Bayram namazı Hanefilere göre vacip, Şafiilere göre ise müekked sünnettir. Yılda iki defa eda edildiği ve diğer namazlardan farklı olduğu için unutulabilen bir namazdır. Bu sebeptendir ki namazı kıldıran imam, başlamadan önce cemaate nasıl kılınacağıyla ilgili her yıl bilgi verir.

Vakti

Bayram namazının vakti güneşin doğup bir miktar yükselmesiyle başlar, öğle vaktinden bir müddet öncesine kadar devam eder (El Mevsılî, El İhtiyâr I, 114).

Her ibadette olduğu gibi bayram namazı için de öncelikle niyet getirilmelidir. İmam olan kişi “Niyet ettim bayram namazını kılmaya, uydum imam olmaya”, cemaat ise “niyet ettim bayram namazını kılmaya, uydum hazır olan imama” şeklinde niyet getirir.

Birinci Rekât;

• Niyetten sonra ihram tekbiri getirilir ve eller bağlanır.

• Şafiiler “Veccehtü” Hanefiler ise “Sübhaneke” duasını okur.

• Hemen ardından Şafiiler 7 defa, Hanefiler 3 defa zevâid tekbirlerini getirirler.

• Hanefi mezhebine göre tekbirler arasında eller salıverilir. Şafilerde ise normal olduğu gibi bağlanır.

• Hanefi mezhebine göre tekbirler arasında bir şey okunmaz. Şafiilerde ise “Sübhanallahi vel-hamdü lillahi ve lâ ilahe illallahü vellahü ekber” tesbihatını okumak sünnettir.

• Zevâid tekbirlerinin ardından Fatiha suresi ve zammı süre okunur, rukü ve secde yapılır.

İkinci Rekât;

• Şafiiler ilk rekâtın aksine 5 defa tekbir getirir, ardından Fatiha Suresi ve zammı sure okurlar. Hanefiler ise ilk önce kıraat yaparlar, ardından zevâid tekbirlerini ilk rekâtta olduğu gibi 3 kez getirirler.

• Kıyam bu şekilde yerine getirildikten sonra rukü ve secde yapılır. Ardından diğer namazlarda olduğu bayram namazı bitirilir.

• İhram tekbiri ve Hanefilerin ikinci rekattaki rukü tekbiri zevâid tekbirlerine dahil edilmez.

Hutbe

Bayram namazı kılındıktan sonra hutbe okumak sünnettir, cuma namazında olduğu gibi farz değildir. Hutbenin keyfiyeti diğer hutbelerle aynıdır. Yalnız imam ilk hutbeye başlamadan önce 9 defa, ikinci hutbeye başlamadan önce ise 7 defa tekbir getirir. Ayrıca Hanefi mezhebine göre imam minberden inmeden önce 14 defa tekbir getirir.

Ramazan bayramında daha çok fıtır sadakası konusu işlenirken, kurban bayramında ise kurban kesimiyle ilgili hususlar hutbe konusu yapılır.

Bayram Namazı Evlerde Kılınabilir mi?

Yılda iki defa topluca eda edilen bayram namazı İslam’ın en önemli şiarlarından biridir. Hanefilere göre vacip, Şafilere göre ise müekked sünnettir. Fakihlerin büyük çoğunluğu, camilerde kılınma imkânı bulunmadığı takdirde bayram namazının evlerde ferdî veya cemaatle kılınabileceği görüşüne gitmiştir. Bu konu fıkıh kitaplarında daha çok "bayram namazının kazası" başlığı altında ele alınır. Hanefi alimleri dışındaki cumhûrü'l-ulemâ, cemaatten geri kalan kimsenin daha sonra evde bayram namazını eda etmesinin müstehap olduğu görüşüne gitmiştir. Kaldı ki Hanefilere göre topluca kılınmaması durumunda bir sonraki gün imamla birlikte bayram namazı yine kılınabilir (El Aynî, Umdetü'l Kârî VI, 445).

Bayram namazının kazasıyla ilgili bu hüküm, umumu kapsayan hastalık vb. sorunlar nedeniyle mescitlerde imamla birlikte kılamayanlar için de geçerlidir; bu kişiler bayram namazını evde bireysel olarak kılabilecekleri gibi aile fertleriyle birlikte cemaatle de eda edebilirler. (İbn Kudâme, El Muğnî II, 290) Rivayet edildiğine göre Enes Bin Mâlik (radiyallahu anh) bayram namazını kaçırdığında aile efradını toplar, imamın bayram günü kıldırdığı gibi onlarla bayram namazını kılardı (El Beyhâkî).

Bayram namazı camide kılındığında Cuma namazının aksine hutbe irad etmek ve okunan hutbeyi dinlemek farz değildir. Dolayısıyla cemaat sayısının camilere göre çok daha az olduğu evlerde, yalnız bayram namazını kılmak yeterlidir, hutbeye gerek yoktur. Zira hutbe, daha çok camilerde topluca eda edilen namazlar için bir anlam ifade etmektedir.