Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ile Türkiye Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen “2. İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Çalıştayı ve Eğitimi" Gaziantep’te gerçekleştirildi.
Kentteki bir otelin toplantı salonunda gerçekleşen ve 135 il ile ilçe belediyesinden su yöneticilerinin katıldığı çalıştayda konuşan Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürü Bilal Dikmen, 2016 TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde içme ve kullanım suyunun belediyeler tarafından yüzde 64’nün vatandaşlara dağıtıldığını ve faturalandırıldığını, geriye kalan yüzde 36’lık miktarın kayıp-kaçak olarak hesaplandığını kaydetti.
Dikmen, insanların çoğalması, istek ve arzularının artmasından sonra doğal kaynakların giderek tahrip olduğunu söyleyen sanayileşmeden sonra doğal su kaynaklarının korunmasının da giderek zorlaştığını belirtti.
İçme ve kullanma şebekeleri ele alındığında su kullanıcı sektörler arasında, belediyelerin öne çıktığını dile getiren Dikmen, bu çerçevede belediyelerin şebekelerindeki su kayıp oranlarını da kontrol altına alması su kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı açısından çok önemli olduğunu ifade etti.
Türkiye’nin teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir su miktarının 112 milyar metre küp olduğunu dile getiren Dikmen, Türkiye’de sektörel su tüketimine bakıldığında mevcut suyun yüzde 74’nün sulamada (tarımda), yüzde 13’nün içme ve kullanımda, yüzde 13’nün de sanayide kullanıldığını aktardı.
2017 yılında nüfusun 81 milyon olduğu dönemde kişi başına bin 383 metre küp olarak hesaplanan yıllık su miktarının 2023 yılında nüfusun 87 milyon olduğu varsayılarak kişi başına bin 287 metre küpe düşeceğini, bu rakamların 2050, 2070 yıllarına gidildiği zaman bin 40 metre küplere kadar düşeceğini savundu.
Dikmen, kişi başına bin metre küpün altında su kullanan ülkelerin ise su kıtlığı çeken ülkeler listesinde bulunduğunu söyledi.
Dikmen, bu açıdan su kaynaklarında kayıp-kaçak oranlarının azaltılması için bir mevzuat hazırlandığı ve belediyelere iletildiğini belirtti.
Belediyelerin yönetmenliğe göre büyükşehir ve il belediyelerinde 2019 yılına kadar en fazla yüzde 30, 2023 yılına kadar ise en fazla yüzde 25 düzeyine, diğer belediyelerde 2023 yılına kadar en fazla yüzde 30, 2028 yılına kadar ise en fazla yüzde 25 düzeyine indirmeleri gerektiğini de sözlerine ekledi.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (GASKİ) Müdürü Hüseyin Sönmezler de dünyanın su konusunda daha hassas bir konuma geldiğini belirtti.
2014 yılında bölgede çok önemli bir kuraklık yaşandığını ifade eden Sönmezler, aynı zamanda bir göç dalgasına uğradıklarını belirtti.
Bu göç dalgasında ekstra 25 milyon metre küp suya ihtiyaç duyulduğunu söyleyen Sönmezler, “İçme suyu ihtiyacının yanında tabi ki bir de atık sularımızı bizim revize etmemiz gerekiyordu. Bu bağlamda 2023 yılında ulaşmamız gereken nüfusa biz 2014 yılında ulaşmış olduk. Tabi bu da bizim için bir risk oluşturdu. İleri yıllarda yapmayı planladığımız tesisleri hemen yapma durumunda kaldık. 2014 yılı bu anlamda bizim için çok hassas bir yıl oldu. Bu sıkıntıyı sadece biz yaşamadık. Hatay, Şanlıurfa, Mardin ve özellikle Kilis yaşadı ve yaşamaya devam ediyor.” dedi.
Dünyanın ve Türkiye’nin en büyük su projelerinden birisi olan Düzbağ İçmesuyu Projesi’ni yaptıklarını anımsatan Sönmezler, 100 kilometre uzaklıkta saniyede 8–10 metre küp su taşıyabilecek 2 bin 600’lük borularla su getireceklerini aktardı.
Sönmezler, çalıştayda kayıp-kaçak oranlarının düşürülmesi modelleri üzerinde durulacağını da belirtti.
Bugün başlayan çalıştayın yarın da devam edileceği belirtildi.
İLKHA