El ve bilekte uyuşukluk ve ağrı ile ortaya çıkan hastalığın tedavisinin ertelenmesi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. Şenay Şıldır, karpal tünel sendromu ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Karpal tünel sendromu nedir ?
Esas olarak parmakların (baş, işaret, orta ve yüzük) hissetmesini sağlayan ve parmakların bazı hareketlerini yaptıran median sinirin bilek kanalı içinde baskı altında kalması ile sinirin görevindeki bozulmalar el-bilek karpal tünel hastalığını oluşturur.
Travma başta olmak üzere birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkan sekonder tip dışında, herhangi bir neden olmaksızın görülen idyopatik tip pratikte en sık görülen türlerdir.
Bunun dışında; gebelik gibi fizyolojik bir sürecin yanı sıra diyabet, romatoid artrit, guatr ve benzeri hastalıklara eşlik edebilir.
Karpal tünel sendromu genellikle bilekten ele doğru başparmak ve ilk 3. ve 5. parmağı içine alan uyuşukluk, karıncalanma ve sızlama ile başlar. İlerleyen dönemlerde bu ağrı belirgin hale gelir. Ağrı sadece ele değil, yukarı doğru dirsek, üst kol hatta omuza kadar yayılır. Hasta elini sarkıttığında ve salladığında hafif bir rahatlama hisseder.
Karpal tünel sendromu, çoğunlukla gece saatlerinde ve uyku esnasında kendini belli eder. Bazen bir gece içinde birçok kez tekrarlayan uyuşmalar olabilir ve bu rahatsızlık hissi çoğu zaman uyku bozukluğuna sebep olur. Gece dokular su topladığından eller şişer ve bilek dokuları da şişerek siniri daha fazla sıkıştırır. Bu nedenle karpal tünel sendromunda yaşanan gece ağrısı ve uyanarak elleri sallama isteği hastalığın en tipik özelliğidir.
Karpal tünel sendromu günlük işleri yapmaya engel olabilir
Oluşturduğu karıncalanma, uyuşma ve acı zamanla kişiyi günlük işlerde etkilemeye başlar. Telefon veya kitap gibi hafif nesneleri tutmak acı vermeye başlar. Karıncalanma ve yanma hissi giderek artar. Bunun dışında karpal tünel sendromu ilerledikçe başparmak, işaret ve orta parmakta güçsüzlük ve zayıflık başlar. Özellikle de bir şeyi kavramaya çalışmak çok zorlaşır. Çok daha ileri safhalarda başparmak kökündeki kaslarda erimeler görülebilir.
Karpal tünel sendromu sonunda ortaya çıkan diğer bir sonuç ise duyarlılık sorunlarıdır. Ellerde hissizlik yaratan karpal tünel sendromu, ayrıca farklı hislerin de oluşmasına sebep oluyor. Örneğin, ellerinde şişlik olmayan biri elini şiş olarak algılayabilir ya da sıcak soğuğu ayırt edemeyebilir.
En çok kimlerde görülür?
Karpal tünel sendromu kadınlarda, özellikle orta yaş grubunda görülme sıklığı fazladır.
Bunun dışında; ellerini fazla kullanarak ve zorlayarak iş yapanlarda, dikiş, örgü işi, cep telefonu ile uzun süre uğraşanlar, işi gereği çok sık bilgisayar kullananlarda, müzik aleti çalanlarda, marangoz, bahçıvan gibi ağır el aletleriyle çalışanlarda, titreşimli el aletleri kullanan teknisyenlerde, kilolularda, alkol alanlarda ve şeker hastalığı ve damarsal hastalıklarda normal durumlardan daha sık görülebilir.
Teşhis süreci
Klinik tanı elektromiyografik inceleme ile doğrulanan karpal tünel sendromunda hastanın el bileğine refleks çekici ile vurulduğunda, hasta el parmaklarında elektrik çarpması yani şok benzeri bir yanıt alınır. Bu Tünel bulgusu olarak bilinir.
Karpal tünel sendromunda tedavi şekli nasıldır?
Hiçbir motor bozukluğu olmayan hastalarda tedavi şekli; gece aletleri ve antiinflamatuar kullanımı, lokal streoid injeksiyonu şeklide konservatiftir. Kişinin yaşam kalitesini bozan şiddetli ağrıların ve bazı vakalarda akson kaybının varlığı cerrahi girişimi gerektirir.
Bu aşamada en etkili yöntem ise tam endoskopik dekompresyondur. Lokal anestezi altında yapılan bu uygulamada hasta yaklaşık olarak 20 dakika sonra ağrılara veda eder. Bu yöntemin hastaya sunacağı en önemli imkan, ameliyatın hemen bitiminde ellerini kullanabilmesidir. Atel ve askıya gerek kalmadan, cerrahi yara yeri problemi yaşamadan ağrılarından kurtulur.
Karpal tünel sendromundan nasıl korunulur?
Bu hastalıkta tedaviden çok öncesinde önlem almak daha etkilidir. Bunun için öncelikle el ve el bilekleri zorlayan işlerden kaçınılması, aşırı zorlanma yapılmaması gerekir. Meslek nedeni ile el ve parmaklarını kullanan kişilerde el bileğini sürekli bükülü şekilde tutmamak gerekir.
Ayrıca; çalışma ortamını ergonomik şekilde düzenlemek, el ve bilekleri düzenli olarak hareket ettirmek, elleri daima sıcak tutmak (soğuk bu ağrıları tetikleyebilir), bilgisayar kullanımında uygun mouse kullanmak, bileğe yük bindirecek şekilde masaya dayamamak ve ağır yük kaldırmamak gerekir.
Bunlara dikkat edip bir de el, el bileği ve parmakları güçlendirici egzersizler yapılırsa hastalık için büyük bir önlem alınmış olur.