Bitlis'in Mutki ilçesinde, arıların binlerce çiçek ve bitki örtüsünde topladığı besinlerle ürettiği organik Karakovan balı, üreticilerin kovanları açmasıyla görücüye çıktı.

Uzun ve yorucu uğraşlarla emek verilen, büyük sabırlarla beklenilen Karakovan balı, bu yıl rekolte düşük olsa da kalitesiyle alıcılarıyla buluşuyor.

Bitlis, arıcılık ve balcılık anlamında Türkiye'nin önemli merkezlerinden biri olduğunu belirten Tarım ve Orman İl Müdürü Rıfat Çelik, Karakovan bal hasadına başladıklarını söyledi.

Dünyada 260 bin çeşit bitkinin olduğunu, bunun 12 bin 500'nün Avrupa kıtasında olduğunu dile getiren Çelik, Avrupa kıtasında bulunan çeşitlerin 11 bin 500'nün de Anadolu coğrafyasında barındığını ifade etti.

"Bitlis, endemik bitki anlamında Anadolu'nun en zengin illerindendir"

Çelik, "Anadolu'nun değişik endemik bitkileri vardır. Bitlis, endemik bitki anlamında Anadolu'nun en zengin illerindendir. Coğrafyamızda ilimize has tespiti yapılan yaklaşık 170 çeşit endemik bitki mevcut. Ancak 400 civarında endemik bitki olduğunu düşünüyoruz. Şu an Bitlis-Mutki arasında 2 bin 500 rakımda arı kolonilerinin olduğu Karçinbaşı mevkiindeyiz. Karakovan bal hasadımıza başladık." dedi.

"Arı ürünlerinden bu yıl 100 milyon TL gelir bekliyoruz"

Düzensiz iklim nedeniyle bu yıl bal rekoltesinde geçen yıla nazaran düşüş yaşandığını dile getiren Çelik, şunları söyledi:

"Bu sene iklimin kararsız oluşunda, yağışların biraz düzensiz olmasından, kuzey rüzgarlarının fazla olmasından dolayı bitki örtüsünün çiçeklenme döneminde biraz ziyanımız olmuştu. Bal hasadında 2019 yılına göre rekoltemizde düşüş bekliyoruz. Bitlis ilimizde 41 bin adet Karakovan, 127 bin adet fenni kovan varlığıyla her sene 2 bin 300 ton civarında bal, aynı zamanda 200 ton civarında da balmumu üretimi yapılıyor. Bunun yanında 2020 yılında pandemi süreciyle birlikte insanların sağlıklı ve şifalı gıdaya ulaşmak gayretleri, ilimizde propolis, arı zehri, arı sütü gibi arı ürünlerinin de yetiştirilmesine önemli bir ivme sağlamıştır. Bu seneden itibaren il dışına da bu ürünleri pazarlanmaktadır. Bu sene ilimizde gerek bal üretimi gerekse arı ürünlerinin yan ürünleriyle beraber Bitlis'e gayri safi hasıla anlamında 90 ile 100 milyon TL arasında gelir getirmesini bekliyoruz."

"İddia ediyoruz Bitlis balı Türkiye'nin en kaliteli balıdır"

Bu mevsimden sonra göçlerinde başlayacağının hatırlatan Çelik, Arı Yetiştirme Birliğine kayıtlı bulunan yaklaşık bin 350 arıcıdan 200'nün arılarını kışlatmak için Anadolu'nun güney illerine gitmekte olduğunu ifade etti.

Bitlis balının folara açısında çok zengin olduğunu, Türkiye'nin en kaliteli balı olduğunu belirten Çelik, "Bulunduğumuz mevkide kengerimiz, gevenimiz, ballı babamız, sütleğenimiz var. Dolayısıyla bu zengin coğrafyada flora anlamında çok zengin bir iliz. Bu zengin florada elde edilen ballar, iddia ediyoruz Türkiye'nin en kaliteli balıdır. Buradan herkese de sesleniyoruz, sağlıkları için güzel sofraları için güzel damak lezzetleri için mutlaka Bitlis balını tercih etsinler. B u anlamda üreticilerimizi tebrik ediyorum." diye konuştu.

