Riyad Makaev - Doğruhaber/Analiz

Uzaktan bakınca ve sosyal medyadan takip edersek çok değişik görünen, anlatırken çok zengin bir yer olarak anlatılan Kuveyt gerçekten öyle midir? Kuveyt'te İslam ve Müslümanların durumu nasıl? İşte bir petrol zengini Haliç ülkelerinden olan Kuveyt'i yazımızda anlatmaya çalışacağım.

Kuveyt sahip olduğu yüzölçümüne göre dünyanın en büyük petrol üreticisi ve petrol ihracatçısıdır. Başında bir Emir olan ama aynı zamanda bir parlamentoya da sahip olan Kuveyt sonuçta Haliç ülkeleri gibi monarşi sistemi ile yönetilen bir ülkedir. Diğer Haliç ülkelerine göre, Kuveyt'te halkın daha serbest konuşma ve görüşlerini açıklama imkânı vardır. Ama Emir'i ve çevresini çok fazla eleştirirsen hemen ikaz edilirsin! Daha açık söylersek her yerde olduğu gibi “terörist” damgası yersin. Kuveytliler konuşurken kendi idarecileri değil de onları koruyan Okyanus'un ötesindekilerini eleştirirler. Kuveyt'teki Kuveytli Arablar da çok farklı. Örneğin, Irak asıllı Kuveytli Arab yerli Kuveytli Araba göre konum olarak daha aşağıdadır. Kendilerini yerli sayanlar ise kabilenin büyüklüğüne göre konuma sahip. Kuveyt Emir'in etrafında Kuveyt kabilelerinin büyükleri bulunmaktadır. Onlara Kuveytliler “Şuyuh ve Umara” derler, yani büyükler ve Emirler. İşte bu Şuyuh ve Emirler Kuveyt'i yönetiyor.

Kuveyt'te gerçekten önemli rol oynayan Şuyuh Kuveyt Emir'i Al-Sabah için daha önemliler. Çünkü her büyük Şeyh bir kabilenin önderi ve sorumlusu. Dolayısıyla Al-Sabah ailesine karşı olası bir isyanı veya ayaklanmayı durdurmakla ve bastırmakla yükümlüdür. Bundan dolayı Kuveyt petrollerinden pay almaktadır veya bir nevi Kuveyt'teki ticaretin bir hissesine sahiptir. Bilindiği gibi Kuveyt'te çok zengin insanlar var. Dünyadaki  gökdelenleri ele alırsak çoğu Kuveytli zenginlerin parasıyla inşa edilmiştir. İşte bu zenginlerin yaşadığı ülkeye Kuveyt uluslararası havaalanına indiğinizde şaşırmamak mümkün değil. Havaalanı değil de daha çok bir kahvehaneye benzer. Temizlik yok, her yerde çöp... Havaalanındaki mescit ise daha da kötü. Allah'tan utanırsın, temizlemek istersin ama nafile yetişemezsin. 

Havaalanından çıkıp bir taksi tutarsan yarı Arapça yarı İngilizce konuşan Hintli veya Mısırlı birine rastlarsın. Gideceği yere göre alır veya almaz. Alsa bile taksimetre çalışmadığını söyler, çalışıyorsa en uzun yoldan gider. Kuveyt'te üst hız limiti 120 km'dir. Her yerde kameralar mevcut. Bir Kuveyt dinarı 9,80 TL eder. Kuveyt'in parası en değerli paradır. 

Zenginler belli yerlerde oturmaktalar. Şuyuh dediğimiz büyüklerin evleri daha doğrusu sarayları ve köşkleri deniz sahilinde bulunmaktadır. En pahalı bölgelerdir buralar. Ama yazın rutubetten duramadıklarından dolayı çoğu Londra'ya veya Amerika'ya giderler. Çoğunun Londra'da evleri var, çünkü Kuveytli zenginlerin paralarını İngilizler yönetiyor. Kuveytli durumu iyi olanlar İngiltere'yi çok seviyorlar. Kraliçe Elizabeth ile  bir arada bulunmak için yüzbinlerce pound veren şeyhler bile var. Ve bunu bir gurur olarak kendi ortamlarında anlatırlar. 

Kuveyt'te İstanbul'da veya Diyarbakır'da gibi ezan pek duyamazsın. Camiler az ve küçük. Ramazan'da ezanı beklersen yanılırsın,  imsâkiye bulundurmak daha doğru olur. Cami mimarisi çok değişik, bir birine benzeyen hiç bir cami yoktur. Galiba her cemaat kendine göre bir çizim yaparak cami inşa ediyor.

