Suriye'de 21 aydır süren iç savaş, halkı perişan ettiği kadar ülkenin manevi dinamiklerini de çöküntüye uğrattı. Beşşar Esed'e bağlı ordu birlikleri ile muhalifler arasındaki savaşın başlamasından bu yana yaklaşık 600 din adamı katledildi. Suriye'nin manevi dinamiklerini ayakta tutan alimlerden bazısı cami çıkışında uçaktan atılan bombayla can verdi, kimisi de milislerin kurşunlarına hedef oldu. Aralarında çok önemli tarikat şeyhleri ve kanaat önderleri de bulunan şehit alimler, ülkenin manevi açıdan en büyük kaybı olarak nitelendiriliyor. Bunun yanında yüzlerce kutsal mekanın kurşun, top ve füzelerle delik deşik edilmesi de 'bir tarih ülkesi' olan kadim Suriye'nin ne denli büyük bir yıkımla karşı karşıya olduğunu gözler önüne serdi.

ŞEYHLER, İMAMLAR KATLEDİLDİ

Suriye'de katledilen alim sayısının alınan son alınan bilgiye göre yaklaşık 600 olduğu öğrenildi. Bu din adamları arasında önemli şeyhler, imamlar ve tarikat önderleri mevcut. Bu isimlerden Sufi tarikatının lideri Şeyh Seyyadi, ordu birliklerince gerçekleştirilen bir saldırıda çocuklarıyla birlikte hayatını kaybetti. Ülkedeki Dürzilerin önemli isimlerinden Şeyh Ahmed El Hicri ise sırf Esed'e destek vermediği için 'trafik kazası süsü' verilmek suretiyle öldürüldü. Halep'teki Amina Camii'nin İmamı Şeyh Abdullah El Şami de Ramazan ayında camide çıkan bir çatışmanın ardından kaçırılarak birkaç saat sonra şehit edildi. Bunların yanında Hama Müftüsü Şeyh Beşir Murad Hama'da, Mahmud el Fırati İdlib'de, Muhammed Kabaki Humus'ta, Menhel Etesl ve Ömer Şemseddin ise Humus'ta hayatını kaybetti.

300 ALİM TÜRKİYE'YE SIĞINDI

Bu isimler Suriye'de öldürülen 600'e yakın din adamından yalnızca birkaçı. Kurşunlara hedef olma tehlikesi altında çok zor günler geçiren 300 kadar alim ise Türkiye'ye sığınarak hayatlarını kurtardı. Bu alimlerle Diyanet İşleri Başkanlığı'nın sürekli irtibat halinde olduğu öğrenildi. Kimi İstanbul'da kimi ise sınır bölgelerindeki çadırkentlerde kalan din adamlarının, Suriye'deki son gelişmeler ve özellikle 'manevi yıkımla' ilgili Diyanet'i bilgilendirdiği kaydedildi. Türkiye'ye sığınan Suriyeli alimler geçtiğimiz günlerde Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez'le de biraraya gelmişti. Şu an Suriye'de bulunan ve hayatları hâlâ tehdit altında olan din adamları ile de Diyanet İşleri Başkanlığı Müslüman Ülkeler ve Topluluklar Dairesi irtibat halinde bulunuyor. 300 din adamına ek olarak bu isimleri de Türkiye'ye getirme çalışması sürüyor. Getirilecek din adamlarının geçtiğimiz günlerde ailesiyle birlikte Türkiye'ye sığınan Suriyeli Çerkes alimlerden Cevdet Said'de olduğu gibi uygun ortamlarda misafir edileceği belirtildi.

CAMİLER BOMBALANDI

Suriye'deki savaş, din adamlarının yanında kutsal mekanları da 'bitiriyor'. Ülkede paha biçilmez değerdeki yüzlerce eser, atılan bombalarla ağır hasar gördü. Halep'in incisi tarihi Emevi Camii de bunlardan yalnızca biri. Mimari tarzıyla Şam'daki Emevi Camii'ne benzeyen yapının içinde Hz. Zekeriya'nın türbesi de bulunuyor. Dera'daki 1300 yıllık Ömeriye Camii de tahrip gören kutsal mekanlar arasında. Ülkede yalnız İslam eserleri değil manastırlar da hedef halinde. Buna en iyi örnek ise Hz. Muhammed'in (s.a.v.) peygamber olacağını daha 12 yaşındayken bildiği rivayet edilen Rahip Bahira'ya ait Bahira Manastırı'nın yerlebir edilmesi oldu.

