Suriye’de 2011 yılında çıkan iç savaştan buyana Türkiye’ye sığınan binlerce Suriyeli mülteci, hayata tutunabilmek için ülkelerinde yaptıkları baharat imalatını Türkiye’de sürdürüyor.

Türkiye'nin ayakkabı ihracatının yüzde 20'sinin karşılandığı Gaziantep'te küçük ve büyük ölçekli bin 200’e yakın Suriyeli ayakkabı ve terlik üreticisi bulunuyor.

Türkiye'nin önemli ayakkabı üretim merkezlerinden olan Gaziantep'te ayakkabı imalatında yaşanan boşluğu Suriyeli imalatçılar doldurdu. Ayakkabı ustaları da sektörde nitelikli işçi açığını önemli ölçüde gideriyor.

Suriye'de ağırlıklı olarak Şam ve Halep'te ayakkabı üretimi yapan çok sayıda ayakkabı ustası, savaşın başlamasının ardından barındıkları evlerini ve yıllardır geçimlerini sağladıkları atölyelerini kaybetti.

Birçoğu ailesini ve yakınlarını kaybeden ustalar, iç savaş öncesinde ürün gönderdikleri veya aldıkları Türkiye'deki ayakkabıcılarla temasa geçerek İstanbul, İzmir ile Gaziantep gibi ayakkabı başta olmak üzere sanayi alanında önde gelen üretim merkezlerine taşındı.

Halep’te kendilerine ait ayakkabı imalathanesinde çok sayıda işçi çalıştıran Suriyeli ayakkabı imalatçısı İlyas El Hüsso (42) ağabeyi Ahmet Süleyman El Hüsso (42) ile birlikte iç savaşın başlamasıyla ailesi ile Türkiye’ye sığınmak zorunda kaldı.

Türkiye’de de akrabalarının büyük bir çoğunluğunun bulunduğu Gaziantep’e yerleşmeyi tercih eden Hüsso, Türkiye’nin ayakkabı üretiminin büyük bir bölümünün karşılandığı Gaziantep'te Ayakkabıcılar Sitesi'nde imalathane kurdu.

Gaziantep Ayakkabıcılar Odası’nın desteğiyle Ayakkabıcılar Sitesi'nde kendi iş yerini kuran ve üretime başlayan Hüsso, imalathanesinde ürettiği ayakkabıları Ortadoğu ve Avrupa ülkelerine ihraç etmeye başladı.

Suriye’deki iç savaş nedeniyle doğup büyüdüğü ülkesini terk etmek zorunda kalarak Türkiye’ye gelen Hüsso, Gaziantep'te kurduğu imalathanesinde yaklaşık 60 kişiyi istihdam ediyor.

Suriye’de başlayan savaşın hemen ardından ailesiyle birlikte Türkiye’ye geldiklerini ve Gaziantep’teki akrabalarının yanına yerleştiklerini belirten Hüsso, Gaziantep’te mesleklerine devam edebilmenin sevincini yaşadığını söyledi.

Suriye’de ayakkabı imalathanelerinin olduğunu belirten Hüsso, “Suriye’de bayağı geniş çalışıyorduk. Yurt dışına çalışıyorduk. Türkiye’ye 2013'te geldik ve ayakkabıcılık sektöründe çalışmaya devam ediyoruz. İhracat aynı ve aynı kadro ile çalışıyoruz. Suriye’de çalışma şansımız kalmadı, sıkıntılar çıkmaya başladı, sıkıntılar vardı. Suriye’de devam etmek mümkün değildi, bizde Türkiye’ye geldik. Çok şükür şu an Türkiye'de çalışıyoruz. İyi ürünler yapıyoruz. Türkiye’de piyasa güzel, Suriye'de piyasamız güzeldi ama Türkiye'de işimize eklenen piyasalar oldu. Yaklaşık 50-60 kişilik kadroyla çalışıyoruz, aynı sistemde devam ediyoruz.” dedi.

“Türkiye halkından çok memnunuz”

Genelde ihracat üzerine çalıştıklarını belirten Hüsso, “Genel olarak Arap ülkelerine çalışıyoruz. Avrupa ülkelerine müşterilerimiz var. Çok şükür Türkiye’den memnunuz ve rahatız. Suriyelilerin genel olarak ayakkabı sektörüne ve Türkiye ekonomisine bayağı bir katkısı var. Bunu sadece ben söylemiyorum ve herkes bunu biliyor. Önceden Türkiye'de ayakkabı sektörü güzeldi ama Suriyeliler gelince daha fazla eklemeler oldu. Çok şükür çalışıyoruz. İlk önce geldiğimizde sıkıntılar oldu, başka bir ülkeye geldik ve tabi ki bazı küçük sıkıntılar olacak ama çok şükür büyük sıkıntılar olmadı. Türk kardeşlerimizle bayağı iyi günlerimiz oldu, birbirimizle iyi geçiniyoruz. Çok şükür büyük sıkıntılar yok. Türkiye halkı bizlere çok iyi davrandılar. Bizde Türkiye halkından çok memnunuz, Allah razı olsun.” ifadelerini kullandı.

“Türkiye anavatanımız oldu”

Türkiye ile Suriye’nin kardeş ülke olduğunu ifade eden Hüsso, “Türkiye bizim için çok iyi, anavatanımız oldu. Bizim tarlaların tapusu halen Osmanlı tapusudur. Önceden sınır yokken beraberdik, Türkiye’de bizim akrabalarımız, akrabalarımızın köyü var. Şimdi yeniden akraba olduk. Yine birbirimizden kız alıp verdik. Dayı ve yeğenliği yeniledik. Türkiye’den memnunuz, Allah Türk kardeşlerimizden, devletinden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan razı olsun, çok şükür memnunuz.” şeklinde konuştu.

“Suriye’deki müşterilerinizi Türkiye’ye yönlendirdik”

Yılda yaklaşık 150 bin çift ayakkabı üretimi yaptıklarını bildiren Hüsso, “Ürettiğimiz ayakkabıları hep yurt dışına satıyoruz, iç piyasa yok. Çünkü biz Suriye'de iken bütün işimiz dış piyasayaydı. Şu anda o müşterilerinizi Türkiye’ye yönlendirdik. Türkiye’ye ilk geldiğimizde, biz Türkiye’deyiz, Gaziantep’teyiz ve aynı işimize devam ediyoruz’ dedik. Müşterilerimizin de yüzde 90’ı hep Gaziantep’e geldiler yani Türkiye’ye yöneldiler. Müşterilerimizi Türkiye’ye yönlendirdik. Şu anda da gelip gidiyorlar. Çok şükür Gaziantep'e çok katkımız oldu.” diye konuştu.