VAN - Van Köyleri ile Dayanışma Derneği (Köy - Der) aracılığı ile sıkıntılarını dile getiren köy halkı, Gevaş Beyarkı Sulama Birliği'nin arazilerine su ulaştırma noktasında gerekli çabayı sarf etmediğini, bu nedenle arazilerinin çölleştiğini öne sürerek, sulama işlerinin tekrar Devlet Su İşlerine (DSİ) devredilmesi gerektiğini ifade ettiler.
Gevaş, Gürpınar ve Edremit ilçelerine bağlı olan yaklaşık 14 köyün, Beyarkı kanalı ile Zernek Barajının suyundan mahrum olduklarını belirten Mülk köyü muhtarı Medeni Gönültaş, kanalların DSİ tarafından işletildiği dönemlerde tüm arazilerini ekip biçtiklerini, ancak söz konusu sulama birliğine devredildikten sonra arazilerinin kuruduğunu söyledi.
"İki su kanalı var ama su yok"
Beyarkı Sulama Birliği'nin suyu kendilerine ulaştıramadığını dile getiren Muhtar Medeni Gönültaş, 100 kilometrelik kanal yapıldığını, fakat su getirilmediğinden dolayı arazilerini sulayamadıklarını belirterek, "Arazi suyumuz gelmiyor. İki kanal var. İkisinde de su yok. Zernek Barajı'ndan gelen kanalda zaten hiç su gelmiyor. Beyarkı kanalı da Köprüler köyünü geçmiyor. Birlik başkanı bu noktada üzerine düşeni yapmıyor. Yani burada üç ilçemize bağlı olan yaklaşık 14 köyümüze hiç su ulaştırılmıyor. Şuanda su ihtiyacı yok ancak yazın defalarca müracaat ettik ama buralara su getirilmedi." dedi.
"Bu gidişle yakında tarlalarımız çöle döner"
Sorunun, DSİ tarafından bu işlerin Beyarkı Sulama Birliği'ne devredilmesinden sonra başladığına değinen muhtar Gönültaş, arazilerinin son 10 yılda su yüzü görmediğini ve arazilerinin öylece kaldığını dile getirerek, "Hâlbuki su gelse toprağımız bereketlidir. Ne ekersen harika ürün veriyor. Ama tüm bu arazileri susuz bıraktılar yakında burası çöle döner. Barajda istediğin kadar su var. Ama getiren yok. Defalarca kaymakamlığa müracaat ettik dilekçe verdik hiç kimse kulak asmadı. Hâlbuki her iki kanalımız hazır ve betondan yapılmış. Zernek barajı kanalı yaklaşık 70 km Beyarkı ise 25 km betondan yapılmış." diyerek tepkisini dile getirdi.
"Eskiden 14 köyde 50 bin ton şeker pancarı üretilirken simdi bu 200 tonun altına düştü"
Daha önce söz konusu tarlalarda şeker pancarı ektiklerini hatırlatan Gönültaş, 14 köyde yaklaşık 50 bin ton şeker pancarı ektiklerini ancak şimdi14 köyde üretilen şeker pancarı 200 tonu geçmediğini belirterek, "Bunun tek sebebi ise bu köylerimize su ulaştırılmamasıdır. Bir mevsimde 4 sefer yonca biçiyorduk.100 binlerce bağ ot alabiliyorduk. Ama şimdi sadece ilkbahar aylarında yağan yağmur ile yetişiyor. Köy halkı meyve sebzeye de hasret kaldı." şeklinde konuştu.
15 köyün muhtarları ile birlikte DSİ Bölge Müdürü'nü ziyaret ettiklerini ve sorunu kendilerine ilettiklerini ifade eden Mülk köyü muhtarı Medeni Gönültaş, bu ziyarette Beyarkı Sulama Birliği Başkanı Kadir Parlak'ın suyu getirdiğini söylediğini belirterek, "Hâlbuki gelsinler arazilere baksınlar. Hangi arazi bu süre içerisinde su yüzü görmüş biz göstersinler. Bizler bu sorunun bir an önce çözülmesini istiyoruz." diye konuştu.
" Bağ-bahçelerimiz kurudu ekin ekemez olduk"
Dönemeç (Engil) köyü Muhtarı Yusuf Yavuzant ise Edremit merkeze bağlı olan 175 hane ve yaklaşık olarak, bin 365 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu belirterek, "10 seneye yakındır bizim köyümüzün sulama suyu yok. Köyümüz iki dağ yamacında bulunuyor. Her iki taraftaki su da kesildi. Sıkıntımız büyüktür. Köyümüzün içinden dere geçiyor ama tüm arazilerin altında olduğu için faydalanamıyoruz. DSİ eskiden ilgileniyordu. Gevaş'a kadar tüm araziler sulanıyordu. Ne zamanki Beyarkı Sulama Birliği'ne devredildi. O zaman suyumuz kesildi. Bağ bahçelerimiz kurudu. Ekin ekemez olduk. Tarlalarımıza ulaşmayan sular ne yazık ki Van gölüne akıp gidiyor." dedi.
Bölgede mazotun pahalı olduğunu da sözlerine ekleyen Muhtar Yusuf Yavuzant, "Su yok, köylü neyi ekip biçecek? Ben 8 dönümlük tarlama buğday ektim, yaklaşık 600 TL zarar ettim. Bir daha da ekmeyeceğim. Memleketimiz kuraklaşıyor çölleşiyor kimsenin bundan haberi yok." diyerek yetkililere sitem etti.
"Yaklaşık 10 senedir hiçbir şey ekemiyoruz"
Söz konusu iki su kanalının çok eski kanallar olduğunu ve yıllarca bu köylere su ulaştığını söyleyen Mülk köyü sakinlerinden Mustafa Şeker de tek umutlarının baraj suyu olduğunu ancak onun da köylerine ulaştırılmadığını belirterek, "DSİ zamanında su geliyordu. Her şeyi ekip biçebiliyorduk. DSİ bu kanalları özelleştirdi artık su yüzünü görmedik. Yaklaşık 10 senedir hiçbir şey ekemiyorum. Daha önce şeker pancarı ekiyordum. Geçimimi bununla sağlıyorduk." dedi.
Dönemeç köyü sakinlerinden Bari Özant ise en çok yakındıkları durumun su olduğu halde kendilerine ulaştırılmadığını belirterek, "Suyu kontrol etmiyorlar. Her köyde bir sorumlu bıraksalar, köylerimize su ulaşır" ifadelerini kullandı. (Murat Dalgın/Mehmet Aldemir-İLKHA)