Mısır'da 15 Aralık'ta ilk aşaması düzenlenen tartışmalı anayasa referandumunun ikincisi aşaması tamamlandı.
Anayasa referandumuyla ilk toplu sonuçlar ve gayrıresmi açıklamalar, iki aşamanın sonunda sandıklardan ‘evet’ oyunun önde çıktığını gösteriyor.
Mısır devlet televizyonu iki aşamalı referandumda oy kullananların yüzde 63’ünün yeni anayasayı onayladığını bildirdi.
‘Hayır’ oyu kullananlar bu anayasayla Hüsnü Mübarek yönetimini sonlandıran halk ayaklanmalarının ihanete uğradığını iddia ediyor.
Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin yandaşlarıysa bu anayasayla demokrasinin garanti altına alınacağını ve istikrarın sağlanacağını öne sürüyor.
Referandumun ikinci aşaması 17 şehirde, 7 bin 257 hakim tarafından denetlenen 6 bin 724 seçim merkezinde gerçekleşti.
Oylamaya katılımın yüzde 30 oranında olduğu bildiriliyor.
Referandumla ilgili resmi sonuçlar Pazartesi günü açıklanacak.
Birinci aşaması 15 Aralık'ta yapılan referandumunun güvenliğini 250 bin polis ve asker sağladı.
Muhammed Mursi'nin yanı sıra, Müslüman Kardeşler ve diğer İslamcı muhafazakârlar da yeni anayasayı destekliyor.
Liberaller, sosyalistler ve laiklik yanlılarıysa yeni anayasaya karşı çıkıyor.
Laiklik mi yoksa İslami bir yönetim mi?
Anayasa taslağıyla ilgili tartışmaların merkezinde taslağın, "İslam hukuku ilkeleri"nin Mısır yasalarına temel oluşturması gerektiğini vurgulaması yatıyor.
Anayasa taslağı, İslam hukuku ile ilgili konularda Sünni İslam'da yetkin otorite olarak görülen El Ezher Üniversitesi'ne danışılmasını öngörüyor.
Başka bir maddede devletin "Mısır ailesinin özünü koruması ... ve ahlaki değerlerini geliştirmesi"nden söz ediyor.
Başka bir tartışmalı paragrafta da devlete sanat, bilim ve edebiyatı destekleme görevinin verilmesi ifadesi var.
Kadın ile erkek arasında eşitliği tesis eden herhangi bir madde bulunmuyor. Ancak kadının ailesine karşı görevleri ile dışarıdaki işi arasında denge kurmasından bahsediliyor.
Başka bir maddede de Hz. Muhammed'e ve diğer peygamberlere karşı hakaretin yasaklanmış olması ifade özgürlüğü sorununu gündeme getiriyor.
Mısır'da Şeyh Ahmed Aşuş'un liderliğini yaptığı Ensar el Şeria (Şeriatın Yardımcıları) hareketi Mısır'da referanduma sunulan anayasayı tanımadıklarını açıkladı. Yeni anayasayı Cengiz Han'ın yarı İslami yarı beşeri yasası olan Yesak'a benzeten hareket İhvan'ı da sert bir dille eleştirdi. Hareket son aylarda konu hakkında bir çok makale ve kitap yayınlayarak İslam şeriatından başkasını kabul etmeyeceklerini ve Mısır'ın İslam ile yönetilmesi gerektiğini savunuyor.
Katılım çok düşük
Mısır'da ayın 15'inde referanduma sunulan anayasa % 44'e % 56 oy ile kabul edildi. Ancak Mısır İslamcılarının büyük bölümü referanduma katılmayı reddetti. Referanduma katılım % 32'de kaldı. Referandumda sadece %56 evet oyu çıkmasının ise anayasayı "İslamın batıl ile karıştığı şirk yasası" olarak tanımlayan ciddi bir kesimin reddetmesi etkili oldu. Dün yapılan ikinci oylamaya katılım ise % 30 oldu. Bu ülkede az da olsa İslam dışı unsurlar barındıran bir anayasaya desteğin ne kadar az olduğunu göstermesi açısından önemli.
Mısır'da liderliğini El Kaide lideri Eymen el Zevahiri'nin kardeşi Muhammed el Zevahiri'nin ve Ahmed Aşuş gibi tanınmış din adamlarının yaptığı Ensar el Şeria hareketi referanduma katılımın haram olduğunu belirtti ve tıpkı Cengiz Han'ın İslami olmayan yasaları biraz İslam ile süsleyerek Müslüman halklara kabul ettirdiği gibi Mısır'da da Müslüman halka zorla demokrasi ve laikliğin dayatıldığını açıkladı.
