Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesinde, Bizans döneminde tapınak olarak inşa edilen yapının 8 dikmesinden (paye) günümüze ulaşan son dikmesi de ilgisizlik nedeniyle yıkılmaya yüz tuttu.

Viranşehir ilçe merkezinde, 4-5’inci yüzyıllar arasında Bizans döneminde tapınak olarak inşa edilen yapının dikmelerinden 7 tanesi günümüze ulaşamazken kalan son dikme de büyük hasar görmüş durumda.

Konuyla ilgili İLKHA’ya konuşan Tarihçi Ahmet Bağrış, Viranşehir’de Roma, Sasani, Akkoyunlar ve Karakoyunlular gibi birçok medeniyete ait tarihi kalıntıların bulunduğu ifade etti.

Bu tarihi kalıntılardan birinin de Roma dönemine ait tapınak olduğunu söyleyen Bağrış, söz konusu tapınağın 8 payesinden 7 tanesinin 1900’lü yılların başında yıkıldığını hatırlatarak günümüze sadece bir payenin ulaştığını belirtti.

Bağrış, “Şu an bu dikme, şehir merkezinde bulunmaktadır. Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından korunma altına almış olan bu yapı, ne yazık ki bakımsızlıktan taşların alt zemini çökmeye başlamıştır. Tarihin kayıp olması ile beraber etrafında oynayan çocuklar için de büyük bir tehlikenin habercisi olmuştur. Ne yazık ki Viranşehirliler tarihine sahip çıkmıyor. Çünkü böyle önemli bir yapının ilçede bulunmasıyla gurur duyulmalı. Ama ne yazık ki o bölgede bazı uyuşturucu madde bağımlıları ve tarihi taşların üzerine yazılmış yazılar görüyoruz.”

Bağrış, son olarak, yıkılmak üzere olan dikmelerin, kazaya sebebiyet vermeden yetkililer tarafından gerekli çalışmaların yapılmasını istedi.

Viranşehir Dikmeleri

Viranşehir ilçe merkezinde, “Dikmeler” olarak bilinen kalıntılar, Bizans dönemi Hıristiyan yapılarının Urfa bölgesindeki en büyük örneklerindendir. Sekizgen planlı bu yapının 34.5x32 metre çapındaki kubbesinin bazalt taşından örülmüş sekiz adet paye üzerine oturduğu İngiliz araştırmacı Gertrude Bell tarafından 1905 tarihinde çekilen fotoğraflardan ve mevcut kalıntılardan anlaşılmaktadır. Büyük bir nekropolün ortasına inşa edildiği anlaşılan bu yapının önemli bir aziz için Martyrion olarak 4-5’inci yüzyıllar arasında Bizans döneminde inşa edildiği tahmin edilir. Kalıntılar arasında bulunan çok sayıdaki mozaik tanesinden, yapının zengin mozaik süslemeli olduğu anlaşılmaktadır. 8 payeli yapının, günümüze ancak bir payesi ulaşabilmiştir.

İLKHA