2015 yılında, PKK'nin çukur siyaseti sonucu uzun süre çatışmaların sürdüğü Diyarbakır'ın merkez Sur ilçesinde, kullanılamaz duruma gelen binlerce konut kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilerek yıkımı gerçekleşti.

Kentsel dönüşüm kapsamında riskli yapı olarak değerlendirilip yıkımı gerçekleştirilen konutlar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yeni konutlar yapılıncaya kadar kira yardım desteği sunulması söz konusu olmuştu.

İnşası yaklaşık 6 yıl süren Sur evlerinin hak sahiplerine teslimi bugün gerçekleşti.

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ufuk Nurullah Bilgin'in de katılımıyla Alipaşa Mahallesinde gerçekleştirilen anahtar teslimatında duruma tepki gösteren hak sahipleri, kendilerine vaad edilen sözlerin yerine getirilmediğini söylediler.

"Teslim edilen konutlar harabe ve inşaat halinde"

Önceki yıllarda Sur'da yaşanan çatışmalarda evlerini bırakıp kaçtıklarını söyleyen Hasan Ölmez, yıllarca kirada yaşadıklarını ve devletinde sadece 2 yıl kendilerine kira yardımı yapıldığını belirtti.

Anahtar teslimi yapılan TOKİ konutu için 800 bin TL ödemek zorunda olduğunu vurgulayan Ölmez "Ben bu parayı nasıl ödeyeyim? 40 senede çalışsam ödeyemem. Bu 800 bin TL'yi ayda 4 bin 300 TL'lik taksitlere bölmüşler ama ben bu parayı ödeyemem. Teslim edilen konutlarında birçok eksiği var. Her taraf harabe ve inşaat halinde. 4 çocuk babasıyım. Gelin siz bu evde yaşayın, anlatılanlar gibi değil. Gidin halkın içine terör mağdurlarını görün." şeklinde konuştu.

Bize bir TOKİ veriliyorsa bunun karşılıksız olması gerektiğini belirten Ölmez "Bize ilk başta konutların karşılıksız ve borçsuz teslim edileceğini söylemişlerdi. Şimdi ise ayda 4 bin 300 TL'lik taksitlerle toplamda 800 bin TL'lik borcun altında olduğumu söylüyorlar. Türkiye'de; deprem, sel ve terör olayların da zararlar karşılıksız giderilir. Biz teselli istemiyoruz hakkımızı istiyoruz." ifadelerini kullandı.

"Bize vaat edilen kira yardım bedelini 2017 yılından beri ödemiyorlar"

Anahtar teslimi yapıldıktan sonra evlerinin birçok eksiğinin olduğunu söyleyen Ali Özmez, 2017 yılından itibaren kira yardımı alamadıklarını ve şu anda teslim edilen ev içinde 360 bin TL ödemek zorunda olduklarını belirterek şu ifadeleri kullandı:

Buradaki teslim edilen evlere ne kombi takılmış nede çevre düzenlemesi yapılmış. Evi teslim etmeden önce evde ne gibi eksiklerin olduğunu görüp gidermeleri lazımdı. Her şeyi tamamladıktan sonra anahtar teslimatı yapılsaydı. Ben 360 bin TL borç altına girmişim. Ben bu parayı nerden getireyim? Ömrümce bu borcu ödeyemem. Madem burası bu durumdaydı benim yerimi verselerdi. Önceden ben savaş mahallesindeydim, şimdi beni Alipaşa'ya yerleştiriyorlar. Bize sahip çıkan olmadığı için bu durumdayız. 6 yıldır burası yapılıyor. Bu arada bize kira bedeli verilecekti. 2017 yılından beri kira bedelini ödemiyorlar.

"TOKİ'nin bu yaptığı zulümdür"

Önceki evinin 2 kattan oluştuğunu ve tapusuz olduğu için bir katını yok sayarak yeni ev verildiğini söyleyen Mevlide Bozkurt ise "Bizi kiraya koydular ama kira yardımında bulunmadılar. Maddi durumum yok. Çocuklarım benim kiramı kendi aralarında toplayıp veriyorlar. TOKİ'nin bu yaptığı zulümdür, biz itiraz ettiğimizde bize 'gidin mahkemeye verin' diyorlar. Benim evimi yıkmışsın, neyini mahkemeye vereceğim. Bize ilk başta nakit para ya da konut teklifi yapıldı. Biz konutu seçtik ama eski evimizi ederinden az fiyata saydılar." dedi.

Gerçekleştirilen anahtar teslim töreninde yapılan çalışmalara ilişkin açıklamalarda bulunan Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ufuk Nurullah Bilgin, "Daha önce Sur'un terör dolayısıyla tahrip olan 6 mahallesinde 93 adet konutun teslimini yapmıştık. İçerisinde bulunduğumuz Alipaşa' da bir etap tamamlandı. Kalan 4 etabında 2-3 ay içerisinde tamamlanmasına müteakiben anahtar teslimlerini hak sahiplerine yapacağız." dedi.

"Tüm teslimatlar Temmuz ayına kadar tamamlanacak"

Bugüne kadar 2 bin 369 hak sahibinin TOKİ'den konut istediğini söyleyen Bilgin "Bunlarla TOKİ Konut Sözleşmesi imzaladık. 370 hak sahibi, 302 tane Sur'da yapılan konutlarla ilgili sözleşme imzaladı. Bunlarında kısmen teslimatları yapıldı. Geri kalan tüm teslimatları da en geç temmuz ayının 15'ine kadar hak sahiplerine teslim edilmiş olacak." ifadelerini kullandı.

Bugüne kadar Sur'daki hak sahiplerinin yüzde 90'ına ulaştıklarını ifade eden Bilgin, bunların yüzde 87'si ile uzlaştıklarını belirterek uzlaşmayanlar ile kamulaştırma dava süreçlerini başlattıklarını söyledi.

Bilgin konuşmasına şu cümlelerle devam etti:

"Toplam 528 dava açtık, bunların 264 tanesi sonuçlandı. Toplamda rızayla uzlaşma ya da acele kamulaştırmayla bugüne kadar 160 Milyon TL ödeme yaptık. 7 Milyon TL'de kira yardımı yaptık. 3 bini aşkın hak sahibine rıza-i uzlaşmayla bedellerini ödedik. Şu anda devam eden çalışmalarda da tescilli yapılandırma ve restorasyonlara başladık. Toplamda 350 adet olan tescilli yapının 240 tanesi şu anda restorasyonu devam ediyor. Geri kalan 106 tanesinin de proje ve ihale süreçleri devam ediyor."