Medeniyetlere beşiklik etmiş Gaziantep’in asırlık el sanatlarından olan kutnu kumaşının ‘coğrafi işaret’ tescili için yapılan başvuruların ardından ünlü kumaşın coğrafi işaret başvurusu, Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından onaylandı.

Gaziantep Sanayi Odası’nın (GSO) 19 Ocak 2015 tarihinde yaptığı coğrafi işaret başvurusunun olumlu sonuçlandığı bildirildi. TPE Markalar Dairesi Başkanlığı, ‘Antep Kutnu Kumaşı’ coğrafi işaretin Resmi Gazetede ilan edildiğini ve tescil edildiğini bildirerek, tescil belgesini Oda’ya gönderdiği belirtildi.

Konu ile ilgili bir açıklama yapan GSO Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu, ‘Antep Kutnu Kumaşı’ tescilini almaktan duyduğu mutluluğu dile getirerek, büyük önem taşıyan bu belgenin alınmasında emeği geçen herkese teşekkürlerini sunduğunu söyledi.

Kutnu kumaşının Gaziantep’in kültür hazinesinin en nadide parçalarından birisi olduğunu belirten Konukoğlu, “Gaziantep’ten dünya mirasına hediye edilen kutnu kumaşı tarihin süzgecinden geçerek günümüze gelen kültürel bir mozaiktir. Yüzyıllardır ilmek ilmek dokunan bir emektir. Anadolu’da da güzelliğin ve zarafetin sembolüdür.” dedi.

Kutnu Kumaşı’nın AB’den coğrafi işaret tescilini almak istiyoruz

16’ıncı yüzyıldan beri Gaziantep’te dokunan ve padişah kaftanları dikilmesi nedeniyle ‘Saray kumaşı’ olarak da bilinen kutnu kumaşını korumak ve yaşatmak, marka değerini yükseltmeyi hedeflediklerini belirten Konukoğlu, “Kutnuyu ülkemiz ve dünya ekonomisine kazandırmak öncelikli hedeflerimizden birisiydi. Bu nedenle 2015 yılında tescil sürecini başlattık ve çok şükür bu çalışmamızın karşılığını aldık. Emeği geçen herkese minnettarız. Bundan sonra da kutnu kumaşının AB’den coğrafi işaret tescilini almak istiyoruz.” ifadelerini kullandı.

GSO olarak, sanayicilerin markalaşma çalışmalarını desteklemek ve şehre katma değer kazandırmak amacıyla ‘Marka Şehir Gaziantep’ projesini 2003 yılında başlattıklarını anımsatan Konukoğlu, bugün en fazla marka ve patent başvurusu yapan beşinci şehir konumunda bulunduklarına dikkati çekti.

Şehirdeki tüm kesimlerce markalaşma seferberliğine büyük destek verildiğini, TPE tarafından geçen yıl verilen ‘Türkiye’nin Marka Şehir’ ödülünün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’e takdim edildiğini belirtti.

“Antep Katmeri tatlısının coğrafi işaret tescil başvurusunun olumlu sonuçlanmasını bekliyoruz”

Konukoğlu, “Marka şehir Gaziantep’in marka ürünlerinin sayısını artırmak istiyoruz. Bu doğrultuda da şehrimizin geleneksel ürünlerine sahip çıkmaya devam edeceğiz. Gaziantep Sanayi Odası olarak yaptıkları ‘Antep Katmeri’ tatlısının coğrafi işaret tescil başvurusunun da çok kısa bir sürede olumlu sonuçlanmasını bekliyoruz.” şeklinde konuştu.

Yöresel zenginliklere de önem verilmesi gerektiğini ifade eden Konukoğlu, “Dünyada birçok ürünün fiyatlandırmasına ve değerlendirmesine baktığımız zaman markaların her zaman bir adım önde olduğunu görüyoruz. Ülkelerin ve şehirlerin gelişmesi artık markalarla oluyor. Türkiye’nin her ilinde meşhur ürünleri var. Bu değerlerimizi başka ülkelere kaptırmamanız gerekiyor. Bütün şehirlerimizin yöresel ürünlerine sahip çıkarak markalaştırması, ekonomiye kazandırması gerekiyor.” diye konuştu.

Antep Kutnu Kumaşı

GSO tarafından TPE’ye yapılan başvuru formunda belirtilen bilgilere göre, ‘Antep Kutnu Kumaşı’ Gaziantep bölgesinde yüzyıllardır üretilen ve kullanılan genellikle çözgü sateni veya bezayağı örgü ile dokunan, boyuna çizgili desenlerden oluşan bir tür atlas kumaştır.

Bu kumaşın atkı sıklığı ve çözgüsüne göre ‘kutnu, meydaniye kutnu ve alaca kutnu’ olmak üzere üç çeşidi bulunur. Bunların tümü Antep Kutnu Kumaşı adı ile anılır. Antep Kutnu Kumaşı, ülkemizde sadece Gaziantep’te dokunmakta olup, kutnu dokuma sanatının 16’ıncı yüzyıla kadar uzandığı da bilinmektedir. Çözgüsü ince ipek, atkısı pamuk ve ipek karışık atılmış, çoğunlukla yollu bir kumaştır. Zamanla çözgüsü suni ipek (floş) iplik, atkısı pamuk iplik kullanılmaya başlanmıştır.

Renkli çözgülerin oluşturduğu boyuna çizgili yolların genişlikleri, renkleri ve desenlerine göre Antep Kutnu Kumaşa ‘Hindiye Kutnu, Mercan Kutnu, Vişneli Furş, Çiçekli Şahiye, Çingene,  Sultan, Yeşil ve İnci’ gibi değişik adlar da verilmektedir.

Geçmişte padişah kaftanları da dikilmesi nedeniyle ‘Saray kumaşı’ adıyla anılan ‘Antep Kutnu Kumaşı’ yöre insanının geleneksel giysilerinde, halk oyunları kıyafetlerinde ve ayrıca günlük hayatta kullanılan fular, yelek, gömlek, kravat, çanta,  giyim eşyaları ile perde, döşemelik kumaş, dekorasyon ve süs eşyalarının yapımında da kullanılmaktadır.

Coğrafi işaret nedir?

TPE’ye göre coğrafi işaretler; belirli bir bölgeden kaynaklanan ya da belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bu bölge ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir.

Bu ürünlerin üzerinde o yörenin adının kullanılması, tüketiciler tarafından o ürünün benzerlerinden farklı özelliklere sahip olduğu şeklinde algılanabilir. Tüketiciler söz konusu yöre adıyla satılan ürünleri o yörenin adına duydukları güvenle, aynı türdeki diğer ürünlere tercih edebilirler.

Bu anlamda coğrafi işaretler, geleneksel bilginin bir ürün gibi şekillendirildiği, paketlendiği, alındığı ve satıldığı bir boyuttadır. Ürünün kalitesi, geleneksel üretim metodu ve coğrafi kaynağı arasında kurulan sıkı bağı simgeleyen bir güvencedir. Coğrafi işaret, ürünün standardını korur ve geleneksel üretim metoduna uygun olarak üretilmesini sağlar. (İLKHA)