Van’da yaşanan ekonomik sorunların bir türlü sonlandırılmamasını değerlendiren sivil toplum kuruluşları temsilcileri, 2011’de yaşanan depremler ve bölgede 7 Haziran seçimlerinin ardından yaşanan çatışmaların kentin ekonomisini daha büyük bir çıkmaza soktuğunu söylediler.

Konuyla ilgili olarak İlke Haber Ajansı’na (İLKHA) konuşan Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı İbrahim Şahin ile Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği Van Şube Başkanı Kerem Baynal, tüm sorunların çözümüne yönelik önemli değerlendirmelerde bulundular. 

Depremle birlikte Van ekonomisinde çok ciddi sorunlar yaşandığını aktaran Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı İbrahim Şahin, tahmini olarak Van’da 650 Milyon TL civarında vergi borcu bulunduğunu ifade etti.

Şahin, “Depremin sonucunda yaşanan ekonomik krizler halen devam ediyor. Özellikle vergi terkiniyle ilgili sorunlar var. Ülkemizde daha önce meydana gelen depremlerin sonrasında nelerin uygulandığını incelediğimizde Sakarya ve Yalova depremleri gibi örnekler var. Bunlarda vergi terkini yapıldığını görüyoruz. Tabi bunun belli koşulları vardır. Biz odalar olarak her defasında biriken bu vergi borçlarının terkin edilmesi gerektiğini dile getirdik. 4 yıl boyunca biriken vergi borçları var. Yarın mücbir sebep kalktıktan sonra bu borçlar bir şekilde ödenecek ve bu borçların üzerine birde cari borçlar gelecek. Ekonomik sıkıntısı olan bir ilin, esnafı ve bir tüccarının bunları ödemesi mümkün mü? Sadece vergi borçları değil. Kredi borçları, banka borçları ve TOKİ borçları var. Tüm bunları üst üste koyduğumuz zaman uygulanabilir olduğunu düşünmüyoruz.” dedi.

Vergi terkini konusunda yeni maliye bakanı ile görüşmeyi planladıklarını ifade eden Şahin, “Bire bir odalar olarak kendisiyle görüşeceğiz ve bu sorunu çözmesi konusunda kendilerinden talebimiz olacak. Bize göre bu vergilerin terkin edilmesi faydalı olacaktır. Sonuçta bu il bir afet yaşadı. Biz de bu ülkenin vatandaşları olarak böyle bir hakkımızın olduğunu da düşünüyoruz.” diye belirtti.

Ayrıca kentte yaşanan bir başka sorunun da tefecilik olduğunu belirten Şahin, bu sorunun yıllardır devam eden bir sorun olduğunu belirterek, kanunlarda bunun yerinin olmadığını, devletin bununla mücadele etmesi gerektiğini vurguladı.

Esnaftan haraç alınmasıyla ilgili söylentilerin de devam ettiğini söyleyen Şahin, birebir bununla karşılaşan esnafın kendilerine başvurmalarını isteyerek, “Böyle bir sorunla karşılaşan varsa, lütfen bize söylesinler. Bunu Odalar ve STK’larla paylaşsınlar ki biz de buna çözüm noktasında yardımcı olalım. ‘Maalesef duyduk, söylemişler, diyorlar’ gibi söylemlerden öteye gidemedik.” dedi.

TOKİ konutlarının halka ücretsiz bir şekilde verilmesi gerektiğini dile getiren Şahin, “Keşke ücretsiz bir şekilde verilseydi. Çünkü gerçek sosyal devlet anlayışı budur. Bakıldığı zaman TOKİ’lerin maliyeti yüksek. Bence bu TOKİ’lerin tümü, evini kaybeden ve yoksullaşan vatandaşa hibe edilmeliydi.” diye konuştu.

Kaynakların çatışmalara harcandığına dikkat çeken Şahin, “Çatışmalı ortamlarda ülke ekonomisi, kültürel ve sosyal olarak aşağıya doğru inmeye başlıyor. Bu çatışmalı ortamın tabi ki bir an önce bitmesini arzu ediyoruz. Türkiye’de çözülemeyecek hiçbir sorunun olmadığını düşünüyoruz. Sonuçta Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bu sorunlar doğru temelde gündeme getirilirse çözülecektir.” ifadelerini kullandı.

Van esnafının vergi terkini talebinin haklı bir talep olduğunu savunan Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği Van Şube Başkanı Kerem Baynal ise bunun mutlaka gerçekleşmesi gerektiğini belirtti.

Baynal, “Neticede ekonomi olarak ihracata dönük bir ekonomimiz yok. Nüfusumuz bir milyon 80 bin. Türkiye nüfusunun ortalama yüzde bir buçuğu ama ihracata baktığımızda 2014 verilerine göre 35 milyon dolar ki, bu Türkiye ihracatının on binde biri bile değil. 2011 depremleri ve yaşanan çatışma sürecini de buna eklediğinizde vergi terkininin mutlaka güncellenmesi gerektiğine inanıyor ve hükümetin bu konuda adım atmasını bekliyoruz.” dedi.

Sicil affı sorununun da mevcut sorunlar arasında olduğunu ifade eden Baynal, “Sicil affı da mutlaka gündeme gelmeli ve bir defaya mahsus ve belli süre içerinde yazılan çeklere mutlaka bir af getirilmeli.” diye belirtti.

Özelde Van’da genelde ise bölgede yaşanan ekonomik sorunların huzur ortamı ile çözülebileceğinin altını çizen Baynal, “Bölgenin ekonomik dinamikleri mutlaka harekete geçirilmeli ve huzur ortamı sağlanmalıdır. Bu bölge huzur olmadan canlanmaz. Bütün sektörleri buraya getirseniz, bütün teşvikleri verseniz hatta sıfır faizli destekler, hibeler dahi verseniz; huzur ortamı oluşmadan insanlar kendilerini güvende hissetmedikleri sürece bölgede de ilimizde de canlanma olmaz.” diye konuştu. (Murat Dalgın-İLKHA)