Siirt fıstığı ağaçlarında büyük ürün kayıplarına neden olan "dal güvesi" zararlısıyla mücadele etmek, fıstık ağaçlarına, doğaya, ürüne ve insan sağlığına ciddi zarar veren kimyasal ilaçların yoğun bir şekilde kullanımını en düşük seviyeye düşürmek amacıyla fıstık bahçesinde feromon tuzaklar kuruldu.
Siirt Tarım ve Orman Müdürlüğü Fıstıkçılık Birimi mühendislerinden Murat Kuyumcu, fıstıkta zararlılardan biri olan dal güvesi ile kimyasal yöntemler yerine doğaya ve çevreye daha az zararı olan biyoteknik mücadele yöntemlerini yaygınlaştırmayı amaçladıklarını kaydetti.
Kuyumcu, "Siirt Fıstığında dal güvesi ile mücadele kapsamında biyoteknik yöntemlerinin yaygınlaştırılması için örnek bahçede Feromon tuzak kurulumu gerçekleştirdik. Buradaki amacımız fıstıkta zararlılardan biri olan dal güvesi ile mücadele kapsamında kimyasal mücadele yöntemleri yerine doğaya ve çevreye daha az zararı olan biyoteknik mücadele yöntemlerinin hem öğretilmesi hem de yaygınlaştırılması amacıyla il Müdürlüğümüz yaklaşık 100-150 çiftçiye bu tuzaklardan dağıttı. Bizler de Fıstıkçılık Birimi olarak bu dağıtılan tuzakların kurulumunda ve hangi amaçla kullanıldığına dair çiftçilerimizi bilgilendirdik." dedi.
"Dal güvesi fıstıkta yaklaşık yüzde 35'e varan bir verim kaybına neden oluyor"
Siirt'te Fıstıkçılık Birimi olarak şunu gözlemledik." diyerek gözlemlerini aktaran Kuyumcu, "Daha zararlı ile karşılaşılmadan kimyasal mücadele yöntemlerinin kullanılmaya başlandığını gördük. Bu mücadele kısa vadede etkileri çok görülmese de ilerleyen zamanlarda mutlaka görülecektir. Belki de yeni zararlıların ortaya çıkmasına neden olacaktır. Bunu önlemek hem de yerine alternatif olabilecek biyoteknik mücadele yöntemleri veya kültürel mücadele yöntemlerini öğretiyoruz. Bunlardan biri fıstıkta dal güvesi ile feromon tuzak yöntemi ile mücadele etmektir. Dal güvesi fıstıkta yaklaşık yüzde 35'e varan bir verim kaybına neden oluyor. Bunu önlemek amacıyla bu yöntemin yaygınlaştırılmasını amaçlıyoruz." şeklinde konuştu.
"Dal güvesi, ağaçları mahvedip salkımları döküyor"
56 dönüm 800 metre kurulu alanda 2 bin 800 fıstık ağacı bulunun çiftçilerden Osman Oysal, dal güvesi yüzünden geçen yıl yarı yarıya verim kaybına uğradığını ve bu hastalıkla nasıl mücadele edileceğini bilmediği için Fıstıkçılık Birimine başvurduğunu söyledi.
"2-3 yıl öncesine kadar dal güvesinin ne olduğunu bilmiyorduk. Ağaçlardaki yaprak ve filizler çıktığında buruşuyor, sanki yanmış bir hal alıyordu." diyen Oysal, şöyle devam etti:
"Ben sağda solda çok sormama ve araştırmama rağmen kimisi don vurduğunu, kimisi ayaz vurduğunu söylüyor ama kimse bir çözüm sunamıyordu. Ben de bir gün bir çözüm bulmak için devletin resmi kurumuna başvurmaya karar verdim. Fıstık ağacından bir dal keserek Fıstıkçılık Birimine götürdüm ve onlara bu hastalığın ne olduğunu, ağaçlarımı mahvettiğini, salkımları düşürdüğünü ve verimimi de düşürdüğünü söyledim. Onlar da bu hastalığın dal güvesi hastalığı olduğunu söylediler. Bunun bir çözümü olup olmadığını sorduğumda ise bana feromon tuzaktan bahsettiler. Ben de tuzağı aldım ve fıstık bahçemde kullanmaya başladım ve dal güvesinin hakkından çıktık. Bir yıl önce bu tuzak yöntemini kullanmaya başladım ve sonuç almaya başladık. Daha önceleri 7 ton verim alırken şimdilerde ise 10-12 ton verim almaya başladık. Haşarat haddinden fazla bizlere zarar veriyordu ama bu uygulama ile mücadelede başarıya ulaştık." ifadelerini kullandı.
Bitkisel Üretim Bitli Sağlığı Şube Müdür Vekili Abdusselam Ertaş, tarımsal üretim sırasında ortaya çıkan zararlı böceklerle yapılan kimyasal mücadelenin insan ve çevre üzerine olumsuz etkilerinin olduğunu belirtti.
"Dal güvesi zararlısı nisan ayında ortaya çıkıyor ve yumurtalarını meyve gözüne bırakıyor"
Dal güvesi için delta tipi tuzak dağıtıldığını aktaran Ertaş, "Dal güvesi zararlısı nisan ayında ortaya çıkıyor ve yumurtalarını da sürgün uçlarına yâda meyve gözüne bırakıyor. Meyve gözünden içeri giriyor. Dal, sürgün uzadıkça dalın içinden geçerek iletim demetlerini kesiyor ve ağacın besin almasını engelliyor. Bu şekilde çok büyük verim kayıplarına sebep oluyor. Bunu önlemek için feromon tuzak kuruyoruz. Bu tuzaklar çevreye yararlı ve kimyasal kullanılmıyor. Dişi kokusu salgılayarak erkeklerin yapışmasını sağlıyor." dedi.
"Kimyasal ilaçları kullanmak çevreye ve insan sağlığına çok zararlı"
Bu mücadele şekliyle çevreye zarar vermeden insan sağlığına yararlı bir yöntem kullanıldığını belirten Ertaş, "Dal güvesi popülasyonunu zarar eşiğinin altına düşürmüş oluyoruz. Yoğunluk olarak kimyasal ilaçların kullanıldığını görüyoruz. Bu hem çevreye hem de insan sağlığına çok zararlı bir mücadeledir. Bizim amacımız hiç ilaç kullanmadan biyoteknik tuzak yöntemi ile bu zarlı ile mücadele etmektir. Biliyorsunuz fıstıkçılık Siirt'te gelişmesiyle birçok insanın geçim kaynağı oldu ve fıstıkçılık sayesinde de dışarıya göçün büyük oranda azalacağına inanıyoruz." diye konuştu.
İLKHA