Olağanüstü Hal’in kaldırılmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İnsan Hakları Cemiyeti Başkanı Mehmet Karadağ, OHAL’in kaldırılması, yeni düzenlemeler, ihraçlar ve KHK’lar hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Karadağ, OHAL ve KHK’larla birçok kişinin mağdur olduğunu belirterek, yeni getirilecek olan düzenlemelerin OHAL ile kısmen de olsa aynı olacağını söyledi.
Karadağ, "Geçtiğimiz bu 2 yıllık süre zarfında OHAL uygulandı. Bu süreç içerisinde tabi ki birçok KHK çıkarıldı. KHK’larla birçok kanunda değişiklik yapıldı. Yeni uygulamalar getirildi. Hatta OHAL uygulamasıyla doğrudan ilgili olmayan konularda KHK’larla hükümler getirildi. Böyle olunca OHAL getirdiği süreç birçok alanda etkisini hissettirdi. Vatandaşın normal yaşantısını da etkiledi, doğal olarak halkın yaşamını sosyal ve gündelik hayatını etkiledi. En bariz olarak vatandaşın mağdur olduğu iki alan var. Bunlardan birincisi kamuda çalışanlarla ilgili birçok ihraçlar yapıldı. Bu ihraçlarda savunma hakkı tanınmadan sorgusuz sualsiz işinden olan insanlar oldu. Haklı veya haksız birçok kişi işinden oldu. Güvenlik soruşturmalarında da epey mağduriyetler oldu. Kamuda çalışanlar doğrudan OHAL sürecinde etkilendi. İkincisi ise ceza soruşturmasıyla ilgili yargılama süreçleriyle bazı düzenlemeler yapıldı. Yargılamanın seyri bu yapılan düzenlemelere göre değişti. Bu yargı sürecinde geçen kişilerde doğal olarak bundan etkilendi." dedi.
Kaldırılan OHAL benzeri bir durum ile bir süre devam edecek
"Kısmen de olsa geçtiğimiz OHAL sürecinin hemen hemen benzeri bir durumun bir süre devam edeceğini öngörüyoruz." diyen Karadağ, daha sonra şunları söyledi:
"OHAL'in 18 Temmuz itibariyle sona ereceği açıklandı. Yeniden uzatılmasıyla ilgili hükümet bir teklifte bulunmayacağını söyledi. Uzatılması için teklif gerekiyor. OHAL sona erecek ancak devam eden bundan sonraki süreçte terörle mücadelede daha etkili olmak adına bazı yeni düzenlemeler, 23 maddelik kanun teklif meclise sunuldu. Bu maddeleri incelediğimiz de bazı düzenlemelerin OHAL hükmünde kararnameliyle getiren düzenlemelerin teklif edilen kanunla aynı paralelde olduğunu düşünüyorum. Her ne kadar 3 yıllık bir süre öngörülmüşse de yapılan düzenlemelerin hukuk mantığıyla bağdaşmadığını, bir kısmının aynen OHAL’deki gibi yapılan düzenlemelerle aynı sonuca vakıf olduğunu görüyoruz. Valililerin, askeri yetkililerin, yetkileri artırılıyor. Kamuda yapılan ihraçlar daha kolay şekilde yapılabiliyor. Bütün kurumlarda oluşturacak komisyonlarla kamudan ihraç yine devam edecek gibi görünüyor. Disiplin soruşturmalarında bazı kısıtlayıcı tedbirler getiriliyor. Ayrıca el koyma, arama, toplantı, gösteri, yürüyüş ve seyahat hürriyeti konularında bazı kısıtlamalar getiriliyor. Gözaltı süresi uzatılabiliyor. Bunlar düşünüldüğü zaman kısmen de olsa geçtiğimiz OHAL sürecinin hemen hemen benzeri bir durumun bir süre devam edeceği öngörüyoruz. Bunların hukuki olup olmadığı ne ölçüde olduğu belli olacak. Önümüzdeki süreç çok önemlidir. Tabi ki yasa dışı örgütlerle mücadele her devletin hakkıdır. Bu yapılırken evrensel hukuk ilkeleri, adalet ilkeleri asla ihmal edilmemelidir. Fakat mevcut haliyle bile incelendiği zaman hukuk mantığına uymayan ilkelerine ters mağduriyete kapı aralayacak bazı düzenlemeler olduğunu görüyoruz."
"En çok mağduriyet oluşturan düzenleme ihraçlardı"
Yeni düzenlemeyle ihraçların daha kolay olacağına dikkat çeken Karadağ, "Geçtiğimiz 2 yıllık süreç içerisinde belki de en çok mağduriyet oluşturan düzenleme ihraçlardı. Yüz binden daha fazlası ihraç edildi. Yeni düzenlemelerle ihraçlar devam edecek gibi gözüküyor. Hatta daha da kolay bir şekilde olacaktır. Her kurumun yetkili amiri başkanlığında oluşan komisyon kişinin terör örgütüyle bağlantılı iltisaklı irtibatlı olduğu tespiti yapıp ihraçlar yapabilecek, tabi bunun itirazı var. Savunma hakkı tanınıyor bu da iyi, düzenlemeler en azında bir savunma hakkı tanınmasıdır. Şöyle kötü örneklerde görüyoruz ki uygulamada suiistimal edilebiliyor. İyice araştırmadan tahkik edilmeden birçok kişinin ihracı söz konusu olabiliyor. Buna kapı aralanmaması açısından daha sıkı şartlara bağlanması gerekirdi. Bizce de bu yasal düzenleme yerinde bir düzenleme olmayacaktır." ifadelerini kullandı.
Son olarak Karadağ, "OHAL sürecinde KHK’larla getirilen bazı düzenlemeler birçok kanunda değişiklik yapıldı. Bu değişikliler yasa halinde geldi. Aslında bunların ayıklanması gerekiyor. Özelikle güvenlik soruşturmasıyla ilgili hususu esasen belirtmek istiyoruz. Devlet memurları kanuna eklenen bir düzenlemeyle memur olmak için aranan şartlar arasına güvenlik soruşturmasında geçmekte eklendi. Bu yasal bir düzenleme haline geldi. Bu konuda mağduriyetlerde kamuoyu belki haberdar değil fakat işin içinde olan, uygulayıcılar hukukçular bu konudaki mağduriyeti daha bariz bir şekilde görebiliyorlar. Sadece bu 23 madde yetmez OHAL getirilen birçok düzenleme var. Eğer biz normalleşmeden bahsediyorsak bunlarında ayıklanması gerektiğini düşünüyoruz." diye konuştu.
İLKHA