Sudan'da sohbet ettiğimiz, Türkiye'yi iyi tanıyan Sudanlı bir mütefekkirin Türkiye ile ilgili çok ilginç ve bir o kadar isabetli bir tespiti olmuştu. "Türkiye'yi toprak altından Atatürk yönetmeye devam ediyor" demişti.
Türkiye, bir Cumhuriyet Bayramı'nı daha geride bıraktı. 94 yıl oldu cumhuriyet kurulalı.
Diğer pek çok kavram gibi cumhuriyet de Türkiye devletinin, uygulamaları ile kirlettiği kavramlardan biri. Genel halk hafızası, bu tür kavramlar söz konusu olunca, ülke içindeki pratiklerden yola çıkarak bir anlam oluşturuyor. Buna bağlı olarak da tepkisel kabul veya red geliştiriyor.
Cumhuriyetin hem kavram olarak hem de Türkiye'de devlet yönetimi olarak halktaki karşılığı iyi değildir.
Cumhuriyet halkın hafızasında dini ve etnik zulme, ahlaki çürümeye, seçkin sınıfa, yolsuzluklara, keyfi yasaklara, devlet terörüne, eğitimin ideolojik dönüşümüne tekabül eder. Cumhurun değerleri ve iradesi üzerine şekillenen bir yönetim şekli olarak cumhuriyet meşrudur. Siyaset bilimindeki yerinde sorun yok.
Sorun Türkiye Cumhuriyeti'nde. Daha doğrusu sorun, Türkiye'nin cumhuriyeti uygulayışında. Türkiye, cumhuriyeti din, mezhep ve ırk düşmanlığı şeklinde uyguladı. Türkiye'de cumhuriyet yönetimi, ahlaki yozlaşmanın ve ahlaksızlığın merkezi oldu. Türkiye'de cumhuriyet, seçkin sınıf olarak Kemalistlerin rejimine ve saltanatına dönüştü.
Genellikle Türkiye'de uygulanan rejim olarak cumhuriyeti savunanların ortaya koyduğu en güçlü argüman, Osmanlı'nın bozulan yönetim şeklidir.
İslam'la bağdaşmayan yönleri ile Osmanlı'da padişahların güç aldıkları bir araca dönüştürülen (Osmanlı'daki) hilafetin uygulanışı kabul edilemez. Osmanlı'daki babadan oğula geçen bir yönetim şekli olarak saltanatın da İslam'da meşru hiçbir yeri yoktur ve kabul edilemez. Ancak saltanatın ve Osmanlı'daki hilafetin bütün olumsuzlukları, hiçbir şekilde Türkiye'de tesis edilen ve uygulanan cumhuriyetin meşru zemini ve gerekçesi olamaz.
Hilafet ve saltanat kaldırılarak ve cumhuriyet getirilerek ne oldu!?
Ne olduğunu anlamak için cumhuriyetin kuruluş yıllarına ve bugünkü sonuçlarına bakmak lazım. Tek cümle ile Osmanlı'daki saltanat kaldırılarak kurulan cumhuriyetle, tek adamlık daha büyük bir saltanata dönüştürüldü.
Osmanlı'daki saltanat yanlış idi. Ancak Türkiye'de uygulanan cumhuriyet daha büyük yanlışları barındırıyor.
Bu toprakların gördüğü en kara günler cumhuriyetin tek adam, tek parti ve milli şef günleridir. Bu günlerin oluşturduğu hasar, ülke yönetiminde, eğitiminde, ekonomisinde, kültüründe ve toplumun bütün kesimlerinde hâlâ can yakıcı bir şekilde devam ediyor.
Türkiye hâlâ, cumhuriyeti yanlış ve sorunlu temeller üzerine kurup, ülkeyi tepeden tırnağa soruna dönüştüren "tek adam"ın ölü gölgesi altında idare ediliyor.
Maalesef her ne kadar 16 yıldır AK Parti iktidarda olsa da ve ülkeyi Sn. Erdoğan yönetiyor gibi görünse de aslında Atatürk'ün ölü gölgesi hâlâ ülke yönetiminin üzerinde.
Tarihçi Mustafa Armağan'a, "5186 sayılı Atatürk'ü Koruma Kanunu"na istinaden verilen 1 yıl 3 aylık ceza da bunun küçük bir göstergesidir.