ÜZERİMİZE VARİL BOMBASI ATTILAR

Suriyeli mültecilerin yaralarını sarmak için başlatılan 'bir ekmek, bir battaniye' kampanyası sürerken, sığınmacıları ağırlayan kentlerimizden biri olan Kilis'te savaş mağduru Suriye halkının sesine kulak vermeye çalıştık

Kilis'te 14 bini konteynır kentte, 16 bini de şehir merkezinde olmak üzere 30 bin Suriyeli yaşıyor. Kimse Yok Mu Derneği'nin yardım dağıtımı için gittiğimiz bir mahallede iç içe 3 eve konuk oluyoruz. Bizi Halep'ten 5-6 ay önce kaçan Suriyeli kadınlar ve çocuklar karşılıyor. Burada 3 aile, 26 kişi yaşıyorlarmış. Toplamda 300 TL'ye yakın kira veriyorlar. Canlarını kurtarmak için arkalarına dönüp bakmadan kaçtıkları için beraberlerinde hiçbir şey getirememişler. Bombardımanda zarar gördüğü için böbreklerini kaybedenler de var aralarında, yalın ayak mayınlı arazilerden geçerek Türkiye'ye sığınan da. Şehir merkezinde bir göz odaya razı olan, birkaç aile birlikte yaşamaya çalışan Suriyeliler için en temel ihtiyaç ise 'iş'.

UÇAKLAR ÖLÜM YAĞDIRDI

Yalın ayak kaçarak sınırı aşan Ayşe Akra isimli Suriyeli kadın, vücudundaki yaraları gösterirken gözyaşlarını tutamıyor. İsmini vermek istemeyen Suriyeli başka bir kadın ise evinin 'varil bombası' ile vurulduğunu, çok yakınlarında yaşanan saldırı sonrası gözlerinin önünü bile göremediklerini ifade ediyor. Suriye ordusuna ait savaş uçaklarının Halep'te evlere varil bombaları atması çok sayıda insanın ölümüne yol açmıştı.

Her ailenin bir kardeşi olacak

Kimse Yok Mu Derneği, Suriye'deki savaştan kaçıp gelen mülteciler için 'kardeş aile' uygulaması başlattı. Proje ile Kilis ve Gaziantep'te zorunlu ikamet eden Suriyelilerin ihtiyaçlarının kardeş aileler tarafından düzenli olarak karşılanması hedefleniyor. Kilis'te birçok Suriyeli aile başka çaresi olmadığı için ev denilemeyecek ortamlarda yaşam savaşı veriyor. Suriyeli vatandaşlara 12,5 milyon liralık ayni ve nakti yardım gönderildiğini ifade eden Kimse Yok Mu Derneği Koordinatörü Eyüp Tok, "Kardeş aile uygulaması ile yardımların devamlı olmasını sağlamayı hedefliyoruz" dedi.

GERİ DÖNENLER EVDE BAŞKA BİRİNİ BULUYOR!

Kilis'te yaşayan mültecilerin son durumu hakkında bilgi veren Vali Süleyman Tapsız, 14 bini konteynır kentte, 16 bini de şehir merkezinde olmak üzere kentte 30 bin Suriyeli'nin yaşadığını belirtiyor. Tapsız, 15 bin kişi kapasiteli yeni bir konteynır kentin yapılacağını da bildirdi.

Kilis Valisi Süleyman Tapsız'ın paylaştığı hikaye yaşanan dramı gözler önüne serdi: "Suriyeli bir kadın Halep'ten kaçarak Kilis'e sığınmış. Gelirken kapılarını kapatıp üzerlerindeki kıyafetle kaçmışlar. Havalar soğuyunca kışlık kıyafetlerini almak için döndüğünde evine başkalarının yerleştiğini görmüş, kendi evine kabul etmemişler. Kadın büyük travma yaşadı." (Yeni Şafak)