Dershanelerin kapanması tartışılırken TAKVİM işin ekonomik boyutunu gözler önüne serip sistemin nasıl tıkandığını anlatan bir yazı dizisi yayınladı.
İşte Takvim Gazetesinin dershanelerle ilgili verdiği çarpıcı bilgiler…
Milli Eğitim Bakanlığı, dershane sistemine neşter vurmaya hazırlanırken; sektörde dönen para da dudak uçuklatıyor. 1.5 milyon öğrencinin eğitim gördüğü dershane sistemine her yıl giren para 6 milyar lirayı buluyor. Bu para her yıl velilerin cebinden çıkıp dershanecilere gidiyor. Çocuğunun iyi bir okulda okumasını isteyen veliler, sınav kazandırmak adına her istenen parayı ödüyor. Dershanelerde yıllık ücretler bin liradan başlayıp, 20 bin liraya kadar çıkıyor. Lise sınavlarına hazırlanacak öğrenciler için dershane maratonu 6'ncı sınıfta başlıyor. Burada ödenen paralar bin lira ile 7 bin lira arasında değişiyor. Ücret,. 8'inci sınıfa gelindiğinde ise bin 500 lira ile 15 bin lira arasında oluyor. Üniversite hazırlığı için ise dershane sistemi 9'uncu sınıfta devreye giriyor. 9'uncu sınıftaki bir öğrencinin dershane ücreti 2 bin lira ile 16 bin lira arasında değişiyor. 12'nci sınıfta üniversite sınavına girecek öğrenci için dershane parası en az 2 bin 500 lira olurken, 20 bin lira isteyen de bulunuyor.
ÖZEL DERSLER DE VAR
Dershanelerde çalışan öğretmen sayısı ise 50 bini buluyor. Bu öğretmenlerin yıllık kazançları özel derslerle birlikte 50 bin liraya kadar çıkabiliyor. Özellikle isim yapmış öğretmenlerin geliri hatırı sayılır boyutlara ulaşıyor. Velilerin bir çoğu çocuklarına özel dersler de aldırıyor. Özel dersin saati ise 30 lira ile 200 lira arasında değişiyor.
VELİLER İSYANDA
Dershane sistemine bir an önce son verilmesini isteyen veliler, 'soygun düzenine' isyan ediyor. Çocukların dershaneye gitmeden sınav kazanamayacak hale getirildiğini belirten veliler, "Buralar birer eğitim kurumundan çok, ticarethane haline geldi. Bizleri müşteri görüyorlar. Dolayısıyla en yüksek rakamları istiyorlar. Mecburen veriyoruz. Okullarda öğretmenler de dershaneye yönlendiriyor. Okula ayrı, dershaneye ayrı para ödüyoruz" dedi. Eskiden sadece sınav senelerinde dershaneye gidilirken, şimdi neredeyse ilkokuldan başlayarak yönlendirme yapıldığını anlatan veliler, "Dershaneciye çalışıyoruz" diye konuştu.
PARA BASIYORLAR
Birer ticarethaneye dönüşen dershaneler, darphane gibi para basıyor. Sadece üniversite sınavı için harcanan para, 1.8 milyar lirayı buluyor...
