Tarihi kent Mardin’i gezmeye gelen yerli ve yabancı turistler, 700 yıllık tarihe sahip ve mükemmel mimari yapısıyla, nakış nakış süslenmiş, her köşesi ilim ve irfan kokan Kasımiye Medresesi’ne yoğun ilgi gösteriyor. Ziyaretçilerin dikkatini celp eden en önemli şey ise duvardaki 548 yıllık kan izleri.

Kesintisiz 400 yıl hem dini ilimler hem de fenni ilimler verilerek binlerce âlimin yetiştirildiği medresenin duvarlarında astronomi ve tıp bilimine ait simgeler de mevcut.

Yapımına Artuklu Hükümdarı Sultan İsa zamanında başlanan Kasımiye Medresesi'nin inşası, Timur dönemindeki Moğol saldırıları sebebiyle yarım kalmış ve Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn Cihangir döneminde 1469 yılında tamamlandı.

Aktif olduğu dönemde bölgenin en önemli eğitim merkezlerinden olan medresede bir türbe, bir çeşme ve 23 derslik bulunuyor. İki teras üzerine, iki katlı olarak inşa edilmiş olan medrese, cami ve türbe ile birlikte külliye şeklinde imar edilmiş.

Rivayetlere göre; Akkoyunlu hükümdarı Cihangirin oğlu Sultan Kasım, medresede amcası tarafından katledilmiş. Kasım Paşa’nın kız kardeşi, Kasım Paşa öldüğünde kanını ağıtlar eşliğinde bu eyvanın duvarlarına sürmüş. Aradan geçen 548 yıla rağmen kan izleri olduğu gibi duruyor.

Medresenin avlusundaki havuzda akan su tasavvufi bir betimlemeyi saklarken, suyun akışı ile doğumdan ölüme kadar insan hayatı ve sonrası simgeleniyor. Çeşmeden çıkan su doğumu, döküldüğü yer gençliği, ince uzun oluk ihtiyarlığı ve suların bir havuzda toplanması ölümü temsil ediyor. Daha sonra bu su kanallarla toprağa aktarılır ve bu da toprakta tekrar can bulur.

Ziyaretçi sayısı her geçen yıl artıyor

Medreseyi ziyarete gelenler en çok üzerinde kan izlerinin olduğu duvarın bulunduğu avluyu ziyaret ederek, görevlilerden bilgi alıyor. Hafta içi günlük bin ila bin 500, hafta sonları ise 2 bin ila 3 bin kişin tarihi medreseyi ziyaret ediyor.

Fırsat buldukça tarihi medreseye geldiğini ifade eden Ahmet Irmak, Mardin’e her gelişinde tarihi yerlere uğradığını ve Kasımiye Medresesini ziyaret etmeden dönmediğini söyledi.

Kızıltepe’den geldiğini belirten Mehmet Bulut ise ilçede 50 dereceye varan sıcaklardan kaçarak medreseye geldiğini dile getirdi. Medresenin çok güzel ve serin olduğunu belirten Bulut, özellikle kan izlerini görmeye geldiğini söyledi. 

“Bugüne kadar gezdiğim en güzel mekân”

Bugüne kadar gezdiği en güzel mekânlarından birinin Kasımiye Medresesi olduğunu belirten Gülistan Pur, “İnsanların buraya gelerek hem medreseyi hem de camiyi ziyaret etmelerini tavsiye ederim. Yapı bakımından birçok güzelliği içinde barındıran bir yer. Türkiye'nin farklı şehirlerinden sayısız tarihi mekân ziyaret ettim, ama burası kadar ihtişamlı ve etkileyici bir yer görmedim. Herkesi bu güzelliği görmeye davet ediyorum.” dedi.

Ziyaretçilerden Abdullah Bulut ise “Türkiye’nin her yerini gezmiş birisiyim, ama Mardin gerçekten çok farklı bir şehir. Herkese tavsiye ediyorum, gelip görsünler.” diye konuştu. 

