7 Haziran seçimlerinin ardından bölgede yaşanan şiddet olayları ve halka dayatılmaya çalışılan çukur siyasetinin ardından ekonominin ciddi anlamda olumsuz etkilendiğine dikkat çeken iş adamları, yaşanan olayların yatırımcıları bölgeden kaçırdığını belirttiler.
Bölgede çukur siyasetiyle başlayan çatışmalar ve son olarak geçtiğimiz cuma günü PKK tarafından Diyarbakır'ın Bağlar ilçesinde düzenlenen bombalı saldırıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan iş adamları, iş yerlerinin kapatılması ve yatırımların azalmasının ‘işsizlerin çoğalması’ anlamına geldiğine işaret etti.
Bölge halkının bomba ve çukur siyasetini unutmaya çalışırken, yeni bombalı saldırılarla karşılaştığını belirten Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Diyarbakır İl Başkanı Aydın Altaç, bu tür saldırıların ekonomik ve sosyal tahribatlara yol açtığını söyledi.
Yapılan saldırıdan dolayı tahribatın çok büyük olduğunu ifade eden Altaç, "2015 Haziran’daki çukur ve barikatlardan sonra yatırım yapmak isteyenlerin imtina ettiği yönünde bilgiler var elimizde. Bunlar hem üretim ve sanayiyi etkilemekle beraber küçük esnaf dediğimiz orta ölçekli işletmeciyi de olumsuz yönde etkiliyor. Vatandaş iş yerini kapatmak zorunda kalıyor. Sattığı malın parasını alamıyor. Böylece bu tür eylemler bölgede tahribatlara yol açıyor." dedi.
"Bölgeye yapılan yatırımlar durdu"
Bölgedeki vatandaşların kişi başına gelirinin ülke geneline göre çok düşük olduğunu belirten Altaç, " Bu bölgede çatışma ortamı olmasa istihdama yönelik yatırımlar olur ve bölge kalkınırdı. Cumhuriyet döneminin en büyük yatırımları son 15 yıllık süreçte yapıldı. Bununla beraber yerel hizmetler yapılmadığı için merkezin yaptığı yatırımların getirisi olmadı. Neden olmadı, şiddet ortamı bırakmadı. Yatırımcı iş adamı bölgeyi güvenli görmediği için yatırım yapmak istemedi. Bölgede bir an önce şiddet ortamının sonlanması gerekir." ifadelerini kullandı.
"Şiddet ekonomiye zarar veriyor"
Özel sektörde yatırımların durduğuna dikkat çeken Altaç sözlerini şöyle sürdürdü:
"Özel sektör açısında şunu söylemekte yarar var. Yatırımlar durdu, çünkü yatırımcı tehdit gördüğü anda her şeyi durdurur. Diyarbakır açısından nüfus zenginliği var. Ama iş aş problemleri var. Hükümete büyük sorumluluk düşer. Hem özel sektörü destekleme, istihdamı arttırma yönünden ya da yap işlet şeklinde bir çözümleme yapılabilir. Bölgede işsizlik problemi var, bu şiddete zemin hazırlıyor. Şiddet de ekonomiye zarar veriyor."
Hükümetin bölge insanının taleplerini esas alması gerektiğini ifade eden Altaç, "İstihdamın kaldırılması, ekonominin kalkındırılması için projeler ortaya atılması, mekanizmalar oluşturulması gerekiyor. Yoksa aynı sorunları yine yaşayacağız. Aynı patlamalara yine şahit olacağız. Devlet vatandaşlara güven vermesi gerekiyor. Hükümet anayasal adımlarla bunu yapmaya çalışıyor. Ancak yapılanlar sorunu bütünüyle gidermiyor. Bu yüzden buna daha fazla bir şeyler katılmalı. Vatandaş, hükümetten beklenti içerisinde. HDP ve PKK’nin insanları sokağa çağırması sonucunda halkın karşılık vermesi vatandaşın şiddet istemediğini gösteriyor." şeklinde konuştu.
"Zararlarının tanzim edilmesi gerekir"
11 kişinin hayatını kaybettiği, 378 kişinin yaralandığı ve 20'den fazla apartmanın ile 400'den fazla iş yerinin hasar gördüğü bombalı saldırıyla ilgili incelemede bulunduklarını söyleyen Hak Sanayici ve İşadamları Derneği (HAKSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Azboy, bombalı saldırıda zarar gören vatandaşların zararlarının bir an önce karşılanması gerektiğini söyledi.
Azboy, "Patlama bölgesinde ki esnafların çoğunun dükkânı tahrip olmuş durumda. Ayrıca birçok konut hasar görmüş kimisinde duvar bile yok. Buradaki esnafların toparlana bilmesi için en kısa zamanda valilik ve hükümet tarafından bu zararlarının tanzim edilmesi gerekir. Oradaki halkın, esnafın aklında sürekli 'yeniden bir patlama olur mu?' sorusu korkusu olacaktır. İnşallah bu mağduriyetler valiliğin açıklamalarında olduğu gibi giderilir. Bu zararları tespit edecek olan komisyonlarında adilane bir şekilde tespit yapması talebimizdir. Bu komisyonlar güzel çalışırsa valilikte destek verirse bir nebze de olsa yaralarına merhem olur." dedi.
"30 milyonluk mal kaybı var"
Bombalı saldırıda büyük bir ekonomik kaybının olduğunu söyleyen Azboy, "Yaptığımız ziyarette takriben 20-30 milyonluk bir maddi kayıp var diyebiliriz. Tabi bunun tespiti için resmi makamların vereceği rakamlar daha önemlidir. Fakat gördüğümüz kadarıyla 20-30 milyonluk bir mal kaybı var. Tabi bu söylediğimiz rakam, harap olmuş ev ve iş yerlerinin inşaat masrafları dâhil değildir." ifadelerini kullandı.
"Gerek çukur siyaseti gerek bombalı araç saldırılarından sonra insanlar toparlanmaya çalışıyor." diyen Azboy son olarak şunları kaydetti: "Fakat nerede ne zaman patlayacağı belli olmayan bombalardan dolayı bölge halkı bir tedirginlik içerisindedir. Yatırımcıda bundan dolayı tedirgin olmuş durumda. Eskiden bir çatışma süreci vardı bu süreç askeri veya silahı unsurlar arasında oluyordu. Fakat maalesef şu an görüyoruz ki bu çatışmalar sivil alanlara yöneldi. Sivil alanlara yönelmesinden dolayı ekonomiyi kötü anlamda etkilemektedir."
Türkiye’nin çevre ülkelere nazaran güvenli bir liman statüsünde olduğunu ifade eden Azboy, bu güvenli limanı kaybetmemek gerektiğini dile getirdi.
İLKHA