Batman Sebze ve Meyve Hal Komisyoncuları, pazarların kapanması ve vatandaşların Covid-19 sürecinde evlerine çekilmesiyle sebze ve meyve alımında düşüş yaşandığını, bu nedenle ürünlerinin ellerinde çürümeye başladığını belirti.
Batman Valiliğinin, pazarcı esnafının haftanın bir günü cumartesi saat 10.00 ila 17.00 arasında açık kalacağı kararının çok yetersiz olduğunu belirten hal esnafı, tarlalardan aldıkları ürünlerin ellerinde bozulmaması için bu sayının en az üç güne çıkarılması gerektiğini söyledi.
Yarı fiyatına bile müşteri bulamadıklarını, tüm ürünlerinin ellerinde kaldığını vurgulayan hal esnafı, yetkililere seslenerek semt pazarlarının ivedi şekilde açılması gerektiğini kaydetti.
“Ürünlerimiz elimizde kaldı”
Pazarların kapanması nedeniyle ürünlerinin ellerinde kaldığını söyleyen Sebze ve Meyve Hali Komisyoncusu Halil Ağırman, “Bu 17 günlük tam kapanma sürecinde üreticiden zincirleme bir şekilde hal esnafına kadar birçok kişinin zararı olmuştur. Tam kapanmayı daha düzgün bir şekilde düzenleyebilirlerdi. Mesela semt pazarcılarını gruplar haline bölüp her semte 20’şer bir şekilde dağıtabilirlerdi. Pazarların kapanması ve seyyar satıcıların dışarı çıkamaması getirdiğimiz sebze ve meyveleri istediğimiz kişilere yetiştiremememize neden oldu. Bu elimizde kalan ürünlerin çürümesine neden oldu. Hatta yarı fiyatına bile müşteri bulamadık.” diye konuştu.
“Pazarcılar için yeni bir düzenleme yapılsın”
Tam kapanma nedeniyle eskisi gibi ürün alamadıkları gibi üretici olan çiftçilerin ürünlerinin de tarlalarında kaldığını belirten Ağırman, şöyle devam etti:
“Tam da tarlalarda ekilen ürünlerin hasat toplama mevsimi. Domates, patlıcan, salatalık gibi yeni ürünlerin de çıkma zamanıdır. Özellikle salatalığın fiyatı şu anda tarlada 30 kuruşa kadar geriledi. Çiftçi arkadaşlar ürünlerini bize göndermek istiyor ama kabul edemiyoruz. Çünkü satacak müşteri bulamıyoruz. Marketler ne kadar ürün alabilirler ki? 17 günlük tam kapanmadan önce domates fiyatı 4 ila 4 buçuk lirayken, şu anda 2 buçuk liraya kadar düştü. Salgından önce limonun kilosu 5-6 lirayken şu an da 2 liraya satıyoruz. Sadece marketlerin açık olması elimizdeki sebze ve meyvelerin tüketilmesine yetmiyor. Bu yüzden pazarcılar için yeni bir düzenlemenin yapılmasını istiyoruz.”
“İnsanlar artık hangi belgeyi çıkaracağını bilemiyor”
Tam kapanmadan önce Van, Bitlis ve Hakkâri gibi illerden Batman’a sebze meyve almaya geldiklerini belirten bir diğer hal komisyoncusu Salim Görgün, “Batman’a il dışından gelmek isteyenlerden yolda bir sürü evrak istediklerinden dolayı gelemiyorlar. Çıkardıkları evrakları da çoğu zaman değişmiş diye kabul etmiyorlar. İnsanlar artık hangi belgeyi çıkaracağını bilemiyor. Batman’a yakın köylüler yaklaşık 10 gündür doğru dürüst ne sebze meyve getirebiliyorlar ne de gelip alabiliyor. Şu anda gitmek istiyorlar ama gidemiyorlar. Çünkü kendilerinden resmi belge isteniyor. Pikapçı adam ne belgesi çıkaracak. Bana geliyor ben belge veremiyorum. Kimden nasıl bir belge alacağını da bilmiyor. Bu nedenle köy halkı sebze ve meyvesiz kalıyor.” dedi.
“Pazarcılara en az üç gün izin verilmeli”
Bütün ürünlerinin ellerinde kaldığını ifade eden Görgün, “Domatesi şu anda 2 buçuk liraya veriyoruz kimse almıyor. Salatalığı yerinde 1 buçuk liraya aldık ama şimdi kimse almıyor. Piyasada marketler kalmış, onlarda belli yerlerden ürünlerini alıyor. Bu, çok yanlış bir politika. Çünkü zengin daha çok zengin, fakir ise daha çok fakir ediliyor. Pazarcılara bir gün izin çıkmış. İyide pazarcı ürünü elinde kalacak diye bir gün için ürün almaya korkuyor. Pazarcılara en az üç gün izin verilmesi gerekiyor ki ona göre rahatlıkla ürün alsın. Yetkililerin pazarları acilen belli mesafe kuralına göre açmalıdır.” şeklinde konuştu.
“Coronavirus sadece pazarcılara mı var?”
Ellerindeki ürünlerin satılamaması nedeniyle çöpe gideceğini belirten esnaf İshan Mert ise şunları söyledi:
“Gelen müşteriye domatesin kilosunu 2 lira diyorum adeta dalga geçiyorlar. Coronavirus sadece pazarcılara mı var? Marketlere gidin izdiham var. Bizim söylememize gerek yok ki. Yazık değil mi, elimdeki salatalıkları 30 kuruşa vermek zorunda kalıyorum. Marketlerde ise kilosu 5 liradan satılıyor. Bir şekilde pazarların açılması lazım, yoksa bu mallarımızın çoğu çöpe gidecek.”
“Pazarların acilen açılmasını istiyoruz”
Halden ürün alan esnaf Şerafettin Yıldız, “Salgın süreci ve tam kapanmadan dolayı muzlar yüzde 50 indirime girmişti. Kilosu 12 liradan 7 buçuk liraya düşmüştü. Hal toptancıların ürünleri ellerinde kaldığı için mecburen zararına da olsa vermek zorunda kalıyorlar. Bu nedenle pazarların acilen açılmasını istiyoruz.” dedi.