Şevval ayı (Şeşek) orucuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Mehmet Şirin Ayiş, Şevval ayı orucunun faziletleri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.
Peygamber Efendimizin, “Her kim ki Ramazan’dan sonra Şevval’den de altı gün oruç tutarsa senenin tamamını oruç tutmuş gibi olur.” hadisini anımsatan Ayiş, Şevval ayından 6 gün oruç tutmanın sünnet olduğunu ifade etti.
Ayiş, “Ramazan orucundan sonraki Şevval ayından 6 günlük oruç, dinen güzel ve hoş görülen bir sünnettir, fakat farz veya vacip değildir. Fazileti ve ecri büyüktür. Her kim, bu orucu tutarsa, kendisine tam bir yıllık oruç sevabı yazılır. Sahih hadiste Rasulullah(sav) şöyle buyurmuştur: “Kim Ramazan orucunu tutar ve ona Şevval'den de altı gün daha eklerse, bütün seneyi oruç tutmuş gibi olur.” Hanbelî ve Şafii fakihleri, Ramazan orucundan sonraki altı günlük Şevval orucunun bir senelik farz oruca denk olduğunu belirtmişlerdir. Zira genel olarak nafile oruçta bile kat kat ecir sabittir. Çünkü yapılan her iyilik, on misliyle karşılık görür.”diye belirtti.
“Şevval orucu, farz oruçta meydana gelen kusur ve noksanlıkları telâfi eder”
Altı günlük Şevval orucunun Ramazan ayında tutulan farz oruçta meydana gelen kusur ve noksanlıkları telâfi ettiğini belirten Ayiş, “ Öyle ki hiç bir oruçlu, orucuna aksi yönde tesir eden kusur ve günah işlemiş olmaktan uzak değildir. Bilindiği üzere kıyamet günü farz ibadetlerde meydana gelmiş kusur ve noksanlıklar, nafile ibadetlerle telâfi edilecektir. Nitekim Rasulullah (sav), “Şüphesiz ki insanların kıyamet günü amellerinden hesaba çekileceği ilk şey, namazdır. Rabbimiz azze ve celle -bildiği halde- meleklerine şöyle buyurur; ‘Kulumun farz namazına bakın! Tam ve doğru olarak mı, yoksa noksan olarak mı kılmıştır? Eğer tam ve doğru olarak kılmışsa, kendisi için tam kılmış olarak yazın. Yok, eğer namazından bir şeyi noksan olarak kılmışsa, kulumun nafile namazları var mı ona bakın! Eğer nafile namazları varsa kulumun noksan olan farz namazını, nafile olan namazıyla tamamlayın!’ Sonra diğer amelleri de noksan olarak yapmışsa, o ameller de nafile amellerle tamamlanır.” diye buyurmuştur. ”
Şevval orucu nasıl tutlur?
Ayiş, “Şevvâl ayının ilk gününde yani Ramazan bayramının birinci günü oruç tutulması haramdır. Bayramın diğer günlerinde ise kaza ya da nafile oruç tutulabilir. Bazılarına göre, Ramazan ayının hemen peşinden tutulması daha güzeldir. Çünkü Efendimizin (sav) hadisinden de anlaşıldığı gibi, “Kim hemen bayramın ardından altı gün oruç tutarsa…” diye nakledilmiştir. Bazıları da bu orucu anlatan hadiste bir ayırım söz konusu olmadığına göre de, ‘Şevval içerisinde tutulduktan sonra, nasıl tutulursa tutulsun, fark etmez’ kanaatindedirler. Kimileri de, Ramazanın devamı sanılmasın diye aralıklarla tutulmasının daha evla olduğu görüşündedirler. Bunlardan çıkan sonuç şudur; Müstehap olan bu “altı gün orucunu tutmak isteyenler, bunu peş peşe tutabilecekleri gibi belli aralıklarla da tutabilirler. Bunların birini diğerine üstün kılacak dini bir delil yoktur. Ayrıca nafile ibadetlerde genişlik ve kolaylık esastır; o bakımdan şevval ayında tutulacak 6 günlük orucu da kişi, dilediği ve kolayına geldiği şekilde tutabilir. Dilerse hiç ara vermeden eda eder, İsterse de haftanın Pazartesi ve Perşembe günlerinde tutarak tamamlayabilir. Arzu eder ve şartları da müsaitse, ayın 13. ,14. ve 15. günlerini de içine alarak tutabilir. Görüldüğü üzere iki sünneti birden yerine getirmiş olur. Yani böylece kişi hem Şevval ayının 6 gün orucunu, hem de Pazartesi-Perşembe oruçlarını ya da eyyam-ı biyz sünnetlerini ifa etmiş oluyor.” Şeklinde konuştu.
