ABD Kongresinin iki kanadı Senato ve Temsilciler Meclisi, 716 milyar dolarlık 2019 savunma harcamaları yasa tasarısının nihai hali üzerinde uzlaşma sağladı. Tasarıda, Türkiye'ye F-35 yeni nesil savaş uçağı teslimatının geçici olarak durdurulması da yer alıyor.
Tasarının Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen versiyonunda Savunma Bakanlığı'nın raporu gelene kadar teslimatın geçici olarak durdurulması yer alırken, Senato'dan eklenen değişiklik maddesinde ise Türkiye'nin projeden tamamen çıkarılması öngörülüyordu.
Varılan uzlaşma metnine göre, tasarının yasalaşmasından 90 gün içerisinde ABD Savunma Bakanlığı'nın Türkiye-ABD ilişkilerinin durumuna yönelik bir raporu Kongre'ye sunması gerekiyor.
Trup ve Mattis tasarıya karşı
ABD Başkanı Donald Trump, NATO zirvesinde Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede, Türkiye'ye F-35 yeni nesil savaş uçağı satışının durdurulmasına karşı olduğunu belirtmişti. Savunma Bakanı James Mattis ise geçtiğimiz günlerde Kongre'ye yazdığı mektupta, F-35 teslimatının durdurulması yönünde bir adım atılmaması gerektiğini söylemişti.
İki oylamadan geçecek
ABD'deki düzenlemelerde, savunma harcamalarıyla ilgili tasarının yasalaşması sürecinde Kongre'nin iki kanadının önce kendi taslaklarını ayrı ayrı oylayıp onaylamaları gerekiyor. Bu aşamadan sonra Temsilciler Meclisi ve Senato'dan müzakere heyetleri bir araya gelerek, tasarının iki farklı versiyonu üzerinde uzlaşma arıyor. Bu uzlaşmanın sağlanmasının ardından, üzerinde anlaşılan metin tek bir tasarı halinde bir kez daha iki farklı kanatta oylamaya sunuluyor.
Bu oylamadan da geçtikten sonra onay için ABD Başkanı Donald Trump'a sunuluyor. Yasa, Trump'ın imzalamasıyla birlikte yürürlüğe girmiş oluyor.
Türkiye'ye yönelik 90 günlük takvim de bu onay sürecinin tamamlanmasının ardından başlayacak.
Türkiye'nin projedeki rolü
Türkiye, dünyanın önde gelen silah üreticisi Lockheed Martin tarafından geliştirilen Müşterek Taarruz Programı kapsamındaki beşinci nesil savaş uçağı F-35 Lightning II projesine 2002 yılında dahil oldu.
Türkiye, F-35 savaş uçaklarının bazı parçalarını tedarik etmesinin yanı sıra filosuna eklemek için 116 adet uçak sipariş etti. Bu uçaklar için yapılacak toplam ödemenin 25 milyar dolar olduğu açıklandı.
F-35 projesinin web sitesinde yer alan bilgiye göre, bu projenin Türkiye 'deki şirketlere toplam katkısı yaklaşık 12 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Lockheed Martin F-35 Lightning IIGetty ImagesF-35'in teknik özellikler arasında yüksek teknoloji ve radara yakalanmama başı çekiyor.
İLKHA