Gaziantep'te önemli geçim kaynaklarından olan Antep fıstığında hasat sezonu hummalı bir şekilde devam ederken çiftçiler fiyatların düşük olmasından yakınıyor.

Türkiye'nin en önemli tarımsal ihraç ürünlerinin başında gelen ve baklava başta olmak üzere birçok alanda kullanılan Antep fıstığı, hasat sürecinin ardından fabrikalarda işlendikten sonra tezgâhlardaki yerini alıyor.

Yüksek getirisiyle son dönemlerde üreticinin büyük rağbet gösterdiği, başta Gaziantep, Şanlıurfa ve Kilis olmak üzere Türkiye'deki birçok ilde yetiştiriliyor. Baklavada kullanılan “boz fıstık” hasadı ile başlayan ve “kırmızı beng” hasadı ile devam eden Antep fıstığında bu yıl rekolte geçtiğimiz yıla göre düşük.

Bu yıl periyodisiteye (meyve tür ve çeşitlerinin bir yıl meyve verip, ertesi yıl vermemesi ya da çok az vermesi) bağlı olarak geçen yıla göre yüzde 60 oranında rekoltenin düşük olduğu Antep fıstığında hasat dönemi eylül ayının sonuna kadar devam ediyor.

Gastronomi şehri Gaziantep'te, fıstık yetiştiricilerinin bin bir zahmetle yetiştirdikleri, kentin en önemli geçim kaynaklarından olan ve bölgede de "yeşil altın" olarak nitelendirilen Antep fıstığı, Türkiye'nin yanı sıra dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor.

Sabahın erken saatlerinde işe koyulan ve akşam saatlerine kadar fıstık toplayan işçiler, sıcak hava ve fıstık sakızı çalışmaları zorlaştırsa da imece usulüyle Antep fıstığını hasat ediyor.

Hasadın yoğun olarak yapıldığı Oğuzeli ve Karkamış ilçesi başta olmak üzere kent genelindeki fıstık üreticileri, hummalı bir çalışma Antep fıstığını hasat ediyor.

Oğuzeli ilçesinin kırsal Dokuzyol Mahallesi’nde Antep fıstığı hasadına başlayan fıstık üreticileri, Antep fıstığında bu yıl rekoltenin ve fiyatların düşük olduğuna dikkat çekiyor.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler ve Eğitim Şube Müdürü Yusuf Yılmaz, “boz fıstık” hasadı ile başlayan hasat döneminin “kırmızı beng” hasadı ile devam ettiğini söyledi.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde "yeşil altın" olarak da nitelendirilen ve bu sezon “yok yılı” nedeniyle rekoltenin düşük olduğu Antep fıstığı hasadının devam ettiğini belirten Yılmaz, “Boz fıstık’ hasadı ağustos ayının başında başlayıp 15 gün sürer ve ‘boz fıstık’ baklavada kullanılır. Şu anda ‘kırmızı beng’ fıstık hasadı yapmaktayız. ‘Kırmızı beng’ fıstık hasadı da ağustos ayının sonunda başlar ekim ayının 15'i ne kadar devam eder. Antep fıstığında periyodisite olayı vardır. Yani bir yıl ‘var yılı’ ve bir yılda ‘yok yılı’dır. Bu yıl Antep fıstığında ‘yok yılı’dır. ‘Yok yılı’nda da Antep fıstığı ‘var yılı’na göre, rekolte yüzde 40 oranda düşük olur. Şu anda ‘kırmızı beng’ fıstık hasadına başlamış bulunmaktayız.” dedi.

“Karpuz çekirdeği 25 liradan, Antep fıstığı 30 liradan satılmaktadır”

Antep fıstığı fiyatlarının düşük olduğunu belirten Yılmaz, “Şu anda hasat ettiğimiz ‘kırmızı beng’ fıstık 28-30 lira arasında satılmaktadır ve bu fıstık kuruyemiş olarak tüketilmektedir. Kuru fıstık piyasası da henüz belli değil. Çünkü hasat henüz yeni başladı için fiyatı yaklaşık 15 gün sonra belli olur. Fiyatlar fena değil ama ‘yok yılı’na göre, fiyatların biraz daha yüksek olması gerekiyor. Gübre, yevmiye ve mazot fiyatları çok aşırı derecede yüksek. Antep fıstığı fiyatının 30 lira değil de 35-40 lira bandında olması gerekmektedir. Karpuz çekirdeğinin 3 aylık bir süreci var ve 25 liradan satılmaktadır. Antep fıstığı bir 20 yıllık emek karşılığında yetişiyor. 30 lira düşük fiyattır.” ifadelerini kullandı.

Bu yıl ‘yok yılı’ olduğundan dolayı Antep fıstığının daha çok ‘boz fıstık’ olarak hasat edildiğini ifade eden Yılmaz, ‘kırmızı beng’ hasadı bölgede pek fazla olmadığını da sözlerine ekledi.

“Çiftçi emeğinin karşılığını alamıyor”

Antep fıstığı fiyatının düşük olmasından yakınan çiftçi Metin Yılmaz ise, “Diğer ürünlere göre, Antep fıstığı fiyatı çok kötü. Antep fıstığı fiyatının çok yüksek olduğunu söylemek mümkün değil. Çünkü fıstığa verilen emek büyüktür. Gübre ve mazot fiyatları da yüksek. Ama Antep fıstığını istediğimiz fiyata satamıyoruz. Aslında pek söylenecek bir şey yoktur. Çünkü bu sıcakta fıstık hasat ediyoruz. Yine kışın fıstık ağaçlarının budaması, çapası ve tarlaya sürmesi var. Bayağı bir emek veriyoruz. Bundan dolayı mevcut Antep fıstığı fiyatları kurtarmıyor. Verdiğimiz emeğin karşılığını alamıyoruz. Fiyatlar düşük. Fiyatlar düşük olduğundan dolayı emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Antep fıstığı çiftçinin elinden çıkınca pahalı oluyor. Çiftçi emeğinin karşılığını alamıyor. Daha çok fıstığı satan kişiler para kazanıyor. Biz, hakkımızı alamıyoruz.” şeklinde konuştu.

“Gelecek yıl ‘var yılı’ olmasına rağmen rekolte düşük olacaktır”

Yaklaşık 2 hafta sonra hasat döneminin biteceğini belirten Yılmaz, “Ondan sonra da gelecek yılı bekleyeceğiz. Gelecek yılda zaten fıstık yoktur. Çünkü ağaçlarda karagöz yok. Karagöz meyvedir. Gelecek yıl ‘var yılı’ olmasına rağmen ağaçlarda karagöz olmadığından dolayı rekolte düşük olacaktır. Bu sene de fıstık az. Fakat az olmasına rağmen para etmiyor. Karagözün olmaması da kuraklıktan kaynaklanmaktadır. Çünkü fiyat yüksek olduğundan dolayı gübreyi tam veremiyoruz.” diye konuştu.