrencilerin eş ve çocuklarının yurt dışındaki sağlık giderleri devlet güvencesine alındı. Kamu kurumlarında çalışırken bursluluğa hak kazananların aylıksız izin kullanmalarına imkan sağlandı. Sadece Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) puanına dayalı seçme ve yerleştirme usulünden ALES puanı, mezuniyet notu ve sözlü sınav puanına dayalı çoklu değerlendirme sistemine geçildi. Öğrenimlerini tamamlayarak yurda dönüp görev talebinde bulunan öğrencilerin kadro kısıtı olmadan atanmasının önü açılarak istihdamda yaşanan sorunlar ortadan kaldırıldı.
109 üniversitede istihdam sağlanacak
Milli Eğitim Bakanlığınca 2013'e kadar daha çok ABD ve Batı Avrupa ülkelerine öğrenci gönderilirken 2013 yılından itibaren Türkiye'nin uluslararası arenadaki pozisyonu ve vizyonu ışığında stratejik öneme sahip ülkeler belirlenerek öğrenciler doğrudan bölge ülkelerine gönderildi. Bu kapsamda Çin, Hindistan, Japonya, Kanada, İran, Ermenistan, Gürcistan, Rusya, Balkanlar, Orta Asya, Orta Doğu, Uzak Doğu, Afrika, Latin Amerika, Asya-Pasifik, Avrupa Birliği, Avrasya çalışmaları alanlarında burs tahsis edildi. Bakanlık tarafından verilen burslarla 3 bin 850 öğrenci 49 farklı ülkede eğitim alıyor. Bu öğrenciler, öğrenimlerini tamamladıktan sonra 25 farklı kamu kurumu ve 109 farklı üniversitede istihdam edilecek.
İLKHA