Türkiye'de halen 4 bin civarında dershane faaliyet gösteriyor. Türkiye'de üniversite sınavına giren öğrencilerin 3'te 1'inin dershaneye gittiği belirtiliyor. Türkiye genelindeki ortalama fiyatlar dikkate alındığında da, üniversite sınavına girecek bir öğrencinin yılda ortalama 3 bin lira dershane ücreti ödemesi gerekiyor. Yani 630 bin öğrenci dershanelere ortalama 1 milyar 890 bin lira ödüyor. Üniversiteye hazırlanan 40 bin öğrencinin de etüt merkezlerinde sınava hazırlandığı, yapılan araştırmalarda ortaya çıkıyor. Her öğrencinin ortalama 2 bin lira ücret ödedikleri düşünüldüğünde de, 80 milyon liralık bir eğitim gideri oluşuyor. Özel ders alarak üniversiteye hazırlanan öğrencinin gideri ise daha yüksek oluyor. Bir öğrencinin saati 120 liradan, yılda 200 saat ders aldığı kabul edilirse, velinin çocuğu için yıllık 24 bin lirayı gözden çıkarması gerekiyor. Üniversiteye hazırlanan adayların yaklaşık yüzde 1'i de (19 bin aday) özel ders alıyor. Bu adaylardan her birinin toplamda 24 bin lira ödediği düşünülürse, 432 milyonluk fatura çıkıyor. 500 bin öğrencinin 3 bin liradan bir yıllık lise hazırlık masrafı ise 1.5 milyar lira oluyor.
EĞİTİMCİ: KAPANSIN
Nurullah Dal (Türkiye Özel Okullar Birliği Başkan Yardımcısı): Hükümetin özel okulları teşvik edici kupon sistemi yerinde bir karardır. Bu, vatandaşın önünü açacaktır. Kuponla vatandaşın dershaneye gitmesi ortadan kalkacak, dershanelere ihtiyaç kalmayacak.
Doç. Dr. Sefer Güneş (Beykent Üniversitesi): Özel okullara teşvik ve dershanelerin kapatılması, hükümetin Türkiye'yi 2023'e hazırlama projesidir. Bu çalışmanın başarısı başarıya ulaşması halinde ülkemizde yaşanan birçok sorun ortadan kalkar. Eğitimin kalitesini artırarak yapılacak değişiklikler ülkemizin bölgesinde lider olmasını sağlayacaktır.
Alaattin Dinçer (Eski Eğitim-Sen Başkanı): Düzenlemede dershaneler, etüt merkezleri, özel kurslar ve evde özel ders uygulamasının kaldırılmasına ilişkin getirilen değişiklikleri doğru bulduğumu ifade etmeliyim. Evet, bizce de eşitliği bozan bu türden yapılar kapatılmalıdır.
TWİTTER TEPKİSİ
* Yeter artık... Çocuklarımız eşit şartlarda okuyacak.
* Son derece yerinde bir adım. 2 çocuk velisi olarak destekliyorum.
* 50 yılda alınmış en önemli karar. Birçok veli gibi, ben de mutluyum.
* Dershanelerin çoğu para tuzağı. Sömürülmekten bıktık.
* Dershanelerin kapatılması şart. Hem de en kısa zamanda.
* Para ödemekten canımız çıktı. Dershanelerin verdiği hizmet de tartışılır.
* Dershaneleri desteklemek, velilere ihanettir. Hemen kapatılmalı...
Türkiye'deki 4 bine yakın dershanede yaklaşık 50 bin öğretmen çalışıyor. TAKVİM öğretmenlere ulaştı ve yaşadıklarını dinledi. Çocuklarımızı 'daha iyi bir okul kazansın' diye gönderdiğimiz dershanelerde aslında hiçbir şey öğretilmediği ve sadece paramızın alındığı ortaya çıktı. Paragöz dershaneciler öğretmenlere sigorta bile yapmadan asgari ücretle çalıştırıyor. Birçok dershane iş hanlarında açılıyor. Fiziki şartları müsait olmayan, temizliğe dikkat edilmeyen binalarda çocuklar ders görüyor. Bazı dershanelerde tuvalet bile yok. Çocuklar tuvalet ihtiyaçlarını iş hanlarının umumi tuvaletlerinde gideriyor. Öğretmenlere değer vermeyen dershaneciler, 'Dışarıda binlerce işsiz öğretmen var. Onlardan birini çalıştırırım' mantığı ile sömürüyü sürdürüyor. İşsiz kalmamak için üç kuruşa çalışmak zorunda olan binlerce öğretmen de buna razı oluyor.
