BURSA – TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) Bursa Şubesi Başkanı İbrahim Mart, son yıllarda artış gösteren ticari araç kazalarının yüzde 80’inin lastik ve fren sorunları yüzünden meydana geldiğini belirterek, bu konuda gerekli kamusal denetimlerin yapılması gerektiğini bildirdi.
Konuyla ilgili olarak açıklama yapan Mart, son olarak Isparta’nın Yalvaç ilçesinde 18 kişinin ölümüyle sonuçlanan feci kazanın, ticari yolcu taşıma araçlarına ilişkin sorumluluk ve denetimleri gündeme getirdiğini ifade etti.
Bu yılın 10 ayında en az bin 600 kişinin iş cinayetlerine kurban gittiğini hatırlatan Mart, bu kazalara işçileri taşıyan servis araçlarının kazalarının da dâhil olduğunu belirterek, “Geçtiğimiz Ekim ayında yaşanan 160 ölümün 53‘ü servis araçlarının karıştığı kazalarda meydana gelmiştir. İş cinayeti kapsamına girmeyen ve toplu ölümlere yol açan trafik kazaları da bulunmaktadır. Ölümler, ‘kaza’ şeklinde olsa da önlenebilir olmalarından dolayı birer cinayete dönüşmektedir. Çünkü araçların fenni muayenesinin önemi henüz yeterince kavranmış değil” dedi.
‘Fenni muayenenin önemi bilinmiyor’
Araç sahipleri veya sürücülerin çoğunun fenni muayenenin öneminin bilincinde olmadığını dile getiren MMO Şube Başkanı Mart, şunları kaydetti:
“İlgili araçların genelde fenni muayenesinin yapılmadığı, kış lastiğinin ve şehirlerarası yolculuk için şart olan K2 belgesinin bulunmadığı anlaşılıyor. Bu tür araçlara ilişkin denetim sorunları da bulunmaktadır.Isparta Yalvaç‘ta yaşanan son kazada 24 kişilik araca 46 kişi bindirildiği için aracın freninin tutmaması sonucu acı olay yaşanmıştır. Çünkü frenlerin ısınma sonucu tutmaması (fren patlaması) söz konusudur. Trafiğe çıkması doğru olmayan bir aracın kapasite fazlası insan ve yük taşıması ile standartlara uygun olmayan vakum takviyeli çift devre hidrolik sistemi yerine hava takviyeli tek devre hidrolik fren sisteminin takılması, bu felakete neden olmuştur. Araç üzerindeki onaysız dolayısıyla kaçak fren tadilatı, aşırı yüksek basınçta (180 bar) çalışacak şekilde tadil edilen tek devre hidrolik fren sisteminde, hidrolik kaçağı (patlaması) olması kaçınılmazdır. Hidrolik kaçağı oluştuğunda aracı durduracak yedek bir sistem bulunmamakta ve el freni de yetersiz kalmaktadır.”
Bu noktada ticari araçlara ilişkin denetim konusunun gündeme geldiğini hatırlatan Mart, “Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın görev, sorumluluk ve denetim alanında olan ve söz konusu yaşamsal eksikleri bulunan ticari araçlar rahatlıkla nasıl çalışabilmekte, trafiğe nasıl çıkabilmektedir?” diye sordu.
‘Araç Teknik Denetim Mühendisleri devreye sokulmalı’
Makina Mühendisleri Odası (MMO) olarak yaptıkları tespitlerde ticari araçların karıştığı kazaların yüzde 80’inin lastik ve frenlerden kaynaklandığının anlaşıldığına dikkat çeken İbrahim Mart, açıklamasını şöyle tamamladı:
“Buna bir de kapasite fazlası insan ve yük taşınması eklenmektedir. Yani sadece bu üç unsurla ilgili denetimlerin hakkıyla ve daha sık yapılmasıyla kazaların çok büyük bir kısmı önlenebilir. Özellikle belirtmek isteriz ki, bu ve benzeri kazalar, insani gereklilikleri karşılamaya yönelik bilimin ve tekniğin gereği olan standart ve kuralların her düzeyde benimsenmesi ve uygulanması ile önlenebilecektir. Bu kapsamda yeni bir mevzuat düzenlemesi yapılarak, ticari araçların periyodik bakım, enerji tasarrufu, sürücü eğitimi, güvenli bakım ve parça kullanımı gibi konularda MMO tarafından eğitilerek sertifika almış ‘Araç Teknik Denetim Mühendisleri’ne denetim yetkisi verilmeli ve ticari araçlar iki muayene arasında en az üç kez sökme, takmalı lastik ve fren ağırlıklı özel bir denetimden geçirilmelidir.” (Zeki Aras –İLKHA)