Diyanet İşleri Başkanı Prof. Mehmet Görmez, cemevlerine hukuki statünün verilmesi taraftarı olduğunu söyledi. Camilerde Alevilere yönelik kullanılan sorunlu dili düzelttiklerini söyleyen Diyanet İşleri Başkanı Prof. Mehmet Görmez, “Geçmişte kendi düşüncelerimizi içimize saklayarak birbirimize karşı ikiyüzlü davranıyorduk” diye konuştu.

Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, hükümetin Alevilerle ilgili yaptığı çalışmalara atıfta bulunarak, “Artık somut adım atılması dönemi” dedi. Görmez, Alevilerle ilgili çalışmalar, Papa’nın Türkiye ziyareti, Küba’ya cami yapılması gibi başlıkların tartışıldığı kritik gündemde konuştu.

Milliyet Gazetesi'ne konuşan Görmez’in açıklamaları özetle şöyle:

"HAKLI TALEPLERİNİ ANLADIK"

Alevilikle ilgili 1000 yılda konuştuğumuzdan daha fazla son 10 yılda konuştuk. Olumlu neticeler aldık. Aleviliğin bütün bu topraklarda toplumsal sorun olmadığı sonucu çıktı. Talepler Aleviler ile Sünniler arasında bir kavga konusu değildir. Bir ötekileştirme, öfke, kin, nefret konusu asla değildir. Konuşmalarımızda Alevi vatandaşlarımızın kendi inanç dünyalarıyla ilgili meşru, haklı talepleri olduğu anlaşılmış oldu.

"SORUNU DÖNÜŞTÜRMEK İSTİYORLAR"

Sünni ve Aleviler arasında sorun olmamakla birlikte içeriden ve dışarıdan bir soruna dönüştürme teşebbüslerini de farkına varmış olduk. Buna bizim yakın tarihimize baktığımızda Çorum, Maraş, Sivas, Madımak hatta Gazi olayları hatta son Gezi, Reyhanlı hadiselerine bakılırsa, bir damar bularak, içeriden ve dışarıdan toplumsal olmayan bu sorunu toplumsallaştırmak, farklı kesimleri karşı karşıya getirme niyeti net görülür.

"İKİ YÜZLÜ DAVRANIYORDUK"

10 yılda tartışarak ortak dil yakaladık. Biz bunu 20 - 30 sene önce başaramazdık, konuşamazdık. Hep birimiz kendi düşüncelerimizi içimize saklayarak birbirimize karşı iki yüzlü davranıyorduk. Bu tartışmalardan sonra biz bilakis içimizi birbirimize iyi döktük. Birlikte ortak dil yakaladık. Bunda Diyanet’in önemli katkıları vardır.

"DİLİMİZ SORUNLUYDU"

Bu konu hep Diyanet üzerinden tartışılırdı. Ortak dili yakalamak için cami içinde kullandığımız dili gözden geçirdik. Geçmişte cami içinde kendi Alevi vatandaşlarımızla ilgili yargı içeren dilimiz doğru değildi, sorunluydu. Şimdi ortak dil bulundu. Alevi vatandaşlarımızın yoğunlukla yaşadığı bölgelerdeki din görevlileri hizmet içini eğitimden geçtiler. Alevi ve Bektaşiliğin temel referans kaynaklarını yayınlayarak ortak dilin inşasına katkıda bulunduk. Özeleştiri yaparak işe başladık.

Bu tartışmalar Aleviliğin İslam dışında bir inanç olmadığını ortaya çıkardı.

"ALEVİLİĞİ DEVLET TANIMLAYAMAZ"

Konu bir tanımlama meselesinde tıkanıyor. Bu rahatlıkla aşılabilir. Devlet tanımlama yapmaz, tanır. Hiç kimse Diyanet de olsa devlet de olsa bir tanımlama yoluna gitmez, bu yolun sahipleri kendilerini tanımlarlar. Ancak bu tanımlamayı yaparken de Alevi vatandaşlarımıza düşen görev; Aleviliğin yazılı sözlü kültür ve kaynaklarını, ezgilerini, nefeslerini yok saymamaları. 1000 yıllık tarihi yok sayarak bir tanımlamaya gidildiğinde süreç tıkanmış oluyor.

"TEOLOJİK TARTIŞMAYA GEREK YOK"

Mesafe alınacaksa, teolojik bir tartışmaya girmemek gerekiyor. Bu konu insan hakları çerçevesinde bir hukuk ve siyaset çerçevesinden meseleye bakılarak çözüme kavuşturulabilir. Teolojik bir statü arayışına girildiği zaman çıkmazlara girilir, tıkanır.

"DİYANETİN KALDIRILMASI TALEBİ DOĞRU DEĞİL"

Talepler Aleviliğin ötesine taşınarak “Diyanet’i kaldıralım” talebi geliyor. Bu talep doğru değil, ortak çözüme götürmez, çözümsüzlük olur. Çünkü Diyanet zaman ilerledikçe bu millete lazım. Hem Alevisini hem Sünnisine lazım. Sadece Sünni’sine değil, inanana da inanmayana da herkese lazım.

"EKSİK VARSA DÜZELTİLİR"

“Din kültürü ve ahlak kültürü dersi kaldırılsın yahut nüfus cüzdanındaki din hanesini kaldıralım” talepleri oluyor. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi’nde Alevilikle ilgili yanlış bilgi varsa düzeltiler, daha fazla öğretilsin deniyorsa eksik varsa, tamam o da düzeltiler. Tamamen kaldırılsın denilince farklı niyetler ortaya çıkıyor.

"DEVLET DE ENDİŞELİ"

Devletin düzenlemeleri yaparken, ‘acaba kendi ellerimizde aynı inancı mensuplarını farklı iki dinmiş gibi karşı karşıya getirir miyiz?’ gibi bir endişesi hep oldu. Bu doğru ve haklı bir endişedir. Bunu yabana atmak doğru değil. Ama şimdilerde bu endişeleri de geriye bırakma noktasındayız.

"SOMUT ADIM ATMA DÖNEMİ"

Başbakanımız, Diyanet’i ziyaretinde bu konuyu bir takım süreçlere bağlayarak uzatmak yerine doğrudan somut adımlar atmak gerektiğini söyledi. Onun için ilk ziyaretini Hacı Bektaş’a yaptı.

"CEMEVLERİNE ENGEL KALKMALI"

İçinde kendi erkanının tatbik edildiği, inanç değerlerinin yaşatıldığı cemevleriyle ilgili her türlü engel ve olumsuzluklar ortadan kaldırılmalı. Teolojik tartışmaya girilmeden, arazi verilecekse tahsis edilmeli, elektiriği, suyu verilecekse verilmeli. Bu erkanları yerine getirilmek üzere görevlendirilecek olan dedelerle ilgili eğitimleri ve içeriğini yine bu yolun sahipleri belirlemeli.

"DEVLET STATÜ VEREMEZ"

Cemevleriyle ilgili iki talebi birbirinden ayırmak lazım. Biri dini statü, ikincisi hukuki statü. Ben dini statünün laik devlet tarafından verilmesinin doğru olmadığını düşünüyorum. Bu çünkü yeni tartışmaları beraberinde getirecektir. Ama hukuki statü bellidir. Hukuk neyi gerektiriyorsa, Alevi vatandaşlarımızın kendi inanç değerlerini içinde yaşattıkları müessese olarak yoluna devam etmesi gerekir.