Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre enflasyonda, 2019 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre % 0.38, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 11.01 ve önceki yılın aynı ayına göre % 10.56 ve bir yıllık ortalamaya göre ise % 15.87 artış görüldü.
Önceki yıllara göre sattıkların ürünlerin fiyatlarında düşüş olmasına rağmen ürünlerin ellerinde kaldığını ve kâr marjlarının azaldığını dile getiren hal komisyoncuları, devlet tarafından tanzim noktalarına yapılan desteğin üreticilere de verilmesi halinde üretimin artacağını söylediler.
"Piyasalar durgun ve masraflar arttığından çiftçi geçen seneki parayı kazanamıyor"
Önceki senelere oranla üretimin fazla ve fiyatların da ucuz olduğunu fakat vatandaşların alım gücünün azalması nedeniyle meyve-sebze alamadıklarını belirten hal komisyoncularından Sedat Durmaz, "Geçen yıl kalitesi iyi olmayan domatesin fiyatı 3 buçuk-4 liraydı. Bu sene ise iyi olan domates 2 buçuk civarındadır. Geçen yıl kurutmalık patlıcanın fiyatı 2 buçuk liraydı. Bu yıl ise bir buçuk liradır. Geçen yıl mal üretimi az olduğundan fiyatlar yüksekti. Bu sene ise üretim fazla ve ihracat olmadığı için malların fiyatı düşüktür. Tüketim azalmış, mesela; günde bir araba mal getirdiğimizde bitiremiyoruz ve ikinci güne sarkıyor. Geçen yıllarda ise bir araba meyve-sebzeyi sabah saat 9-10 gibi tüketiyorduk. Piyasalar durgun ve masraflar arttığından çiftçi geçen seneki parayı kazanamıyor. Mecbur olmazsak bu saatten sonara bu iş yapılmaz. Gece saat 3'te geliyoruz ve yaptığımız hizmetin karşılığını alamıyoruz. Bundan dolayı bu işi yapmak istemiyoruz." dedi.
"Önceki yıllara kıyasla kötü bir yıl geçiriyoruz"
Önceki senelere kıyasla ilk defa böyle kötü bir sene geçirdiklerini belirterek halkın giderlerinin çok olduğundan satış yapamadıklarını ifade eden meyve-sebze hali komisyoncularından Murat Gürkan, "Antalya'da domates 2 buçuk 3 lira arası olduğu halde bu fiyata satamıyoruz. Manav ve marketler de burayla aynı fiyatta satıyorlar. Bazı marketler biraz pahalı satıyor ama halk gününde o malı haldeki fiyattan satıyor. Buna rağmen milletin alım gücü yoktur." ifadelerini kullandı.
"Tanzim noktalarına yapılan destek üreticilere de verilse üretim artar"
Vatandaşların maddi sıkıntılardan kurtulmak için kredi kartı çekmek zorunda kaldıklarını ve alışverişlerini kart üzerinden yaptıklarını belirten Gürkan, "Hiç kimse memnun değil! Tüketici tüketmezse bu malı kime satacağım. Tüketici az olduğundan, üretici, masraflarını çıkartamıyor. Bir torba gübrenin fiyatı 5 yıl önce ne kadar idiyse, şu an zam gelmesine rağmen aynı fiyata satıyor. Üretici tuttuğu işçiye günlük yevmiye olarak 70-80 lira veriyor ve masrafını çıkaramıyor. Adam ister istemez bazı mallarını tarlada bırakıyor. Devlet, tanzim noktalarına yaptığı desteği bizlere de verse üretim artar." dedi.
İLKHA