Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kentsel dönüşümün yeni yol haritası olan Kentsel Dönüşüm Eylem Planı'nı İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında açıkladı.

Hem belediyelerden aldıkları kapsamlı cevaplar hem de ziyaret ettikleri 60'ın üzerindeki ilde yapmış oldukları görüşmelerin de katkısıyla kentsel dönüşüme ilişkin 5 yıllık eylem planını hazırladıklarını belirten Kurum, kentsel dönüşümün depremle, terörle mücadele kadar önemli ve hayati olduğunu söyledi.

Türkiye'nin yüzde 66'sının deprem riski altındaki alanlarda yaşadığını belirten Kurum, "Nüfusumuza baktığımızda da yüzde 71 nüfusumuz deprem riski altındaki alanlarda ikamet ediyor. Son bir asırda 6 ve üzerinde yaşadığımız 56 depremle 80 binin üzerinde vatandaşımız hayatını kaybetti. En son 17 Ağustos Marmara Depremi'nin 20'nci yılını geçtiğimiz günlerde geride bıraktık." dedi.

"Yapı denetim sistemimizle bugüne kadar 730 bin binamızı denetledi"

53 farklı ilde ilan ettikleri 281 çalışma alanında kentsel dönüşümü başlattıkları, bu alanlarda bugüne kadar 1 milyon 166 bin bağımsız birimin dönüşümünü başlattıklarını aktaran Kurum, "Bunların bir kısmı yapıldı hak sahibi vatandaşlarımıza teslim edildi, bir kısmı inşa aşamasında. Bu çerçevede kira, taşınma yardımı, yine bu alandaki donatılarla ilgili kamulaştırma yardımları olmak üzere vatandaşlarımıza ve belediyelerimize 11 milyar Türk lirası kaynak sağlandı. Yine yapmış olduğumuz çok önemli düzenlemelerle birlikte yapı denetim sistemimizle bugüne kadar 730 bin binamızı denetledik. Bu binalarda yaklaşık 5,5 milyon bağımsız birimimiz var ve hâlâ inşaatı süren 393 bin binanın denetimine de devam ediyoruz. Bu yapılara da baktığımızda yaklaşık 3 milyon bağımsız bölüm var. Bugüne kadar yaptığımız denetimlerle 1999 sonrası yapı denetim kanunundaki yaptığımız değişikliklerle birlikte tam 22 milyon vatandaşımızın depreme dayanıklı konutlarda güven içinde oturmasını sağlamış olduk. Devam eden inşaatlarımızı da tamamladığımızı düşünürsek eğer, nüfusumuzun yaklaşık yüzde 45'ine, bu çok önemli bir rakam, 35 milyona ulaşmış olacağız."

Eylem planını hazırlarken 61 ili ziyaret ettiklerini belirten Kurum, yaşanılan sorunları yerinde tespit ettiklerini, bunları da 3 kriter üzerine inşa ettiklerini vurguladı.

Kurum, bunlardan birincisini yerinde dönüşüm olduğunu; bu anlamda da hızlı dönüşümde, kentsel dönüşüm çalışmalarının kısa sürece tamamlaması için gerekli mevzuat düzenlemelerini yaptıkları kaydetti.

Kentsel dönüşümü 4 ana başlık altında topladıklarını ifade eden Kurum, bunların "Deprem riski altındaki yapıların ve alanların dönüşümü", "Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü", "Tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü", "Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü" olduğunu söyledi.

Kentsel Dönüşüm Eylem Planı neleri kapsıyor?

Kurum, 8 maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planına ilişkin şunları söyledi:

"Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi'yle kentlerin dönüşüm anayasasını oluşturacağız.

Şehirlerde belirlenecek dönüşüm alanı şehrin kültürel ve geleneksel dokusuna uygun şekilde imar edilecek.

Kentsel dönüşüm alanlarında Bakanlık, TOKİ, İlbank, Emlak Katılım Bankası, yerel idareler, vatandaşlar ve yatırımcıların sorumluluklarını içeren "Kentsel Dönüşüm Rehberi" hazırladık. Bununla kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmış olacağız.

Dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konuttan acil, öncelikli denilen 1,5 milyon konutun dönüşümünü 5 yıl içerisinde sağlayacağız. Bu çerçevede 100 bini İstanbul'da olmak üzere her yıl 300 bin konutun dönüşümünü sağlayacağız.

Belirlediğimiz bu eylemle halihazırda dönüştürülmesi gereken bu konutlarımızı da 5 yıl içerisinde dönüştürmüş olacağız.

Bugüne kadar 152 bin konutumuzun ihalesini yaptık, 115 bin konutumuzu da tamamlayarak, hak sahiplerine teslim ettik. 2023'e kadar bilhassa Bakanlığımız, Toplu Konut İdaresi Başkanlığımız eliyle de bu 300 bin konutun en az yüzde 10 ila 15'ini her yıl yapacağız. Yani 30 ila 50 bin konutun her yıl biz Bakanlık olarak dönüşümünü belediyelerimizle birlikte yapıyor olacağız. 5 yılda da inşallah biz de bu sürece 200-250 bin konutla katkı sağlamış olacağız.

7 bölgemizde iklim değişikliğiyle ilgili eylem sürecini devam ettiriyor olacağız.

Doğal ve kültürel alanların, yayla, köy ve kıyılardaki yapılaşmaya müsaade edilmeyecek.

81 ilde mevzuata aykırı yapıların yıkımını etaplar halinde gerçekleştireceğiz

Esnafın ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma gelen sanayi alanlarını kent merkezlerinin dışına çıkaracağız.

Yeni dönemde İller Bankamız belediyelerimize 4 milyar liralık dönüşüm kredisi sağlayacak. Bu kredimizde sadece 4 milyar lira kaynak aktarmayacağız, yüzde 50'ye kadar da kredi finansmanında hibe desteği sağlayacağız.

Çevre karnesi yüksek projelere ayrı destekler sağlayacağız.

Vatandaşların oturdukları yapıları deprem riskine karşı güçlendirebilmelerini sağlayacağız.

Tespit edilen yapılar, Yapı Kayıt Belgesi almak koşulu ile imar kanunundaki kısıtlamalara tabi olmaksızın mevcut yapı alanlarında herhangi bir ilave artış ve kullanım kararı değişikliği meydana getirmeden güçlendirme ruhsatı alabilecek. Bu çerçevede her yıl 50 bin konut güçlendirilerek kullanılabilecek.

İLKHA