Son günlerde fiyatlarındaki yükseliş devam eden sebze ve meyve hakkında konuşan üreticiler ve hal esnafı, yükselişin sebeplerini ve kendilerine göre çözüm önerilerini İLKHA’ya anlattı.
“Önümüzdeki günlerde kıtlık olursa hiç şaşırmayın”
Sebze ve meyve fiyatlarındaki yükseliş devam ediyor
Adana Kabzımallar Odası Başkanı Ali Batman
Adana Kabzımallar Odası Başkanı Ali Batman, “Hava şartları her kesimi mağdur etti, soğuklar son günlerde yeterince don yaptı, önümüzdeki günlerde kıtlık olursa hiç şaşırmayın. Yeni mahsul patatesin soğuklardan dolayı don yemesi sonucu 5 ton ürün verecek olan tarla, 2 ton ürün verecek.” dedi.
Batman, “Bundan dolayıdır ki hallerde arz ve talebe göre fiyatlar değişiyor, ürün çok gelirse fiyatı düşüyor, az gelirse fiyatı yükseliyor. Daha düne kadar patates satılmıyordu ama 2-3 gündür soğuklardan ötürü rağbet var, taze-yeni mahsuller de soğuk yediğinden patates fiyatları yükseldi ve haliyle de yükselmeye devam edecek. Kuru soğanın kilogramı 50 kuruştan şu an 1,5-2 TL’ye çıktı, soğan çokken talep azdı, şu an talep çoğaldı soğan az haliyle de bu durum ister istemez fiyatlara yansıyor” ifadelerini kullandı.
Mazot ve gübre ile oluşan maliyet girdilerinin yükselmesinin hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkilediğini dile getiren Batman, “Allah üreticinin yardımcısı olsun, tabi bunun yanında tüketicinin de. Tüketicinin alım gücü yok, ekonomi darboğazda ama inşallah düzelir diye ümit ediyorum” şeklinde konuştu.
“Sebze ve meyve Hal’leri borsa vazifesi görmeli”
Hal esnafının belli bir komisyon karşılığında ürünü sattığını, ürünü getiren üreticinin ise 5 iş günü içinde parasını aldığını söyleyen Batman, “Diğer taraftan ise çiftçi ve üreticiyi mağdur eden bazı alıcılar ve marketler olduğunu, zincir marketten bağlantı yapıldığını daha sonra çiftçiden ürün alınıp, ektiğin ürünü bana bu fiyattan vereceksin denildiğini iddia etti.
Yetişen bütün ürünlerin Hal ve Komisyonculara gelmesi ve arz-talep dengesinin korunması gerektiğine vurgu yapan Batman, “Eğer bu olursa fiyat dengesi korunur, sebze-meyve halleri borsa vazifesi görür, böylece hem pazarcı hem de marketler buna göre bir kâr uygular ve piyasanın denetlenmesi daha kolay olur” dedi.
“Çiftçi ve üreticilere daha fazla destek verilmeli”
Hükümetin çiftçilere üreticilere destek olması gerekir diyen Batman, şunları söyledi:
“En azından gübre ve mazot da büyük destek vermesi lazım yoksa bunun altından hiçbir üretici kalkamaz, taze yetişecek olan patatesin dönümü şu an 11 bin-12 bin TL’ye mâl oluyor. Bu ürünler soğuklardan dolayı don yiyince tekrardan gübre ve sulaması yapılmasıyla dönümü 15 bin lirayla geçecek. Patatesin dönümü 3 ton verdiği zaman, tarlada 5 TL’ye mal olacak, üretici bu yükün altından nasıl kalkacak biz de merak ediyoruz.”
“Mazot, dolar, gübre ve maliyetler düşerse fiyatlar da düşer”
Sebze ve meyve fiyatlarındaki yükseliş devam ediyor
Abdürrahim Aygül
Patates ve soğandaki yükseliş hakkında konuşan patates üreticisi ve hal esnafı Abdürrahim Aygül, “Fiyat artışlarının savaşla da alakası olabilir fakat asıl sebep gübre-mazot fiyatlarının yükselmesi ve işçilik maliyetlerinin artması sonucu bunun da fiyatlara yansıması şeklinde söyleyebiliriz. Ürünlerin komisyona gelmesinden pazara sunulmasına kadar belirli bir maliyet var, bunu yok edemezsiniz. İşçilik, nakliye ve çuval masrafları bunlar normal rutin masraflar fakat gübre, mazot ve zirai ilaçlar girdileri çok fazla maliyet bindirdiğinden fiyatların aşağı çekilmesi mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Depolarda eski patates ve soğan bittiğine, yeni ürünlerde de maliyetlerle birlikte çok fazla giderin olduğuna vurgu yapan Akgül, “Ürünler yurt içine yetecek seviyede, biraz da ihracata gidiyor bu nedenle fiyat yükselmektedir. Patatesin kilogramı 4-5 TL arası tarlada, buraya varıp pazara gidene kadar 10 TL’yi bulabiliyor. Pazarlar önümüzdeki süreçte muhtemelen 10 TL’nin üzerinde patatesi satacak, pazara gidenlerin bu fiyatlara kızmaması lazım çünkü kimsenin elinde olan bir şey değil, yetişmesi ucuz değil bu ürünlerin maalesef ama mazot, dolar, gübre ve maliyetler düşerse fiyatlarda düşer” dedi. (İLKHA)