Mısır'da İslami Hareketlerin son aylarda İslami olmayan ya da içerisinde az da olsa İslami olmayan yasa bulunduran bir anayasayı reddedeceklerini açıklayan bir çok açıklama yayınladıkları konu hakkında ciddi oranda makale ve kitap yayınlandığı gözleniyor.
Ensar el Şeria lideri Şeyh Ahmed Aşuş
Kıpti'lere Hristiyan Kanunu Müslüman'lara Laik Kanun
Mısır'da tansiyonu en fazla artıran konu ise yeni düzenlemelerin Kıpti'lere kendi aralarında dinlerine göre muhakeme izni verirken Müslümanlara bu hakkın verilmemesi...
Ülke nüfusunun %90'ını oluşturan Müslümanlar daha önce anayasadan İslam'ın çıkarılmasına dair maddeyi %87 oranla reddetmişlerdi. Bu, laiklik yanlısı kesimlerin Kıpti'lerden ciddi destek aldığını göstermesi ve gelecekte ülkede meydana gelecek muhtemel çatışmaya ışık tutması açısından önemli bir veri. Ülkede Kıptilerle Müslümanlar arasındaki tansiyonun ise anayasa tartışmaları ve İslam devleti talepleri doğrultusunda ciddi oranda yükseldiği gözlemleniyor.
El Kaide lideri Eymen el Zevahiri daha önce yaptığı bir çok açıklamada Mısır halkına sadece İslam hukukunu kabul etmeleri çağrısı yapmış ve Kıptilere de "sınırlarını aşmamaları" uyarısında bulunmuştu. Zevahiri Kıptilere düşman gözüyle bakmadıklarını ancak ülkede İslami Hareket'e karşı dış güçlerle yardımlaşmaları durumunda çatışmanın kaçınılmaz olacağın hatırlatmıştı.
Mısır'da "Arap Kemalistler" Tahrir'de düzenledikleri "Cumhuriyet Mitingleri" ve Batı yanlısı elit yargı erki aracılığıyla laik devlet taleplerini şiddet eşliğinde savunuyor. Mübarek'in kendisine alternatif olmaması için nesneleştirdiği ve güçsüzleştirdiği ordu ise oldukça zayıf... Ordu "laikliğin yılmaz bekçiliğini" yapacak güçlü aktörlerden mahrum.
Yemen, Libya, Mali, Fas, Tunus gibi ülkelerde Küresel Cihad yanlıları tarafından kurulan Ensar el Şeria isimli halk hareki ise Msıır'da da son hızla güçleniyor. İhvan'ın siyasi aktörlüğü süresince yıpranması bu alternatif hareketi daha da güçlendirebilir. Hareketin arka alanında sayıları binleri bulan El Kaide bağlantılı Sina savaşçılarının olması ise elini güçlendiren bir diğer etken.
İslami Anayasa
Mısır Ensar el Şeria ulusal sınırları reddediyor ve yarı çözüm olarak kabul ettiği yarı İslami yasaları asla kabul etmeyeceklerini belirtiyor. Şeyh Ahmed el Aşuş referanduma sunulan anayasayı şirk yasası olarak tanımlıyor.
Ülkede din adamları ve entellektüellerden oluşan ciddi bir kesim de yanı görüşte. Dr İyad el Kanibi, Dr.Mustafa Kemal Vasfi, Muhammed el Zevahiri, ve Küresel Cihad yanlısı Münir el Şankiti. Mısır Sünni Akım Hareketi, Mısır Selefi Hareketi, Mücahidler Şura Konseyi, Davetul Hak Araştırma Merkezi gibi yapılar da yasayı İslami bulmuyor ve reddediyor. Yayınlanan anayasa taslağını hazırlayan Dr. Mustafa Kemal Vasfi anayasanın ilk maddesini de "İslam ümmeti tek bir ümmettir" olarak belirlemiş. Bu Hz. Muhammed'in hicretten hemen sonra Medine site devletinde yasal düzenlemeleri sağlamak amacıyla yayınladığı Medine Vesikası'nda geçen ifadenin aynısı.
Maddelerden bazılarıysa şöyle:
- Yasa tayin etme ve hayatı düzenleme yetkisi sadece Yüce Allah'a mahsustur.
- İslam devleti başka bir İslam devleti ile birleşebilir.
- İslam aleminin mazlum ülkelerini kurtarmak için çalışmak İslam devletinin sınır gözetmeden üzerine alması gereken bir vazifedir.
- Devlet rayesinin maslahatlarını gözetir
- Devletin görevlerinden biri iyiliği yaygınlaştırmak ve kötülüğü engellemektir.