Mardin’in Midyat ilçesine has bir taş çeşidi olan, Midyat’ın ekonomisine sağladığı katkı ve yapılarına verdiği tarihi doku nedeniyle, Midyat’ın ‘Beyaz Elmas’ı olarak da anılan katori (nahit) taşı, artık fabrikalarda kesilip şekillendirildikten yurt dışına da ihraç ediliyor.
Maden olarak sadece Midyat ve çevresinde çıkarılan, işlemesi kolay ve genellikle yapıların iç ve dış cephe kaplamasında kullanılan katori (nahit) taşının, yıllar geçtikçe oksitlenerek sertleşmesi, yazın serin, kışın ise sıcak tutması özelliğiyle de ısı yalıtım görevi görmesi gibi özellikleriyle, insanların evlerinde sağlıklı yaşamasına katkı sağlıyor.
Ayrıca çeşme, mezar taşı , minare ve cami, pencere kenarları sövesi, balkon korkulukları, ihata duvarları, konak, villa, otel, minber-mihrab gibi hemen hemen her yapının dış ve iç kaplamasında kullanılan nakışlı ve özel şekilleriyle tarihi bir görüntü veren Katori Taşı, artan talep üzerine küçük atölyelerden sonra, artık mermer gibi büyük fabrikalarda işlenip, iç piyasa ve komşu ülkeler başta olmak üzere Avrupa ülkelerine de ihraç ediliyor.
Midyat’ta katori taşının ilk defa fabrikada işlenmesine öncülük eden ve ilk taş fabrikasını kuran Midyat’lı işadamı Abdulvahap Arbağ, sahibi olduğu fabrikanın çalışmaları ile ilgili şöyle konuştu:
“Eski bir mermer fabrikası olan bu yeri taş fabrikasına dönüştürerek, bu sektörde bir ilki gerçekleştirdik. Teknolojik imkanları kullanarak kaya halindeki katori taşını maden ocağımızdan çıkardığımız blok şeklinde getirip, fabrikada büyük kesici makineleriyle istenilen ölçü ve ebatlarda kesip şekil veriyoruz. Otuza yakın çalışanımızın özverili çalışmalarıyla hazırlanan taşları, paletler üzerinde istiflenmek suretiyle, siparişi veren adrese gönderiyoruz. Biz bu sektöre severek girdik , amacımız Midyat’ımızın adını bu sektörde katori taşı sayesinde Dünya’ya duyurmak. Bunu bir nebze başarmış durumdayız. Katori taşının farklı özellikleri nedeniyle yeni ev yapanlara Midyat’ın tarihi dokusunun değişmemesi ve sağlıklı bir evde yaşama adına bu taşı kullanmalarını tavsiye ediyoruz.” dedi
Katori taşının kesimi hakkında bilgi veren Makine Ustası Ali Arbağ ise, ”Taş ocağından getirilen 10- 15 tonluk devasa taşlar, 30 tonluk vinç kullanılarak vagona yüklenip, kesilmek için içeri alınmaktadır. İçeri alınan taşlara önce traş ( tarama) işlemi yapılıyor. Taramadan sonra verilen ölçüler makineye kodlanarak kesime başlanmaktadır. Makineye verilen kodlar ile blok, dış kaplama, sütun, profil halinde düzgün bir şekilde kesildikten sonra, nakış için kesilenler nakış işleme bölümüne, diğerleri ise paletlenerek kamyona yüklenmektedir.” şeklinde konuştu.
İLKHA