Almanya'dan medreseyi görmeye geldi

Almanya'dan tarihi medreseyi görmeye geldiğini anlatan Nizar Özmen de 548 yıldır taptaze duran kan izlerinin insanlık için büyük bir ibret olduğunu belirterek, şunları söyledi: “İlk defa buraları ziyaret ediyorum. Çok geç kalmışım ama iyi ki de gelmişim. Bu medresedeki kan izi görüntüsünü daha önce bir kaç arkadaşım göstermişti. Ben de yerinde görmek için geldim. Gerçekten de söyledikleri kadar etkileyiciymiş. İbretlik bir görüntü.”

Çorum'dan, Kasımiye Medresesini görmek için geldi

Çorum’dan Mardin'e bir grupla birlikte gezi amaçlı gelen Selma Yılmaz, Mardin'i gezmeye gelen daha önceki arkadaşlarından duyduğu kan izini yerinde görmek için özellikle Kasımiye Medresesini görmeye geldiğini söyledi. 

Yılmaz, “Bu medresede daha önce kan izleri olduğunu duymuştuk. Bunu yerinde görmek için geldik buraya. Az önce arkadaşlar özellikle orada duranın boyamı değil mi olduğunu öğrenmek için izlerin üzerine su attılar, ama akmadığını gördük. Gerçekten de duvarda kan olduğuna artık kendim bizzat görerek şahit oldum. Burası çok güzel bir yer. Tarihi yapısı ve işlemeleri çok güzel, insanın böylesi güzel bir cami karşısında gözü kamaşıyor. Allah yapanlardan razı olsun.” dedi.

“Medrese bünyesinde 23 fakülte eğitim veriyordu”

Kasımiye Medresesi Müdürü Hazbi Bulut ise medrese hakkında şu bilgileri verdi:  “Kasımiye Medresesi 700 yıllık tarihe sahip mükemmel mimari yapısıyla, nakış nakış süslenmiş, her köşesi ilim ve irfan kokuyor. Burada hem dini ilimler hem fenni ilimler icra edilmiş. Bu iki ilim birbiri ile imtizaç etmiş.  Medrese duvarlarında astronomi ve tıp bilimine ait simgeler mevcut. Artukoğulları zamanında yapımına başlanmış, Akkoyunlu Hükümdarı Cihangirin oğlu Sultan Kasım tarafından tamamlanmıştır. 400 yıl boyunca kesintisiz eğitim vermiş. Medresede 23 tane odamız var. Bu odaların üstünde hangi fakülte olduğunun arması var. Burada 4 tane mescidimiz var. Neden öyle derseniz çünkü dünyanın değişik yerlerinden buraya ilim öğrenmek için insanlar geliyordu. Bu misafirler ibadetlerini daha rahat ve kendi mezheplerinde yapabilmeleri için her 4 mezhebe göre ayrı mescit tahsis edilmiş. Bu medresede her taşın anlamı vardır. Örneğin çeşmenin üstündeki taşları sayarsak 40 tanedir, Peygamber Efendimiz 40 yaşında peygamber oldu. Yan tarafındaki taşlar 63 tanedir, Peygamber Efendimiz 63 yaşında vefat etmiştir. Medresede hiçbir taş boşuna konulmamıştır.”

Kan izleri

Medreseyi ziyarete gelen turistlerle sohbet eden Medrese Müdürü Bulut, kendisine duvardaki kan izleri hakkında soranlara da şunları söyledi:

“Kasımiye Medresesi eyvanında rivayetlere göre, medreseyi yaptıran Kasım Paşa medresede abdest alıp namaz kılarken amcası Hasan Paşa tarafından kafası kesilmiş. Kasım Paşa’nın kız kardeşi Esma Hatun, kanı avuçlayıp ağıtlar eşliğinde bu eyvanın duvarlarına atarak, ‘Ya Rabbi bu medrese ayakta kaldıkça bu kan Müslümanlara ibret olsun. Kimse kimseyi öldürmesin’ diye dua etmiş. Bazıları kök boya diyor ama hiçbir boya 650 yıl duvarda durmaz. Bu izler günde 10-20 defa ıslatıldığı halde tazeliğini koruyor.  Ve kan olduğuna biz de inanıyoruz ki bir dua Allah katında kabul edilirse edilir.” (M. Salih Keskin – İLKHA)