Şanlıurfalı esnaf nakit sıkıntısı devam ediyor. Suriye’de yaşanan iç savaştan kaçarak Türkiye’ye gelen mülteciler, piyasalarda dolar ve altının sürekli yükselmesi ve halkın parasını gayrimenkule yatırması spot pazarı esnafını olumsuz etkiliyor. Nakit para sıkıntısından dolayı borcunu ödeyemeyen esnaf, elindeki malını zararına satmak zorunda kaldığını söyledi.
Şanlıurfa’da birçok insanın parasını gayrimenkule yatırdığı için piyasada sıcak paranın dönmediğini ifade eden Beyazatlı, “İşlerimiz çok durgun bir şekilde devam ediyor. Biz yüzde bir kara hitap edip bunu da borca vermek zorunda kalıyoruz, yani para bize geldiği gibi gidiyor, bundan hiçbir hayır görmüyoruz. Bin liralık bir üründen 10 liralık bir kar kalıyor bize. Bizi etkileyen insanların yastık altı paralarıdır. Paralarını arsaya, yastık altına yatırdıkları zaman, burada sıcak para dönmüyor ve bizim için sorun oluyor.
Yatırımcılar paralarını farklı şekilde değerlendiriyorlar. Örnek veriyorum bu gün Şanlıurfa’da bir ev bir trilyon. Parayı arsaya yatırıyorlar, bir taş parçasına, bir gayrimenkule bir trilyon yatırıyor, fakat bunu gelip ticarette değerlendirmiyorlar. Ticarette değerlendirmedikleri için de bizim piyasalarımız kısık oluyor. Bizim işimiz tamamen nakit parayla dönen bir sektör, ama gel gelelim ki hep kredi kartlarına dönmüşüz. Kendimizde mağduruz ve borçluyuz, her bir esnafın dünya kadar kredi kartı var, dünya kadar kredi kartı borcu var.” diyerek sıkıntılarını dile getirdi.
“Esnaf zararına satış yapıyor”
Ödeme yapamayan birçok esnafın zararına satış yapmak zorunda kaldığını belirten Spot Pazarı esnafından Mehmet Haktankaçmaz, “Esnafımızın çoğu zararına satış yapıyor, bu da piyasada olan işsizlikten kaynaklanıyor. Şu anda tüm sattığımız ürünlerde doların yükselmesinden dolayı ürün fiyatları firmalarda yükselmiş, bizde ise zararına satış var. Adamın ödemesi oluyor, normalde 5-6 ay aldığı vadeli malı ödemesi geldiği zaman ödemesini yapamadığından dolayı çeki yatırmak için o malı değerinin altında piyasaya sürüyor. Böylece malımızın fiyatı giderek düşüyor. Normalde firmalarda fiyat günbegün dolar arttığından dolayı yükselirken, bizim esnafımız borçlarını ödemek için aldığı malın fiyatı düşürdükçe düşürüyor ve buna rağmen yine de satış olmuyor. Bunun nedeni de piyasada paranın olmaması, çiftçiye yeterince destek olunmaması, mesela bu yıl elektrik kesintilerinden dolayı çiftçilerin ekinleri hep telef oldu. Bizim işimiz çoğunlukla çiftçi ile dönüyor. Onlar da para olmayınca bizde de olmuyor.” dedi.
“Suriye’deki savaş ve mülteciler dolaylı yoldan bizi de etkiliyor”
Önemli sorunlardan birinin de, savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan Suriyeliler olduğunu belirten Haktankaçmaz, “Bu gün Şanlıurfa’da yaklaşık 500 bin mülteci var. Bu mülteciler genellikle inşaat, hamallık işlerinde çalışıyor, bizim sektörümüzü direk olarak etkilemese de dolaylı yoldan etkiliyor. Normalde mesela bir kamyonu bir hamal 200 lira indiriyorsa, Suriyeliler 50 liraya indiriyor, bu da ister istemez bizim halkımızın para kazanamamasına neden oluyor. Suriyeliler şu anda her sektörde varlar yani, lokanta olsun, beyaz eşya olsun, giyim olsun tüm sektörlere girmiş vaziyetteler. Bu da ister istemez bir kereden 500 bin insanın ekmeğimize ortak olmasına neden oluyor. Direk olmasa da dolaylı yoldan esnafını da, beyaz eşyacısını da, terzisini de, bakkalını da, fırıncısını da herkesi etkilemiş durumda. Temennimiz bir an önce savaşın bitmesidir.” diyerek sözlerine son verdi. (Osman Gülebak/Mustafa Gül - İLKHA)