Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ) Uluslararası İlişkiler Öğretim Görevlisi ve SDE Dış Politika Uzmanı Dr. Gökberk Durmaz, Biden'ın, 1915 olaylarını "soykırım" olarak nitelendirmesini İlke Haber Ajansına (İLKHA) değerlendirdi.
Durmaz, “Ermeni 1915 olaylarıyla ilgili olayın aslını Cumhurbaşkanımız en üste perdede ifade etti ve o gün yaşanan olayın aslında bir yer değiştirme olduğunu söyledi. Çünkü o dönemde Osmanlı toprağı içerisindeki gerek Ermeni kökenli vatandaşlar gerek Türkiye’deki diğer millet unsurları Osmanlıya bağlıydı ve Osmanlının kendi içerisinde savaş ve benzeri tehdit durumlarında bu yöntem kullanılmaktaydı. Tabi o dönemde Ermeni çetelerin yaptığı saldırılar ve kayıtları ortadadır. Kayıtlarıyla ilgili yabancı araştırmacıların raporları, kitapları ve makaleleri ortada. Ben 2016 yılında ABD’deydim. Biden’ın yaptığı açıklamanın öncesinde her 24 Nisan’da bizim büyükelçiliklerimizin veya temsilciliklerimizin önünde Ermeni lobisinin destekleriyle bir araya gelip mitinler ve gösteriler yapıyorlar. Her 24 Nisan'da biz bunu yaşıyoruz. Bu ABD kanadı. Birde Avrupa’da benzer sıkıntılar yaşıyoruz. Ermeni olaylarını farklı türden nitelendirmek isteyerek Türkiye’yi sıkıştırmak istiyorlar. Amacın temeli de budur.” dedi.
“Biden ‘soykırım’ söylemiyle Türkiye dış politikasının gündemini meşgul etmeye yöneliktir”
ABD Başkan Joe Biden'ın ‘soykırım’ ifadesinin basit sebeplere dayandığını dile getiren Durmaz, “Biden’ın şu anda bunu bu şekilde dillendirmiş olmasının açıkçası çok basit bir sebebi var. Bu konuyu gündelik siyasete alet etmek. Bunların şimdi konuşulmasının bazı sebepleri var. Mesela geçtiğimiz yıl Rusya ile S-400 anlaşması yapıldı. S-400 anlaşmasından sonra ABD başkanı ve ABD kongresi Türkiye’yi sıkıştırmak üzere girişimlerde bulundu. Türkiye’nin şu anda yaptığı çok doğru işler var. Bunların en önemlisi Türkiye dış politikada çok yönlü ve çok merkezli tavır takıyor. Latin Amerika’da bile şu anda artan oranda Türkiye’nin diplomatik ilişkileri var. Sonuç olarak Biden döneminde Ermeni olaylarının bu şekilde dillendirilmesinin sebebi aslında ne orada gerçekten acısını yaşayan, mağduriyetini yaşayan ne Türklerdir ve nede Ermenilerdir. Bunlar tamamen gündelik siyaset. Türkiye’yi sıkıştırmaya ve çevrelemeye çalışıp, farklı sorunlarla Türkiye dış politikasının gündemini meşgul etmeye yönelik hamlelerdir.” ifadelerine yer verdi.
“ABD dünyanın bir başka ülkesinde olmuş bir olayla alakalı karar verme yetkisine sahip değildir”
ABD bir başka ülkede olmuş bir olayla alakalı karar verme yetkisine sahip olmadığına dikkat çeken Durmaz, “Biden yönetimi de olsa başka bir yönetim de olsa ABD dünyanın bir başka ülkesinde olmuş bir olayla alakalı karar verme yetkisine sahip değildir. Bununla ilgili mahkeme kararları ortadadır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti bu konuyla ilgili arşivleri yıllar önce açtı. Ben ABD’deyken defaatle Türkiye’nin ABD’deki dernekleri, vakıfları veya büyükelçilik aracılığıyla pek çok kez dile getirildi. ‘Türkiye Cumhuriyeti Devleti arşivlerini açmıştır buyurun Ermenistan veya üçüncü ülkeler arşivlerinizde belgeleriniz varsa çıkartın ve ortak tarihçilerden ve bilim insanlarından oluşan bir komisyon kurulsun ve bu komisyon kararını versin’ şeklinde belirtildi. Ancak bunların hiçbiri yapılmadı. Maalesef buna yanaşmadılar. Kendileri bu tür açıklamalarla Türkiye’nin üzerine gelmeye çalışıyorlar. Kesinlikle bu kararın veya bu söylemin bir bağlayıcılığı yoktur.” şeklinde belirtti.
“Biz soykırım kelimesini yıllardır reddediyoruz çünkü bizim savaş geleneğinde de bu yoktur”
Amerika’nın yaptığı bazı soykırımlarından örnekler veren Durmaz, açıklamasının devamında şunları aktardı:
“ABD bir başka ülke ile ilgili ‘soykırım’ suçlaması yapmadan önce Japonya’ya attığı atom bombası neticesinde sivil, çocuk, yaşlı genç demeden asker polis demeden 100 binlerce insanın ölümünün hesabını versin. Aynı şekilde Ruanda’da Fransa’nın yaptığı ortadadır. Yani soykırım kelimesini bu kadar kolay kullanmalarının sebebi kendileri bu kadar alışık olduklarından kaynaklanmaktadır. Biz soykırım kelimesini yıllardır reddediyoruz çünkü bizim Türk İslam Savaş geleneğinde de bu yoktur. Türk İslam devlet geleneğinde de böyle bir muamele yoktur.”
“Washington’da işler biraz lobicilik üzerinden dönüyor”
Ermeniler her yıl 24 Nisan’da ABD’de Türkiye aleyhine gösteriler yaptığını belirten Durmaz, “2016 yılında ben ABD’deyken dönemin Türkiye Cumhuriyeti Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç, Türk dernekleri bir araya getirme üzerine bir proje yürütüyorlardı. Türk Amerika Yönlendirme Komitesi orada dağınık vaziyette olan Türk derneklerini, Türk topluluklarını bir araya getirmek suretiyle Türkiye’nin lehine olması gereken bu tip gösterilerde veya lobicilik faaliyetlerinde Türkiye’nin de bir şeklide güçlü durması için çabalanıyordu. O yıllarda Amerika’da özellikle Los Angeles, New York ve Washington Büyükelçiliğimiz önünde Ermeni tarafı çok kalabalık gösteriler yapıyorlardı. Hemen hemen her yıl 24 Nisan’da bu gösteriler devam etmektedir. Türk tarafı bunun karşılığında kendi sesini duyuracak şekilde billboardlara afişler asıyor. Washington’da işler biraz lobicilik üzerinden dönüyor. Hiç alakası olmayan kongre üyeleri ve senatörler Türkiye’nin aleyhine olacak veya üçüncü başka bir ülkenin aleyhine olacak şekilde kendi malumatları olmasa da oy veriyorlar. Bunun sebebi de lobicilik faaliyetleri ve Ermeni Lobisinin orada Yahudi Lobisiyle güçlü olmasıdır.” diyerek açıklamasını sonlandırdı.