Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Salı günü, Türkiye`nin Kuzey Irak`ta yeni projeler geliştirmek üzere Exxon Mobil ve Irak`taki özerk Kürdistan Yönetimi ile anlaşma yapıldığını açıkladı.
Bu anlaşma neticesinde Türkiye de Irak Merkezi Hükümeti ile Bölgesel Kürdistan Yönetimi arasında, Kuzey Irak`taki büyük petrol rezervlerinin kime ait olduğu konusunda uzun zamandır süren kan davasına müdahil oldu.
Anlaşmayı yasa dışı olarak tanımlayan Bağdat`la Ankara arasındaki gerilim de yükseldi.
Başbakan Erdoğan`ın konu hakkındaki açıklaması, ABD Başkanı Barack Obama ile görüşmek için Washington`a yapacağı ziyaretten iki gün önce geldi. Obama yönetimi şimdiye kadar Bağdat`ın onayı olmayan anlaşmalara hep karşı çıktı.
Kürtler ve Bağdat yönetimi arasında, Irak anayasasına göre petrol haklarının nasıl yorumlanacağı konusunda büyük bir görüş ayrılığı söz konusu. Kürtler, Merkezi Hükümet`in var olan ruhsatları işletmesine karşılık yeni sözleşmeler yapma hakları olduğunu savunuyor. Maliki ise tüm anlaşmalar için Bağdat`ın izni gerektiğini öne sürüyor.
Başbakan Erdoğan bu anlaşma ile Türkiye`nin Kürtler`in durumunu desteklediğini ve Erbil`deki Bölgesel Kürt Yönetimi ile direkt olarak anlaşma gerçekleştirilebileceğini vurgulamış oldu. Söz konusu anlaşma Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı(TPAO) üzerinden sağlandı.
Başbakan Erdoğan, "Dünyanın değişik yerlerinden ülkeler, Irak`ın değişik yerlerinden gelip petrol aramadan, çıkarmaya, ondan sonra uluslararası petrol piyasasına sürmeye varıncaya kadar bu adımları atıyorlar da burada kapı komşumuz olan Irak ile her an her türlü desteği, yardımı veren Türkiye`nin orada karşılıklı çıkar esasına dayalı bir adım atmasından daha doğal, daha tabii ne olabilir? Bu adım her iki tarafında çıkarını gözetmektedir," dedi.
Exxon Mobil ve Bölgesel Kürtdistan Yönetimi konuyla ilgili yorum yapmadı.
Irak hükümeti ve Bölgesel Kürt Yönetimi`nden temsilciler 30 Nisan`da bir araya geldiklerinde petrol hakları ve bölgesel özerklik görüşülen konular arasındaydı. Kürt temsilciler görüşmeleri, Bağdat ve Erbil arasında, ilişkilerin oturtulması için zaman alacak sürecin ilk adımı olarak değerlendirdi.
Irak`taki Bölgesel Kürt Yönetimi`nin Ankara ile anlaşmaya varması, inşa etmeyi umduğu boru hattıyla sahip olduğu büyük ham petrol rezervlerini Türkiye üzerinden direkt olarak dünya piyasalarına ihraç etme fırsatı sağlıyor. Bölgeden çıkarılan petrolün büyük bir kısmı normalde Irak`ta satılıyor.
Bölgede ABD`li petrol devleri Exxon Mobil ve Chevron `un yanında ve BP`nin Tony Hayward tarafından yönetilen Türkiye merkezli Genel Enerji gibi daha petrol arama faaliyetlerini yürütüyor.
Doğruhaber / Dışhaber Servisi