Kanun yolu değerlendirme formlarının düzenlenmesine ilişkin yönetmelik, Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından yayımlanan yönetmeliğin amacı; kanun yolu incelemeleri neticesinde adli yargı hâkim ve Cumhuriyet savcıları ile idari yargı hâkimleri hakkında düzenlenecek kanun yolu değerlendirme formlarına ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu ifade edildi.
Yönetmelikte, Kanun yolunun; Yargıtay ve Danıştay’da yapılan temyiz, karar düzeltme, kanun yararına bozma, kanun yararına temyiz incelemeleri ile bölge adliye mahkemeleri ve bölge idare mahkemelerinde yapılan istinaf incelemesini ifade ettiği belirtildi.
Kanun yolu değerlendirme formunun ise Kanun yolu incelemeleri neticesinde hâkim ve Cumhuriyet savcılarının dosyadaki hukuki bilgi, uygulama ve performanslarının değerlendirildiği belgeyi ifade ettiği kaydedildi.
Yönetmelikte, haklarında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenecekler ile form düzenleme yetkisi olanlar şöyle belirtildi.
“Yargıtay ve Danıştay daireleri ile genel kurullarınca yapılan kanun yolu incelemeleri sonunda;
1-İstinaf kanun yolu incelemesinde görev alan daire başkanı, üye, Cumhuriyet başsavcısı ve savcıları,
2-İlk derece yargı yerlerinde duruşmaya, karara veya hükme katılan, karar veya hükmü veren ya da soruşturma aşamasında görev yapan hâkimler,
3-İlk derece yargı yerlerinde soruşturma aşamasında görev alan, iddianameyi tanzim eden, duruşmaya katılan, mütalâa veren veya kanun yoluna başvuran Cumhuriyet başsavcısı, başsavcıvekili ve savcıları, hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenebilir.”
Ayrıca, bölge adliye mahkemeleri veya bölge idare mahkemeleri dairelerince yapılan kanun yolu incelemeleri sonunda; ilk derece yargı yerlerinde duruşmaya, karara veya hükme katılan, karar veya hükmü veren ya da soruşturma aşamasında görev yapan hâkimler. İlk derece yargı yerlerinde soruşturma aşamasında görev alan, iddianameyi tanzim eden, duruşmaya katılan, mütalâa veren veya kanun yoluna başvuran Cumhuriyet başsavcısı, başsavcıvekili ve savcıları hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenebilecek.
İddianameyi düzenleyen, esas hakkında mütalâada bulunan, kanun yoluna başvuran Cumhuriyet savcısı ile hükmü veren ve istinaf başvurusunu esastan inceleyen hâkim hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenmesinin de zorunlu olduğunu belirtildi.
Kanun yolu değerlendirme formu, kararı inceleyen heyetin başkanı tarafından, UYAP üzerinden düzenlenecek. Formların değerlendirme kısmı dışındaki bölümlerinde yer alan kişi ve dosya bilgilerinin UYAP’tan çekilmesini sağlayacak teknik altyapı oluşturulacak.
Değerlendirme usul ve esasları
Kanun yolu değerlendirme formu düzenlenirken; Soruşturma, kovuşturma veya yargılamanın niteliği. İddianame, karar veya hükmün hukuka uygunluğu ve isabet derecesi. Soruşturma, kovuşturma veya yargılamanın hedef sürede tamamlanması. Gereksiz masrafa sebebiyet verilmemesi. Duruşmalara hazırlıklı çıkılması veya hazırlıksız çıkılarak gecikmelere neden olunması. Dosyaların eksiklik nedeniyle geri çevrilmeye neden olmayacak şekilde görevli daire veya birime gönderilmesi. Bilirkişi görevlendirilmesinin hukuka uygun yapılması. Soruşturma, kovuşturma veya yargılama işlemlerinin usul hükümlerine uygun olarak doğru ve zamanında yapılması. Dava konularının anlayış ve yönlendirilmesi ile mütalâa ve gerekçeli kararların yazılış, tahlil ve sonuçlandırılmasında başarı gösterilmesi gibi hususlar dikkate alınacak.
Kanun yolu değerlendirme formu, yukarıdaki esaslar gözetilmek suretiyle çok iyi, iyi, orta ve zayıf şeklinde düzenlenecek. Değerlendirme formunun orta veya zayıf şeklinde düzenlenmesi hâlinde gerekçesi formun açıklamalar kısmında gösterilecek.
Yapılan incelemede olumlu veya olumsuz kanaat edinilememesi hâlinde, kanun yolu değerlendirme formunda bu durum belirtilecek.
Hükmün onanmış veya bozulmuş olması tek başına olumlu veya olumsuz değerlendirme yapılmasını gerektirmeyecek. Ayrıca, incelemeyi yapan heyet üyelerinden en az birinin incelenen karara uygun karşı oyunun bulunması hâlinde orta veya zayıf şeklinde olumsuz değerlendirme yapılamayacak.
Kanun yolu incelemesine konu dosyalardan seri veya niteliği itibarıyla benzer olanlar hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenirken bu durum gözetilecek.
(7) Yargıtay ve Danıştay genel kurullarınca düzenlenen değerlendirme formu ile diğer değerlendirme formları arasında çelişki bulunması veya aynı yönde değerlendirme formu düzenlenmiş olması hâlinde ilgili genel kurullarca düzenlenen kanun yolu değerlendirme formu esas alınacak.
Yeniden inceleme usulü
Hakkında değerlendirme formu düzenlenenler, formun UYAP’a kaydedilmesinden itibaren bir ay içinde gerekçelerini belirtmek suretiyle değerlendirme formunun yeniden incelenmesini isteyebilecek.
Kanun yolu değerlendirme formu ilgilinin UYAP ekranına düştüğünde UYAP’a kaydedilmiş sayılacak. Hâkim ve Cumhuriyet savcılarının düzenlenen değerlendirme formundan gecikmeksizin haberdar olmalarını sağlayacak sistem ilgili birimce oluşturalacak.
Yeniden inceleme talebi, başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde incelemeyi yapan daire tarafından oyçokluğuyla, gerekçesi belirtilmek suretiyle ve kesin olarak karara bağlanacak. Talebin kabul edilmesi hâlinde, ilgili hakkında yeniden değerlendirme formu düzenlecek.
İlgilinin yeniden inceleme talebinin neticesi UYAP üzerinden gecikmeksizin kendisine ve Kurul’a bildirilecek.
İLKHA