Mardin’in Midyat ilçesine  has bir taş çeşidi olan, Midyat’ın  ekonomisine sağladığı katkı ve yapılarına verdiği tarihi doku nedeniyle, Midyat’ın ‘Beyaz Elmas’ı olarak da  anılan  katori (nahit) taşı,  artık  fabrikalarda kesilip şekillendirildikten  yurt dışına da ihraç ediliyor.

Maden olarak sadece Midyat ve çevresinde çıkarılan, işlemesi kolay  ve genellikle yapıların  iç ve dış cephe kaplamasında kullanılan katori (nahit) taşının, yıllar geçtikçe oksitlenerek sertleşmesi, yazın serin, kışın ise sıcak tutması  özelliğiyle de ısı yalıtım görevi  görmesi gibi özellikleriyle, insanların evlerinde sağlıklı yaşamasına katkı sağlıyor.

Ayrıca çeşme, mezar taşı , minare ve cami, pencere kenarları sövesi, balkon korkulukları, ihata duvarları, konak, villa, otel, minber-mihrab gibi hemen hemen her yapının dış ve iç kaplamasında kullanılan nakışlı ve özel  şekilleriyle tarihi bir görüntü veren  Katori Taşı,  artan talep üzerine  küçük atölyelerden sonra, artık  mermer gibi büyük fabrikalarda işlenip, iç piyasa ve komşu ülkeler başta olmak üzere Avrupa ülkelerine de ihraç ediliyor.

Midyat’ta katori taşının ilk defa fabrikada işlenmesine öncülük eden ve ilk taş fabrikasını kuran Midyat’lı  işadamı  Abdulvahap Arbağ,  sahibi olduğu fabrikanın çalışmaları ile ilgili şöyle konuştu:

“Eski bir  mermer  fabrikası olan  bu yeri  taş fabrikasına dönüştürerek,  bu sektörde bir ilki gerçekleştirdik. Teknolojik imkanları kullanarak kaya halindeki katori taşını maden ocağımızdan çıkardığımız blok şeklinde getirip, fabrikada büyük kesici makineleriyle istenilen ölçü ve ebatlarda kesip şekil veriyoruz. Otuza yakın çalışanımızın özverili  çalışmalarıyla  hazırlanan taşları, paletler üzerinde istiflenmek suretiyle, siparişi veren adrese  gönderiyoruz. Biz bu sektöre severek  girdik , amacımız Midyat’ımızın adını  bu sektörde  katori taşı  sayesinde Dünya’ya duyurmak.  Bunu  bir nebze başarmış durumdayız. Katori taşının farklı özellikleri nedeniyle yeni ev yapanlara  Midyat’ın tarihi dokusunun değişmemesi ve sağlıklı bir evde yaşama adına  bu taşı kullanmalarını tavsiye ediyoruz.” dedi

Katori taşının kesimi hakkında bilgi veren  Makine Ustası Ali Arbağ ise, ”Taş ocağından getirilen 10- 15 tonluk devasa taşlar, 30 tonluk vinç kullanılarak vagona yüklenip, kesilmek için içeri alınmaktadır. İçeri alınan taşlara önce traş ( tarama)  işlemi yapılıyor. Taramadan sonra verilen ölçüler makineye kodlanarak kesime başlanmaktadır. Makineye verilen kodlar ile blok, dış kaplama, sütun, profil  halinde  düzgün bir şekilde kesildikten sonra, nakış için  kesilenler nakış  işleme bölümüne, diğerleri ise paletlenerek  kamyona yüklenmektedir.” şeklinde konuştu.

İLKHA