Sağlığın yanı sıra ekonomik anlamda da tüm dünyayı olumsuz etkileyen ve etkilemeye de devam eden Covid-19 salgını birçok sektörü olumsuz etkiledi. Gaziantep sanayisinin temel taşı olan ve on binlerce kişinin istihdam edildiği çanta sektörü, salgın sürecinde döviz kurundaki dalgalanmanın da etkisiyle çok sıkıntılı günler geçiriyor.
Covid-19 salgını önlemleri gerekçesiyle öğrenciler, geçtiğimiz yılın mart ayından beri uzaktan eğitim alırken yüz yüze eğitimin olmaması okul çantalarına olan ihtiyacı da ortadan kaldırdı.
Covid-19 salgını nedeniyle Mart 2020’de uzaktan eğitime geçen okullarda yaklaşık bir yıl geride kaldı. Bu süreçte birçok kez yüz yüze eğitim kararı alınıp ertelenirken okullar tam kapasite olarak açılmadı.
Uzaktan eğitim sürecinde ise öğrenciler, öğretmenler ve veliler teknik problemler başta olmak üzere birçok sorun yaşıyor. Birçok sektörü etkileyen eğitimde, bazı iş kolları bu süreçte büyük zarar gördü.
Covid-19 salgını nedeniyle yüz yüze eğitime ara verilmesi en çok çanta üretimi yapan esnafı olumsuz etkiledi. Çantacılar, bu dönemde hiç iş yapamazken okullar tam açılsa bile sektörün yaralarını sarması uzun sürecek gibi görünüyor.
Covid-19 salgını nedeniyle okulların kapatılarak uzaktan eğitime geçilmesi ile çanta satışları dururken aylardır çanta üretimi ve satışı yapamayan üreticilerin elindeki milyonlarca çanta ise depolarda kaldı.
Uzaktan eğitim nedeniyle çanta talebi olmazken bu nedenle üretim durma noktasına geldi. Aylardır atölyelerini açmayan çanta üreticilerinden kimileri yıllardır yaptıkları mesleklerini terk etmek zorunda kalırken kimileri de çareyi başka mesleklere yönelmede buldu.
Döviz kurundaki hareketliliğin yanı sıra ham madde fiyatının büyük bir oranda artmasının ve salgının etkisiyle yüzlerce atölyenin aylardır kapalı kalmasından dolayı binlerce kişi de işsiz kaldı.
Okulların kapalı olması ve çanta satışlarının olmamasından dolayı 15 aydır atölyelerini hiç açamayan yüzlerce üreticinin büyük bir çoğunluğu çareyi farklı mesleklere yönelmekte bulurken mesleğini sürdürmek isteyen üreticilerde büyük bir umutla okulların açılmasını bekliyor.
Covid-19 salgınının ekonomik yaşamı olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirten Gaziantep Sayacılar ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mehmet Sarıbal, İLKHA muhabirine, kentteki yüzlerce atölyenin aylardır kapalı olduğunu söyledi.
Okulların 15 aydır kapalı olmasından üretilen okul çantalarının üreticinin elinde kaldığına dikkat çeken Sarıbal, sektör olarak bu süreçte her hangi bir destek alamayan sektör temsilcilerinin zor günlerden geçtiğini belirtti.
“Devletin çantacı esnafına yardım etmesi lazım”
Yetkililerden destek beklediklerini belirten Sarıbal, “Gaziantep'te 74 tane imalatçımız var. Bu imalatçı arkadaşlarımız çanta, valiz, okul çantası ve bayan çantası üretim yapmaktadırlar. Yaklaşık 50 tane de çanta satışı yapan esnafımız var. Gaziantep'te iki yıldan beri çanta sektörü çok büyük sancılar çeken ve en büyük darbe yiyen sektör oldu. 2 yıldan beri ne okul çantası ne de valiz satabildik ne de esnaf arkadaşlarımız dolar kurundan dolayı malzemelerin fiyatının artmasına para yetiştirebildi. Her konuda sıkıntı yaşadık.” dedi.
“Yetkililerin bir an önce sesimize kulak vermesi lazım”
Sektör olarak hiçbir destekten de yararlanamadıklarını belirten Sarıbal, “Hiçbir esnafımız kira yardımı başta olmak üzere devletin verdiği diğer yardımlardan yararlanamadı. Yanımızda çalışan işçilerin de hepsi perişan oldu. Esnaf arkadaşlarımız BAĞ-KUR’u ödemedikleri zaman ise hiçbir sağlık siteminden faydalanamıyorlar. Devlet büyüklerinin bir an önce sesimize kulak vermesi lazım.” ifadelerini kullandı.