Tarım ve Orman Bakanlığı olarak, kırsal kalkınma projeleri kapsamında arıcıları desteklediklerinin altını çizen Çelik, "Tarım ve Orman Bakanlığı olarak arıcılarımızı destekliyoruz. Kırsal kalkınma projeleri kapsamında yüzde 50 hibe destekli temel petek üretimi olsun, bal paketleme ve işleme tesisleri olsun destekliyoruz. Genç çiftçi projemizde şimdiye kadar 175 genç işsiz kardeşimize arı kolonisi, arıcılık malzemesi vermek şartıyla hem sahada onları üretmeye yönlendirmişiz hem de atıl olan iş gücünü bu minvalde değerlendirmişiz. 2021 yılı içinde projelerimiz var. Bu süreçten sonra inşallah arıcılarımızın konaklama sorununu da çözeceğiz. Flora haritalarımız hemen hemen hazır. Arılarımızın konaklayacağı mekanları belirleyeceğiz. Önümüzdeki süreçte de daha düzgün bir bal üretimini de sağlamış olacağız." ifadelerini kullandı.

"Bitlis balını Anzer balından ayıran özellik, Bitlis balının prolin miktarının yüksek olmasıdır"

Bitlis'in yüzde 76'sı kıraç araziden oluştuğundan dolayı nem oranın düşük olması nedeniyle Karakovan balının kalitesi, balın akıcılığı (viskozitesi) ve kıvamının dolgun olduğunu belirten bal üreticisi Güven Güngördü, prolin değeri Türkiye'nin en yüksek ballarından olduğunu söyledi.

Bitlis balının, Anzer balından daha kaliteli olduğu iddiasında bulunan Güngördü, şunları söyledi:

"Bitlis balının orjini yüzde 90 civarında geven ve kekiktir. Bundan dolayı Bitlis balı çok kaliteli, kıvamı güzel, kokusu olan bir baldır. Bitlis balını Anzer balından ayıran özellik, Bitlis balının prolin miktarının yüksek olmasıdır. Ben iddia ediyorum Bitlis balı, Anzer balından çok daha kalitelidir. Bilimsel çalışmalar yapılarak bu ispatlanabilir. Bizler köklü ve eski arıcıyız. Arılarımız 2 bin 500 rakımda bulunmaktadır. Karakovan kesimine başladık. Mayıs ayından itibaren arıları kışlattığımız yerden yaylaya getiriyoruz. Arılarımız ne yaptıysa nasibimiz neyse onu alıp, kendi işletmemizde sunuma hazırlayacağız."

"Bitlis balının hammaddesi geven ve kekik bitkisidir"

Geçen yıla nazaran verimin daha düşük olduğunu, hasadına başlanan Karakovan balını 250 TL'den piyasaya süreceklerini belirten Güngördü, Karakovan balının tahlil edilerek anlaşılabileceğini kaydetti.

Güngördü, "Bu seneki verim eski yıllara göre daha düşük oranda. Bal akım dönemlerinde havaların oturaklı olmaması, yağışların yağması nedeniyle verim düşük oldu. Bitlis balının hammaddesi geven bitkisidir. Bu geven ve kekik bitkisinin çok özellikli olması ve endemik bitki türlerinden olması, Bitlis'in bin 800'den başlayıp 3 bin rakıma kadar çıkması balın kalitesini artırıyor. Karakovan olup olmadığını tüketici anlayamaz bunu güvenilir balcıdan almak lazım. Sadece laboratuvar ortamda balın ne olduğu öğrenilebilir. Şu anda Karakovan için sırada bekleyen çok müşterimiz var. Yavaş yavaş kesimimizi yaparak müşterimize vereceğiz." diye konuştu.