Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, katıldığı bir TV programında gündeme ilişkin soruların yanıtladı.

Afganistan’da Taliban’ın hükümet kurma çalışmalarının olduğunu ve Pencşir hariç bölgeye hakim olduğunu belirten Çavuşoğlu, buradaki çatışmaların iç savaşa neden olmamasını temenni etti.

"Güvenliği havalimanı dışında Taliban sağlayabilir ancak…"

Kabil Havalimanı ile ilgili Katar ve ABD ile birlikte çalıştıklarını söyleyen Çavuşoğlu, "Şu anda havalimanına uçaklar inip kalkabiliyor. Bazı uçuşlar yeniden başladı. Bazı ülkelerin vatandaşları orada kaldı. Bizim de orada vatandaşlarımız var. 1400’den fazla kişiyi tahliye ettik. 1060 tanesi bizim vatandaşımız. Sonuçta Kabil Havalimanı yeniden uluslararası uçuşlara açılabilir, pist yenilenebilir, terminal yenilenebilir. Şu an orada 19 teknisyenimiz çalışmalarını sürdürüyor. Ama en önemli konu güvenliği kim sağlayacak? Güvenliği havalimanı dışında Taliban sağlayabilir ancak içerde uluslararası toplumun güvenebileceği bir güvenlik şirketi ya da bir ya da iki devlet sağlamalı. Askeri güç istenmiyorsa, bu işi yapan şirketler var. Orada güvenlik sağlanmalı. Uçaklar uçmak istese bile sigorta şirketleri izin vermez." diye konuştu.

Afganistan’a bir çok yatırım yaptıklarını hatırlatan Çavuşoğlu, "Sonuçta bizim Afganistan gibi bir ülkeden tamamen çıkmamız yanlış bir karar olur. Birçok ülke büyükelçiliğini geri çekerken, biz de ayrılsaydık doğru olmazdı. Biz ‘her şeyi yönetelim’ demiyoruz, ‘bağlarımızı koparmayalım’ diyoruz." dedi.

"Hükümette sadece Taliban olursa, diğer etnik gruplardan insanlar olmazsa olmaz"

Çavuşoğlu, Türkiye'nin yeni kurulacak Taliban hükümetini tanıyıp tanımayacağına yönelik bir soruya şu yanıtı verdi:

Bu konuda aceleci olmamak gerekir. Dünyanın da acele etmemesi gerekiyor. Burada dengeli hareket etmek gerekiyor. Biz Türkiye olarak bu şekilde hareket ediyoruz. Hükümetin kapsayıcı olması gerekiyor. Hükümette sadece Taliban olursa, diğer etnik gruplardan insanlar olmazsa olmaz. Kadınlara yer verilmesi gerekiyor. Sonuçta yarın bir kriz olduğu zaman ülkenin iç savaşa sürüklenmemesi için kapsayıcı bir hükümet gerekir, tüm dünyanın kabul etmesi için de kapsayıcı olması gerekir. Biz bu düşüncelerimizi Taliban’a da doğrudan iletiyoruz. Şu ana kadar atanan kişiler sadece Taliban’a yakın kişiler. Şartlara ve gelişmelere göre hareket edeceğiz.

Hükümet kurma talebine Türkiye’nin davet edilip edilmediği sorusuna Çavuşoğlu, "Şu anda bir tutumumuz yok, hükümet kurulmadı ve bize bir davet gelmedi." dedi.

"Afganların ülkesini terk etmemesini sağlamak gerekir"

Afgan göçmen sorununun yerinde çözülmesinin herkes için daha faydalı olacağını söyleyen Çavuşoğlu, "Afganların ülkesini terk etmemesini sağlamak gerekir. Şu anda ciddi bir hareketlilik yok. Bu sene 570 bin kişi, geçen sene ise 3 milyon kişi göç etmiş. Afganistan içerisinde açlık ve ekonomik sıkıntılar var. Taliban'ı seversiniz, sevmezsiniz, ama savaşların bile olduğu yerde insani yardımların ulaştırılması gerekiyor. Diğer taraftan komşu ülkelere de destek sağlamak gerekiyor. Pakistan, Özbekistan ve İran’a göç etmeyi düşünenler var. Biz AB ve uluslararası topluma iş birliği öneriyoruz." diye konuştu.

Sınırda aldıkların tedbirlerin her geçen gün arttığını ve daha fazla göçmen yükünü kaldıramayacaklarını vurgulayan Çavuşoğlu, İran’dan tedbir almasını istediklerini kaydetti.

BAE, Suudi Arabistan ve Mısır'la ilişkiler

Türkiye'nin BAE, Suudi Arabistan ve Mısır'la ilişkilerine değinen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

Bizim BAE ile bir sorunumuz olmadı. Uluslararası ilişkilerde kalıcı düşmanlık ve kalıcı dostluk yoktur, bu ilkesizlik değildir. Karşılıklı adımlar atılarak ilişkiler normalleştirilebilir. Cumhurbaşkanımız ve ben karşılıklı görüşmeler gerçekleştirdik. Sonuç itibarıyla olumlu bir ivme var. Böyle devam ederse ilişkiler rayına girer.

Suudi Arabistan'la görüşmeler devam ediyor ve verimli geçti. Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz yeniden rayına girebilir. Bizim bir sorunumuz yok, ama onlar bazı meseleleri büyüterek Türkiye’ye karşı olumsuz bir tavrı oldu.

Bizim heyetimiz Mısır'a gitti, şimdi onlardan da bir heyet geldi. Bugün görüşüyorlar. İleriki aşamalarda karar verirsek, büyükelçi atama noktasında adımlar atarız. Deniz yetki alanları ile ilgili onlar da isterse müzakerelere başlarız. Bizimle anlaşırlarsa daha fazla alan elde ederler. Bunlar mümkün olan ve olması gereken şeyler. Ekonomik ilişkimiz her geçen gün artıyor.

"(Mısır) Türkiye ile iş birliği yapmadan yapamazlar"

Mısır’ın Doğu Akdeniz Gaz Forumu kurarak Türkiye’yi dışarda bıraktığının hatırlatılması üzerine Çavuşoğlu, "Türkiye’yi dışarda bırakan hiçbir anlaşmanın geçerliliği yoktur. Türkiye ile iş birliği yapmadan yapamazlar. Haklarımızı ihlal edersek biz de gereğini yaparız. Bunu da sahada gösterdik. Biz tüm ülkelerin katılacağı Doğu Akdeniz Konferansı’nı Cumhurbaşkanımızın önerisiyle yapalım dedik. Biz hakkımızı hiçbir şekilde yedirmeyiz." diye konuştu.

"ABD’nin ‘Petrol var ben burada kalıyorum’ anlayışını kabul edilemez"

Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin Suriye’den çekilmesi durumunda kaos oluşup oluşmayacağına dair soruya, "Irak’tan çekildiler kaos oldu, Afganistan’dan çekildiler kaos oldu. Suriye’den çekilmeleri kendi tercihleri. Biz Suriye’de terör tehditi sebebiyle bulunuyoruz. Bu uluslararası hukuka uygun. Biz Suriye’nin sınır ve toprak bütünlüğünü destekliyoruz. ABD ise ayrılıkçı PKK/YPG’yi destekleyerek bunun tam tersini yapıyor" derken, "ABD’nin ‘Petrol var ben burada kalıyorum’ anlayışını kabul edilemez." şeklinde yanıt verdi.