ŞANLIURFA - Viranşehir ilçesinde çiftçilerin çilesi bitmek bilmiyor. İşçilik maliyetlerinin yüksekliği, tohum fiyat artışı ve gübre fiyatlarının pahalılığı çiftçiyi perişan etmiş durumda. Mazot fiyatı ve ilaç masraflarında ayrı bir dert. Bunlar yetmezmiş gibi elektrik dalgalanmalarından kaynaklanan arızalar, küresel ısınmadan kaynaklanan aşırı sıcaklar ve verimde rekolte düşüklüğü de çiftçinin belini bükmüş durumda. Taban fiyat ne olursa olsun çiftçi ürününü ucuza kaptırmakta ve çiftçilik ile uğraşan birçok kişi çareyi batı illerinde çalışmakta arıyor.
Çiftçilerin derdi bununla sınırlı değil. Hükümetin elektrikte yaptığı ve Şanlıurfa Ziraat Oda Başkanlığının beyanına göre, çiftiler yüz dönümlük araziye 10 bin TL ödeyecek. Pamuğun dönümüne 500 TL'nin üzerinde masraf yapan çiftçi, elektrik bedelini nasıl ödeyeceğini kara kara düşünüyor.
Çiftçiler, bu parayı ödeyemeyeceklerini ve bu düzenlemenin de çiftçiyi perişan etmekten başka bir işe yaramayacağını belirtiyor.
"Ekinin masraflarını bile zor karşılarken bu elektrik parasını nereden ödeyeyim"
Ziraat Odası Başkanına seslenen Viranşehirli çiftçi İsa Binici, "Çiftiler ile birlikte maliyet hesabı yapın hesap yapıldığında bu belirlenen elektrik bedelinin yüksekliği ortaya çıkacaktır. Benim 60 dönüm arazim var. Bu arazimin gübre, tohum, işçilik, mazot, ilaçlama, arıza vb. masrafları 28 bin TL dir bu masrafları kalem kalem not etmişim ve ispatlayabilirim. Şimdi benden 6 bin TL elektrik bedeli istenecek. Ben bunu nasıl öderim. Bu araziden kaldıracağım en fazla 30-33 bin ton pamuktur. Bu pamuk masrafımı bile zor karşılarken bu elektrik borcunu nerden getireceğim?" diye sordu.
İlçede çiftçilik yapan Hamit Bozkurt ise, çiftçilerin gideri hesaplanmadan bedel belirlendiğini savunarak, "Bu Tasarı tekrar gözden geçirilmelidir. Bir kuyunun arızası ortalama 10 bin TL'yi buluyor. Bütün maliyetler hesaplandığında gider şuanda geliri geçmiş durumdadır. Bu bedel çok fazla" dedi.
"Çiftçinin araziden kaldırdığının iki misli fatura geliyor"
Çiftçilerden Hüseyin Kırmızı ise, "Çiftçiler kendi imkânları ile borçlanarak kuyu kazıp elektrik bağladılar. Bir Sondaj kuyusunun maliyet 100 bin TL çıvarındadır. Çiftçilerimiz borçlanarak bu kuyu sistemlerini kurmuşlar ve ülke ekonominse katkı sunmaktadır. Sulu tarıma geçiş sayesinde hem kendisi istihdam olmakta ve hem de yanında çalıştırdığı işçileri istihdam ederek iş vermektedir. Bu da bölgede yüz binlerce kişiye ekmek kapısı sağlamaktadır. Fakat yıllardır elektrik sıkıntısı ve yüksek faturalar ile çiftçilerin başı derttedir. Çiftçinin araziden kaldırdığının iki misli fatura gelmekte ve bu da çiftçiyi kaçak elektriğe yönlendirmektedir. Ödenmeyen elektrik faturaları nedeni ile birçok çiftçi ya hacizlik olmuş durumda veya kaçak elektrikten hakkın da dava açılmış durumdadır. Bazı çifçilerin borcu yeni para ile milyarları bulmaktadır. Bu durumu, arazi sahibi olan milletvekilleri de bilmektedir.
"'40 bin TL fatura yerine 10 bin TL fatura ödenecek' denilerek çiftçiler avutuluyor"
Yeni yapılan düzenlemeye göre çiftçi dönüme 100 TL elektrik bedeli ödeyecek. Haran ve Akçakale başta olmak özere devletin barajlar ile su verdiği çiftçiler, dönüme 22 TL bedel öderken, Viranşehirli çiftçiler ise dönüme 100 TL verecek. Viranşehirli çiftçiler, 100 bin TL'ye mal ettiği kuyunun yanı sıra elektrik dalgalanmalarından kaynaklanan arızalar nedeniyle yılda arızaya da 10 bin TL ödemektedir. Bu belirlenen bedel çok fazla. Çiftçilerimiz bu parayı ödeyememekten dolayı hacizlik olacak veya sulu tarımdan vazgeçecek. Bu düzenleme başarı olarak sunuluyor. '40 bin TL fatura yerine 10 bin TL fatura ödenecek' denilerek çiftçiler avutulmaya çalışılıyor. Bu uygulama çiftçiyi perişan edecek. 40 bin TL fatura ödeyen kaç çiftçi var. Hiçbir çiftçi bunu ödeyemedi. Ödeyenler de kuyusu çok olup bir tane ödedi diğerlerinde ödeyemedi. Devlet bu uygulamadan vazgeçmelidir. Tarlasına kuyu sistemi kuran çiftçiler özel teşebbüs kapsamına alınarak desteklenmeli veya devletin su verdiği çiftiler ile aynı bedelden ödeme yapmalıdır" diye konuştu.
İlçede çiftçilere danışmanlık yapan Ziraat Mühendisi Nurettin Dal da yaptığı açıklamada, "Çitçilerimiz ile daima görüşüyor ve dertlerini sık sık dinliyoruz. Maliyetin yüksekliği nedeni ile çiftçiler zor durumda. Destekleme olmasa çiftçiler ekim yapamayacak. Bu belirlenen elektrik bedeli, bölgedeki başta pamuk olmak özere mısır ekimini de baltalar. Yetkililer çiftçileri de dinleyerek, yeni bir düzenlemeye gitmelidir" dedi.
Düzenlemeden birçok çiftçinin henüz haberi olmadığından herkes suskun. Haberi olanlar da düzenlemenin değişeceğine inanıyor. Bu düzenleme uygulamaya geçerse huzursuzluklar ve mağduriyetlerin ardı arkası kesilmeyecek. (Sabri Acet - İLKHA)