İstanbul-Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi ve Malezya Uluslararası İslâm Üniversitesi(IIUM) işbirliği ile hayata geçen Osmanlı-Malay Dünyası Çalışmaları, Uygulamaları ve Araştırma Merkezi’nin açılış töreni üniversitenin Topkapı yerleşkesinde gerçekleştirildi.
Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da Eylül 2015’te faaliyete geçen ilk merkezin ardından İstanbul’da açılan merkezle 300 milyonluk Malay dünyası ile Osmanlı’nın ortak tarihinin izleri sürülecek. Yüksek lisans ve doktora programlarıyla akademi dünyasına yeni çalışma sahaları açan merkezde ayrıca Müslüman dünyanın kalkınmasına katkı sunacak çalışmalar da yürütülecek.
Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Serdar Demirel, Osmanlı-Malay arasında çok eskiye dayanan dostane ilişkinin bugün farkında olunmadığını söyleyerek Merkez sayesinde bu farkındalığın gün yüzüne çıkarılacağını ve iki dünyayı derinlemesine araştıracak master ve doktora öğrencileri yetiştirileceğini dile getirdi.
"Amacımız tarihi ilişkiyi ortaya koymak"
İLKHA'ya konuşan Demirel, amaçlarının Osmanlı ve Malay dünyası ilişkilerinin tarihin derinliklerinde olan bir ilişki olduğunu göstermek olduğunu ifade etti. Demirel, “Fakat modern dönemde, Cumhuriyet döneminde bu ilişkiler neredeyse kopma noktasına gelmişti. Sene 1913, Osmanlının son ve zor dönemleri, Balkanlar’da ayaklanma çıkmış, ayrılıkçı hareketler başlamış. Bu ayaklanmalar üzerine Osmanlı çok sayıda şehit vermiş. Bu şehitler geride muhtaç dul eşler, yetim çocuklar bırakmışlar. Fakat Osmanlı birçok cephede savaştığından ortaya çıkan bu krizi çözmekte zorlanıyor. Bu haber malay dünyasında yankılanıyor. Deniliyor ki geride çok sayıda dul, bakıma muhtaç, yetim kalmış. Malay Müslümanları kendileri İngiliz işgali altında olmalarına rağmen, bu krize sessiz kalmıyorlar. Yardım kampanyaları yapıyorlar.” dedi.
Demirel şöyle konuştu: "STK’lara siyasi karar alıcı merkezlere bir yol haritası hedefliyoruz. Malay dünyası dediğinizde, batılı oryantalistlerin çalışmalarına, eserlerine bakmak zorunda kalıyoruz. Onlar bizi kendi gözleriyle, değer yargılarla kodlayarak yazmışlardır. Biz ne yapıyoruz. Türkiye hakkında bilgilenmek istendiğinde, oryantalistlerin kitabından bizi okuyorlar. Biz onları yine oryantalistlerin kitabından okuyoruz. Biz, bizi kendi değer anlayışımızla olduğu gibi objektif kriterlerle çalışmak istiyoruz. Dolayısıyla biz içten bir okumayı hedefliyoruz. Bu amaçla bu merkezler kuruldu." diyerek merkezin hayırlara vesile olmasını temenni etti.
Merkezin amaçları
Merkezde akademik düzeyde Osmanlı-Malay Dünyası çalışmalarının önünü açmak, Dünyanın birçok farklı bölgesinden alanında uzman kadroları Osmanlı-Malay Dünyası çalışmalarına katkıda bulunmaya teşvik etmek amaçlanıyor.
Osmanlı-Malay Dünyası çalışmalarının önemine dair duyarlılık oluşturmak ve bu zeminde ortak değer ve fayda oluşturmak amacıyla imkânlar sunacak merkezde, Osmanlı-Malay Dünyası çalışmalarına ilişkin bir araştırma veri tabanı kurulması planlanıyor.
Merkezde ayrıca, Osmanlı-Malay Dünyası çalışmaları ekseninde yüksek lisans ve doktora programları hazırlamak ve bu meseleye ilgi duyan araştırmacıları konuyla ilgili başlıklarda tez çalışmaları yapmaya teşvik etmek, bilimsel ve kültürel işbirliği ve Türk-Malay dünyası arasında paylaşım sağlamada gerekli kanalları açmak da amaçlanıyor.
Merkezde, Osmanlı-Malay Dünyası Çalışmaları üzerine araştırmalar, alanında spesifik konuları incelemek ve Müslüman dünyanın kalkınması için akademik projeler üretilecek. (M. Tahir Özsoy, Ahmet Karakaş- İLKHA)