Stalin Kars'ta tren soymuş

Sovyetler Birliği'ni 1921-1953 yılları arasında demir yumrukla yöneten Stalin'in, gençliğinde büyük soygunlar gerçekleştirdiği bunlardan birine de Kars'ta öncülük ettiği belirtiliyor. İngiltere Kraliyet Edebiyat Derneği üyesi yazar Simon Sebag Montefiore'nin kaleme aldığı biyografide yer alan iddialara göre, Stalin, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi içinde 1903'te Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan anlaşmazlık sonucunda Menşevik ve Bolşevik olmak üzere ikiye ayrılan partinin Bolşevik kanadında yer aldıktan sonra bu partiye finans kaynağı sağlamak üzere büyük soygunlara başladı. Çarlık rejimine karşı mücadelede deneyim kazanan Stalin, partinin ve eylemlerinin finansmanı için oluşturduğu bir "ekip" ile "kamulaştırma eylemleri" yani, banka soygunları gerçekleştirdi. İthaki Yayınları'ndan Eylül ayında çıkan ve Türkçe'ye Yavuz Alogan tarafından kazandırılan kitapta, Stalin'in, Gürcü militanlarıyla yaptığı soygunlardan söz ediliyor. Kitaba göre bu soygunlardan biri de 1906 yılında Kars'ta gerçekleşti. Kars o sırada 1878 yılında Ayastefanos Antlaşması'yla savaş tazminatı olarak bırakıldığı Çarlık Rusyası'nın yönetimi altında bulunuyordu. Kitapta anlatılana göre, Stalin ve arkataşları Kars'ta, Çiyatura altın treninin yolunu kesip soydular; ancak işleri kötü gitti ve çıkan çatışmada birkaç militan öldü. Biyografi yazarı Simon Sebag Montefiore, bu bilginin kaynağı olarak ise Rusya arşivini gösteriyor. Stalin'in ekibinin bu yıllarda gerçekleştirdiği en büyük "kamulaştırma eylemi", 13 Haziran 1907'de Tiflis'teki banka soygunuydu. Silahların ateşlendiği, bombaların patladığı ve Ohrana arşivlerine göre yaklaşık 40 kişinin öldüğü eylemde, 250 bin ile 341 bin ruble arasında bir para çalındı. Söz konusu miktar, günümüzün 1,7 milyon pound ya da 3,4 milyon ABD dolarına eşit bir paraydı.