Okulların açılmamasından dolayı çantaların tamamının ellerinde kaldığını ifade eden çanta imalatçısı Reşat İlyas da çanta sektörünün çok zor durumda olduğunu ve yetkililerden kendilerine bu konuda yardımcı olmalarını istediklerini belirtti.
“Atölyemizi kapatıp fabrikalara işçi olarak gidiyoruz”
Depolarda kalan çantaları satıp borçlarını ödemek istediklerini belirten İlyas, “Devlet büyüklerimizden yardım istedik, fakat bize dönüş yapılmadı. Stopajlarımız, vergilerimiz ve SSK ödemelerimizin hiçbiri durmadı. Birçok atölyeci arkadaşımız kapalı. Okul çantası sektöründe Gaziantep Türkiye'nin yaklaşık yüzde 30'una sahiptir. Çanta sektöründe hammaddeyi dolar ile alıp TL ile sattığımız için, hiçbirimizin ayağa kalkma şansı kalmadı. Çoğumuz da atölyemizi kapatıp fabrikalara işçi olarak gidiyoruz. Şu anda atölyelerimizin hepsi kapalı, devlet büyüklerimizden yardım istiyoruz.” şeklinde konuştu.
“Okullar açılmayınca üretim durdu”
Serkan Nurullah Atılgan ise okulların kapalı olması ve kırtasiyecilerin de satış yapamamasından dolayı çantaların ellerinde kaldığını belirterek şunları söyledi:
“Pandemi süreci başladıktan sonra imalatçı olarak işlerimiz tamamen alt üst oldu. Yaklaşık 15 aydır okulların kapalı olmasından dolayı zaten bir önceki seneden de öğrencilerimizin çantaları vardı. Kırtasiyecilerimiz, perakende ve toptan satış yapan esnafımız, imalatçılarımızın elinde çantalarımız kaldı. Elimizde kalan çantaları 15 aydan beri hiç kimseye satamıyoruz. Sonuç ne olacak biz de bilmiyoruz. SSK, vergi, stopaj, kira ve elektrik gibi ödemelerimiz devam ediyor. Elektrik faturalarımızı ödeyemediğimiz için defalarca elektriğimiz kesildi. Sayın Cumhurbaşkanı, esnafa destek verdiğini söylüyor. Fakat bizim aldığımız herhangi bir destek yok. Eğitim olmadığından dolayı çanta üretim yapan esnafımız sıkıntılı. Valiz üretimine başladık. Fakat seyahat kısıtlamalarından dolayı ne valiz ne de çanta üretemiyoruz.”
Covid-19 salgını nedeniyle esnafın büyük bir bölümünün iş yapamaz hale geldiğini ifade eden Mustafa Alver de açık olan atölyelerinde yüzde 10 kapasite ile çalıştığını belirtti.
“Ürettiğimiz çantaların hepsi elimizde kaldı”
Okulların açılmamasından dolayı aylardır üretim yapamadıklarına dikkat çeken Alver, “Pandemi süreci başladığından beri çantacı esnafı olarak hepimiz bitmiş durumdayız. Bu süreçte hiçbir şekilde destek görmedik. Her taraf kapatıldı. İmalathanelerimizin sayılarımız düştü. İşçilerimizin çoğu gezdi ve bazı imarethaneler kapandı. Devletten de hiçbir şekilde bir destek görmedik. Pandemi başladığından bu yana çantacılara hiçbir destek verilmedi. Neden destek verilmedi biz de bilmiyoruz. Elemanlarımızın birçoğu sektör değiştirdiler. Aynı şekilde bizde kapalı kaldık. Pandemi boyunca en çok gezen biz olduk. İki yıldır hiçbir şekilde ürün satamadık. Ürettiğimiz çantaların hepsi elimizde kaldı. Dolar borçlarımız var, açık hesaplarımız var. Doların yükselmesi, hammadde fiyatlarının fahiş bir şekilde artması sektörü bitirdi. Hiçbir şekilde kan verecek damarımız kalmadı. Malzemelerin hepsinin fiyatı arttı. Buna nasıl bir çözüm bulacağız bilemiyoruz? Bu senede okullar açılmazsa ve seyahat kısıtlamaları kaldırılmazsa Allah hepimizin sonunu hayır eylesin.” diye konuştu.