VAN - Van'da geçtiğimiz yıl 23 Ekim ve 9 Kasım tarihlerinde yaşanan depremlerin yıldönümü münasebetiyle Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Van il koordinasyon kurulu tarafından sanat sokağında bir basın açıklaması düzenlendi. TMMOB Van İKK adına basın açıklamasını okuyan Şemsettin Bakır, Van'ın 2001 yılında 19 pilot ilde uygulanmaya başlanan yapı denetim sistemine dahil edilmediğini belirtti. 17 Ağustos 2011 tarihinde duyurulan "Ulusal Deprem ve Strateji Eylem Planı"nın Van depremlerinin ardından rafa kaldırıldığını ifade eden Bakır, "Kamuoyunda 'kentsel dönüşüm yasası' olarak bilinen yasanın Meclisten geçmesiyle birlikte ülkemiz genelinde bir "kentsel dönüşüm furyası" başlatıldı" dedi.
Yasa, Bütünleşik Bir Plana Dayanmıyor
5 Ekim 2012 tarihinde "Afet Riskli Altındaki Alanların Dönüştürülmesi" hakkındaki kanunu hatırlatan Bakır, "5 Ekim'de '33 ilde aynı anda 150 kamu binası' sloganıyla gerçekleştirilen yıkımlar, yasanın bütünleşik bir plana dayanmadığını, mevcut yapı stokuna yönelik bir çalışma olmaksızın hazırlanıp uygulamaya konulduğunu açıkça göstermekteydi. Yıkımların neye göre gerçekleştirildiğine dair açık olan tek nokta, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Haziran ayında riskli alan ve riskli yapıların tespit çalışmalarının başlatılması için 81 il Valiliği ve Belediyelere bir genelge göndererek talimat verdiğiydi" ifadelerini kullandı.
TOKİ'nin "Kentsel dönüşüm yasası" ve "yönetmeliği" ile tüm denetimlerden muaf tutulduğunu dile getiren Bakır, "Afet Riski Altındaki Alanlar Hakkındaki Kanun ile birlikte TOKİ, riskli alanların ve rezerv yapı alanlarının belirlenmesi, riskli yapıların tespiti, devri, cins değişikliği, tevhit ve ifrazı, kamulaştırma işlemleri konularında yetkili kılındı. Yönetmelikte ise rezerv alanlarının belirleniminde TOKİ ve idarenin talepleri doğrultusunda hareket edileceği açıkça ifade edildi" sözlerine yer verdi.
Kentsel dönüşüm yasasıyla yepyeni bir maceraya sürüklendiğimizi söyleyen bakır, kentsel dönüşüm sürecinin sosyolojik açıdan da değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Halen 19.518 Tane Ağır Hasarlı Konut Var
Açıklamasında bazı sayısal verilere de yer veren Bakır, "Van genelinde Ağır hasarlı yapı sayısı 28 bin 532, bugüne kadar yıkılan konut sayısı 8 bin 500 civarında büyük bir kısmını vatandaş kendi imkanları ile yıktı, halen Van merkezde 19 bin 518 tane ağır hasarlı konut var. Yaklaşık 17 bin 489 civarında TOKİ konutları yapılmıştır, bu konutların 15 bin 341 adedinin kuraları çekildi ancak hiçbir konut oturulacak durumda değil. Halktan tepki çekmemek için kuralar çekildi ancak anahtarları teslim edilmedi, yaptığımız incelemelerde bazı konutların iç kısımları daha bitmemiş, ayrıca altyapıları tamamlanmamış konutlar var, özellikle Kalecik ve Edremit konutlarının su sorunu halen çözülmemiştir" dedi.
Konutlar, Yüzde 50 -60 Civarında Karla Vatandaşa Satılmış
Depremzedelere 75 TL karşılığında verilen deprem konutlarının uygulamasını eleştiren Bakır, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2012 yapı yaklaşık birim maliyetleri III. Sınıf B grubu m2 maliyeti 560 TL'dir. Ancak TOKİ'nin yaptığı konutlarda m2 maliyeti 1050 TL'dir Vatandaşın evi yılmış diye, sözde m2 başına 300 TL'yi indirerek m2 başına 750 TL'ye vatandaşa satmaktadır. Yani TOKİ deprem konutlarını yüzde 50 -60 civarında karla vatandaşa satmaktadır. İnsanlar da evsiz kaldıklarından dolayı mecburiyetten satın almak zorunda kalmışlardır" diyerek açıklamasına son verdi. (Fırat Arslan - İLKHA)