6 günlük oruçla nasıl bir senelik oruç sevabı elde ediliyor?
Ayiş, Şevval ayında tutulacak altı günlük oruçla, bir yıl oruç sevabının nasıl elde edileceği âlimlerce şöyle ifade edildiğini belirterek, “Yüce dinimizce, bir iyilik yapana on sevap verileceği yolundaki ayet-i kerime esas alındığında, bir Müslüman otuz günlük Ramazan orucu 300 güne eşit olur. Buna ilâveten Şevval ayındaki altı günlük oruçla da 60 güne eşit olur ki toplam 360 (üç yüz altmış) gün elde edilir. Böylece kameri ay hesabıyla bütün bir yıl oruçla geçirilmiş gibi olur. Yani Ramazan ayı orucu on aya, Ramazan’dan sonra tutulan 6 gün Şevval orucu da iki aya mukabil olur ki, böylece bir yıl oruç tutma sevabına kavuşulur.” dedi.
“Şevval ayında tutulan orucun çok sevabı vardır”
“Bir başka Hadiste, “Ramazan’dan sonra şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur.” diyen Ayiş, “Şevval ayında tutulan orucun hem kaza hemde şevval orucu yerine geçip geçmediği hakkında bazı kaynaklar öncelikle kaza oruçlarının tutulmasını, ardından da mümkün olursa ayrıca 6 gün şevval orucu tutulmasını tavsiye ederken, bazı kaynaklar da kaza veya adak oruçlarını bugünlerde tutmakla da aynı sevabın elde edileceğini belirtmektedir. Buna göre; isteyen öncelikle, varsa kaza orucunu tutar, borcunu öder, ardından da vakit kalırsa ayrıca Şevval ayı orucunu tutar. İsteyen Kaza olarak tutuğu oruçları Şevval orucu olarak da kabul eder. Hüküm Allah’ındır. Bu bir niyet ve yorum meselesidir. Esas olan, o işi ihlâsla yapmaktır. Büyük bir gönül arzusu ile talip olmak mühimdir. Bazen öyle oruçlar olur ki, tutanın gönlünde beslediği derin ve safî ihlâs yüzünden 360 gün değil, belki 360 senelik nafile oruç sevabını alabilir. İhlas ile kim ne isterse Rabbimiz onu verebilir.” diye belirtti.
“Oturmakla ve çalışmadan cennet hak edilmez”
Cenab-ı Allah’ın insanları Cennete göndermek istediği için onlara bu fırsat kapılarını açtığını belirten Ayiş, şunları söyledi:
“Rabbimiz bizlere acıyor ve bizim cennete gitmemizi istiyor. Rabbimiz bizi Cennete göndermek istiyor. Cennete girmemiz için adeta bahaneler arıyor. Yeter ki kul iyilik yoluna bir girsin. Yeter ki kul O’nun rızası için çaba sarf etsin. Ancak büsbütün de beleş cennet yok tabi. Yani cennete bedava gidilmez. Kul bu yolda azim gösterecek ki Allah artık bundan sonra o kulun ufak-tefek eksikliklerini ya yok sayacak, ya affedecek ya da eksikliklerini tamamlayarak onu Cennetine koyacaktır. Ama oturduğu yerde hiç çalışmadan cennet hak edilmez. Cennet için sağlam bir iman, imanı taçlandıran ibadetler ve tabi ihlâslı ameller gereklidir.”
Müslümanların Şevval orucuna büyük rağbet gösterdiğini belirten Ayiş, “Bir ay boyunca oruca alışmış olan Müslümanlar, Şevval ayında da altı gün oruç tutmaya büyük bir ilgi göstermiş, hatta teravih gibi sıcak bir ilgiyle şevval ayı orucunu sürdüre gelmişlerdir. Elbette bu sıcak ilgi sebepsiz değildir. Nitekim Efendimiz (sav), Şevval ayı orucunun bir sene oruç tutmuş gibi sevaba vesile olacağını duyurmuş, bu yüzden de Ramazan orucu tutan Müslümanlar, Şevval’de de altı gün oruç tutmakla bütün seneyi oruçlu geçirmiş olma sevabını kaçırmak istememişlerdir.”dedi.
Şevval orucuna nasıl niyet edilir?
Ayiş son olarak, “Niyet ettim Allah rızası için Şevval orucu tutmaya’ diyebilirsiniz. Şevval ayında kaza orucu tutacaksanız, ‘Niyet ettim Allah rızası için Ramazan ayında tutamadığım orucumun kazasını tutmaya’ diyebilirsiniz.” şeklinde konuştu. (Nihat Kanat-İLKHA)