Kuveyt'te Şia mezhebi yaygındır.  Camiler genelde kirli ve temizliğe pek önem verilmiyor. Sünnilerin namaz kıldıkları camiler daha temizdir. Kuveyt'in 1 milyon nüfusu ile birlikte 2 milyon yabancı var. Çoğu, Kuveyt'lilerin hizmetinde. 80-100 dinar arası aylıkla çalışıyorlar. Petrol şirketlerinde çalışanlar yüksek maaş alıyorlar, 5-10 bin dinar arası. Ama 500 Dinar alan Kuveytli de var. Dediğim gibi adalet sıfır. Her doğan Kuveytli zengin olamıyor. Kuveyt'in nüfus politikası da çok ilginç. Nüfusunu çoğalmasını istemiyor. Dışarıda Arap'ları fazla görmek mümkün değil, her yerde çalışan Hintli veya Filipinli. Kuveyt City ve Salmiye'deki gökdelenleri gece çok güzel görünürken gündüz yakından veya içinden görürsen dersiniz ki bunlar delirmiş. Her yer dökük ve çöplük içinde. Asansörlerdeki koku sizi daha çok rahatsız eder.

Yollar iyi değil. Suriyeli bir iş adamı Kuveyt yollarının ihalesini kazandıktan sonra iyi yollar beklerken değişen bir şey yok. Ama Suriyeli işadamı şeyhlerin bölgesinde kendine bir saray dikmeyi hiç ihmal etmemiş. Belediyelerin çöp toplama birimi yok veya ihale alan şirket sıcağa dayanamadı ve kaçtı! Sokaklardaki kocaman çöp konteynerleri haftalarca 45-55 derece sıcaklıkta kalarak etrafa hastalık saçıyor. Lokantalarda ve restoranlarda pek hijyene dikkat edilmiyor. Zaten ins anların çoğu elleriyle yemek yiyorlar. Kuveyt'in lüks sanılan restoranları Laleli'deki kebapçılara yetişmez. Kuveytlilerin tarımı olmadığı için kendilerine has bir yemek kültürü de yok. Daha çok Hint ve Lübnan mutfağını benimsemişler. Yeni yeni Osmanlı mutfağını tanımaya başladılar.

Müslümanların durumu vahim, dini müesseseleri çok az. Halkın din bilgisi olması gerektiğinden çok az. İngiltere ve ABD tamamen ülkenin beynini almış gözüküyor. Ordusu yok, Kuveyt'i ABD  ordusu koruyor. Kimden koruyor derseniz,  eskiden Saddam'dan koruyordu, şimdi Saddam yok, İran'dan koruyormuş... Arapların meşhur beyaz elbiseleri en az kullanan Kuveyttir. Gençler artık onu sadece bayramlarda giyiyor. Tesettür çok hızlı bir şekilde terk ediliyor. En çok makyaj malzemeleri kullanan ve süslenen kadınlar da Haliç ülkelerinde Kuveytli kadınlardır. Türkiye'yi de çok seviyorlar. Zenginler İngiltere'yi severken orta gelirli aileler Türkiye'yi tercih ediyorlar. Kuveytli senin aleyhinde şikâyette bulunursa yandın. Deport edilirsin. Problemsiz yaşayanlar yabancılar olarak ABD'li ve İngilizler'dir. Onlara dokunursan da ülkeden ihraç olursun. Kuveytli her yerde sigara içebilir ama bir yabancı kapalı alanda sigara içerse elinde sigarası olan Kuveytli seni ikaz edebilir. “Ben ülkemdeyim istediğimi yaparım, sen yapamazsın” diyor...

Abartmıyorum, Kuveyt'e iyi imamlar ve ahlâk dersi verecek hocalar lazım. İyi Müslümanlar da var Allah eksik etmesin. Ama halkın çoğu gerçekten ahlâki ıslaha ihtiyaç duyuyor. Ahlâk bitti mi halk biter. Kuveyt'te bir maneviyatın eksikliğini hissediyorsun, şeyhlerin azgınlığından mı yoksa halkın ahlâkı bozulduğundan mı bilemem ama çok soğuk bir atmosfere sahip bir yer. Allah o ülkeye temizlik ve ahlâk nasip etsin. Varlık içinde yokluk çeken ülke işte böyle olur.