MÜŞTERİ ARIYORLAR
TAKVİM'in ulaştığı dershane öğretmenlerinin anlattığı bazı çarpıklıklar ise şöyle:
* "Fizik öğretmeniyim. 900 lira maaş verdiler. Fakat öğrenci kaydı yapma şartı koydular. Bana öğrenci kotası verdiler. Bu kadar öğrenciyi kaydedemezsen para alamayacağımı söylediler. İşi gücü bırakıp insanları arıyorum."
VELİLER KANDIRILIYOR
* "Benim branşım matematik. Ama neredeyse her derse giriyorum. Çocuklara güya test çözme sistemini anlatıyoruz. Hiçbir şey öğrenemeden günü dolduruyorlar. Deneme sınavlarında sonuçlarla oynanıyor. Veliler yıl boyunca paraları alınıp, kandırılıyor."
* "Dershanelerde öğretmenin hiçbir değeri yok. Çünkü, kapıda binlerce öğretmenlik yapacak insan bekliyor. Verilen her ücrete, hatta bedava, 'tecrübe kazanmak' için çalışmaya razı insanlar var."
* "Öğretmenlerin işi bitince eve gönderilmiyor. Yapılacak mutlaka bir iş bulunu yor. Temizlik yapanları bile gördüm. İşsizlik yüzünden kimse sesini çıkartamıyor."
DERSE GİRENE BAK!
Dershanelerdeki çarpıklıklardan bazıları şöyle:
* Eğitim verecek kişilerin formasyonuna değil, müşteri bulup bulamayacağına bakılıyor.
* Öğretmenlere maaşlar elden veriliyor, asgari ücret gösterilip vergi kaçırılıyor.
* Anlaşma 10 ay üzerinden yapılıyor. Kalan 2 ay maaş ödenmiyor.
* Okulda en fazla 6 derse girip 5 gün çalışan öğretmenler, dershanede 6 gün çalışıp 11-12 derse giriyor.
* İngilizce başta olmak üzere derse giren öğretmenlerin büyük çoğunluğu bölüm mezunları. Öğretmen formasyonu yok.
* Atanamayan öğretmeni 'stajyer' adı ile alıp, ders verdiriyorlar. Maaş ödemiyorlar.
* Ortalama maaş 800-900 lira.
* Açık öğretim öğrencileri, başka bölüm mezunları öğretmen diye derslere giriyor.
HER ÖĞRENCİYE 1.500 TL
Velileri soyan dershanelerin kaldırılmasıyla özel okullara teşvik geliyor Her öğrenci için bin 500 lira verilecek, eğitimde eşitlik sağlanacak
Türkiye'de devlet ilk kez özel okulda okuyan öğrencilere, kişi başı bin 500 lira nakit destek verecek. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın "Dershaneleri kaldıracağız, özel okulları teşvik edeceğiz" diye duyurduğu projenin ayrıntılarını TAKVİM açıklıyor. Başbakanlık'ta görüşülmekte olan teşvik paketinden en büyük payı eğitim alacak. Öğrenci başına hesaplanan yıllık maliyet yaklaşık bin 500 lira oldu. Bunun içinde, elektrik, su gibi okulların fiziki maliyetleri bulunmuyor. Türkiye'de yaklaşık 2 bin 750 özel okul var. Bu okullar, 1 milyon öğrencilik kapasiteye sahip olmasına rağmen, sadece 430 bin öğrenci özel okulda eğitim alıyor.
BÜYÜKŞEHİRLERE FARKLI MODEL
Öğrenci başına bin 500 liralık destek ile özellikle Anadolu'daki 200 bin öğrenci sayısı 350 bine kadar çıkarılacak. Büyükşehirlerde özel okullardaki öğrenci maliyeti 10 bin lira olması nedeniyle, bu okullarda farklı teşvik modelleri uygulanması da gündeme gelebilecek. Bin 500 liralık destek ile de büyükşehirlerde özel okulların öğrenci kapasitesinin yüzde 5 artması bekleniyor.
TAKVİM