Gastronomi şehri Gaziantep'te, fıstık yetiştiricilerinin bin bir zahmetle yetiştirdikleri kentin en önemli geçim kaynaklarından olan Antep fıstığı hasadının sona ermesiyle fiyatların yükselmesi dikkat çekti.

Dünyanın dört bir yanına ihraç edilen Antep fıstığındaki rekoltenin geçen yıla oranla yüksek olduğunu belirten çiftçiler, fıstık fiyatlarının düşük olmasından yakındı. Çiftçiler, her yıl hasat döneminde Antep fıstığının, üreticinin elinden çıktıktan sonra fiyatının yükselmesine tepki gösterirken, tüccarlar da fiyat artışını “serbest piyasa” koşullarına bağlıyor.

Gaziantep genelinde ve bölge illerinde yetiştirilen tarım ürünleri arasında önemli bir yere sahip olan Antep fıstığının, bu sezon “var yılı” olduğu halde fiyatlardan üreticilerin, tüccarların ve tüketicilerin şikâyetçi olduğuna dikkat çeken çiftçiler ve tüccarlar, bu durumun önüne geçilmesini istiyor.

Antep fıstığının fiyatını belirleyen herhangi yetkili bir kurumun bulunmadığını ifade eden çiftçiler ve tüccarlar, Antep fıstığına gerçek değerinin verilmesinin sürdürülebilir üretim için de büyük bir öneme sahip olduğunu ve fıstık fiyatlarını belirleyecek yetkili bir kurumun kurulması gedetiğini belirtiyor.

Mevcut fiyat istikrarsızlığını “stokçulara” bağlayan çiftçiler ve tüccarlar, bu sorunun kooperatifleşme ya da önceki yıllarda çiftçinin ürününü satın alarak çiftçiyi koruyan ve kapatılan “Güneydoğu Birlik” gibi bir birliğin kurulması ile çözülebileceğini belirtiyor.

Güneydoğu Birliğin yeniden açılarak fıstık üreticisinin ve tüketicisinin korunmasını isteyen çiftçiler ve tüccarlar, aksi halde Gaziantep’in en önemli tarım ürünü olan Antep fıstığı üretiminin duracağını ileri sürüyor.

Devlet yetkilileri tarafından Antep fıstığına sahip çıkılmadığını belirten fıstık üreticisi Hasan Kiraz, halk arasında “yeşil altın” olarak nitelendirilen ve aynı zamanda da bölgenin yöresel lezzetlerinden olan Antep fıstığında fiyat tekelinin hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkilediğini söyledi.

“Bölge milletvekilleri Antep fıstığına sahip çıkmıyor”

Fındığa sahip çıkıldığı gibi Antep fıstığına da sahip çıkılmasını isteyen Kiraz, “Fıstık fiyatları çok düşük, devletin buna bir el atması lazım. Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis, Adıyaman ve Kahramanmaraş gibi 5 ilimiz fıstıkla geçiniyor. Bu bölgenin en az 60 milletvekili var. Hiçbir gün mecliste fıstığı dile getirmediler. Karadeniz'in fındığını ise milletvekilleri, bakanları her gün mecliste gündem yapıyor. Bizim bölgenin milletvekilleri fıstığı hiç dile getirmiyorlar. Bütün ürünlerin desteklemesi olmasına rağmen fıstığın desteklemesi yok. Zeytin, tahıl, pamuk, soya fasulyesinin desteklemesi var. Bundan iki sene önce fıstık fiyatları yükseldi. Bugün fıstık fiyatları düşmüş, çiftçiler perişan durumdadır. Fıstığımız ayaklar altında ama hiçbir milletvekili ve bakanımızdan ses yok. Fıstık fiyatı düşmesine rağmen baklava fiyatları halen yükseliyor.” dedi.

“Bu senenin rekoltesi çok iyi olmasına rağmen satışta düşüş var”

Stratejik öneme sahip olan Antep fıstığına alan bazlı destek verilmesi gerektiğini ifade eden tüccar Erkan Aydın, “Hasat dönemimiz bitti, ürünleri köylülerimiz topladı ve pazara getiriyor. Biz de tüccar olarak fıstıkları alıyoruz, satmaya çalışıyoruz. Fıstık satışları şu an itibarıyla ağır gidiyor. Kuru kırmızı fıstık sezon içinde 35-38 lira iken şu anda 38-41 arasında satılmaktadır. Boz içler sezonda 135-140 lira iken şu anda 150-160 civarında satılıyor ama piyasada genel olarak bir durgunluk var. Şu an satışlarda bir durgunluk var, ihracat olmuyor. Tüketim biraz daha az olduğu için bir durgunluk var. Geçen yıldan fıstığımız hiç kalmadı. Bu senenin rekoltesi çok iyi olmasına rağmen genel olarak satışta düşüş var.” diye konuştu.

“Fıstık fiyatlarında bir istikrarsızlık var”

Gaziantep'in ve bölgenin önemli tarımsal ve endüstriyel ürünü olan Antep fıstığında bu yıl rekoltenin yüksek olduğunu ancak fıstık fiyatında bir istikrarsızlığının olduğunu ifade eden Aydın, şunları söyledi:

“Baklavada kullanılan fıstık 150-160 lira arasında satılmaktadır. Hasat sezonu bitti. Fıstık fiyatlarında bir istikrarsızlık var. Satışlar yok, bu da fıstıkçı esnafını olumsuz etkiliyor. Rekolte bu yıl fazla olmasına rağmen şu an ihracat yok. Fiyatların yükselmesi çok zor ama fiyatı daha da düşebilir.”

“Hem çiftçi hem tüccar mağdur oluyor”

Antep fıstığına ve fıstık yetiştiricilerine sahip çıkılması çağrısında bulunan Bozan Bozkuş ise, “İhracatın olmamasından dolayı bugünlerde piyasamız biraz durgun. Tüccarlar da fıstıklarını ihraç edemediği için fiyatları da etkiliyor. Geçen yıl kırmızı kabuklu fıstık 60-70 lirayı bulmuşken, bu sene ise 55-60 liradan satılıyor. Bu yüzden köylümüz şikâyetçi ama serbest piyasa olduğu için hem çiftçi hem tüccar mağdur oluyor. Üretici emeğinin karşılığını alamıyor. Tüccar fıstığı alıp işliyor, dışarı gönderemediğinde zararı çok oluyor. Şu an fıstıkçılar arasında bir birlik olmadığı için Güneydoğu Birlik’in kapanması nedeniyle taban fiyatımız yok. Bu yüzden fıstık fiyatı hareketli olduğu zaman üretici satmıyor, düşmeye başladığı zaman bu defa tüccar fıstığı almıyor. Serbest piyasa olduğu için fiyatlar da bir dengesizlik oluyor. Bir kooperatifleşme ya da Güneydoğu Birlik gibi bir birlik olacak.” ifadelerini kullandı.