Yapılan araştırmalara göre, Türkiye’de yıllık kişi başına düşen et tüketim miktarında; tavuk 30 kilogramla ilk sırayı alırken 27 kilogram tüketilen kırmızı etin ardından gelen balık ise 8 kilogramda kaldı.
Türkiye, ülkeler arasında da deniz ürünleri tüketimi açısından son sıralarda yer alıyor. Dünya balık tüketimi ortalaması yıllık 16 kilo olarak belirlenirken, İzlanda’da tüketilen balık miktarı kişi başına 90, Japonya’da 75, AB’de 26, ABD’de 24, Mısır’da 16, Suudi Arabistan’da 10 kilogram olarak gerçekleşiyor. Türkiye ise listede 8 kilogram tüketimle son sıralarda yer alıyor.
Türkiye’nin denizlerle çevrili olmasına karşın balık yeme kültürünün zayıf olduğuna dikkat çeken Adana Balıkçılar Pazarı esnafı, “Beş yıldır balık fiyatları hemen hemen hiç değişmedi. Kırmızı et fiyatları bu kadar zamlandığı bir dönemde bile balığa rağbet yok. ”diyerek dert yandılar.
“Taze ve ucuz balık yemek isteyenler deniz ürünlerini balıkçılardan alsın”
Marketlerdeki yüksek balık fiyat etiketlerinin vatandaşlarda, balığın pahalı olduğu yönünde yanlış bir düşünce oluşturduğunu bunun da balık tüketimini azalttığını belirten balıkçı pazarı esnafından Furkan Ay, balık fiyatlarının tavuk ve kırmızı ete oranla düşük olduğunu söyledi.
Balık piyasasında fiyatların 5 yıldır hiç yükselmediğini savunan Ay, “İnsanlar balığın pahalı olduğunu düşünüyor. Balık marketlerde pahalı ama balıkçılar pazarına gelirlerse balığın sanıldığı gibi pahalı olmadığını görecekler. Nasıl ekmek fırından, et kasaptan alınırsa deniz ürünü de balıkçıdan alınır. Taze ve ucuz balık yemek isteyenlerin, balıkçıları tercih etmelerini tavsiye ediyoruz.” dedi.
“Yetiştirme balıkları gönül rahatlığıyla tüketebilirler”
Denizde yetiştirilen balık konusuna da değinen Ay, “Balıkçı pazarı esnafı olarak denizde yetiştirilen balıklarla ilgili sıkça sorularla karşılaşıyoruz. Bazı müşterilerimiz, tezgâhtaki balıkların yetiştirme olup- olmadığını soruyorlar. Yani bunu tavukta hiç sorun yapmıyorlar, yetiştirme tavukları günlük alıp tüketiyorlar ama balıkta hep bunu soruyorlar. Balık deniz içerisinde doğal ortamlarında yetiştiriliyor. Yetiştirme ise sadece levrek ve çuprada söz konusu, diğer balıklarda zaten yok. İnanın ki balıklar tavuktan daha doğal ortamlarda yetiştiriliyor Yani balıkları gönül rahatlığıyla yiyebilirler.” diye konuştu.
“Herkes haftada en az bir kere balık tüketmeli”
Deniz ürünlerinin birçok faydası olmasına karşı balık yeme kültürünün çok zayıf olduğunu söyleyen Ay, “Uzmanlar, özellikle okul çağındaki çocukların bolca balık tüketmesini tavsiye ediyor. Vücudun kış aylarında daha fazla ihtiyaç duyduğu A, B1, B2 ve D vitaminlerinin yanı sıra omega yönünden de zengin olan balık, hem vücudu dinç tutuyor hem de zekâyı geliştiriyor. Bunun için herkesin haftada en az bir kere balık tüketmesini tavsiye ediyoruz.” dedi.
“Balıkçılar pazarında rekabet olduğundan fiyatlar daha düşük”
Balık fiyatlarının düşük olmasına karşın marketler yüzünden yüksek olduğu yönünde haberler yapıldığını bunun ise balıkçı esnafını mağdur ettiğini dile getiren Muhittin Deniz, “Marketlerle balıkçılar pazarı arasında en az yüzde 30’luk bir fiyat farkı söz konusu. Deniz ürünleri, balıkçılar pazarında her zaman hem daha taze hem de daha ucuz olur çünkü burada esnaflar arasında rekabet olur.” diye konuştu.
“Şimdi balık yemenin tam zamanı”
Denize sıfır bir kent olan Adana’da balık tüketiminin çok az olduğunu ifade eden balıkçı esnafından Abdulkadir Erdoğan, “Adana’da deniz var, balık yeme kültürü yok. Kırmızı et fiyatları aldı başını gitti buna karşın şu an balık çok ucuz ancak bir ay sonra balık pahalanacak. Şimdi balık yemenin tam zamanı.” dedi.
Uzmanların; yaşlı ve çocuklara haftada en az iki defa balık yemelerini tavsiye ettiğini vurgulayan Erdoğan, “Adanalılar, daha çok kırmızı eti seviyor. Bu yüzden balığı daha az tüketiyorlar. Balık kültürünün yaygınlaştırılması için çalışmalar yapılması ve balığın faydasının anlatılması gerekiyor. Bu yapılırsa o zaman faydalı bir besin olan balık tüketimi de artar” şeklinde konuştu.
Öte yandan; balıkta başta fosfor olmak üzere, iyot, demir ve kalsiyum gibi madensel tuzlar ile A, D ve B 12 vitaminleri bulunduğunu belirten uzmanlar da balık tüketilmesini tavsiye ediyor.
Balığın besleyici özelliğinin yanı sıra faydaları da şöyle sıralanıyor:
-Bedene güç ve enerji verir.
-Zihin yorgunluğunu giderir,
-Yapısındaki demir sayesinde kan yapar,
-Balıktaki kalsiyum kemiklerin büyümesini sağlar ve özellikle çocukluk çağlarında gelişmeyi kolaylaştırır,
-Çok gerekli madensel tuzlardan biri olan iyot, vitaminlerin ve diğer madensel tuzların özümlenmesini sağlar.
-Balık etinde bulunan A vitamini gözlere kuvvet verir. (Ayhan Kaya-İLKHA)