Geçtiğimiz yıldan beri hayatı olumsuz anlamda etkileyen ve günlük yaşamı ise adeta durma noktasına getiren küresel Covid-19 salgını en çok küçük esnafı olumsuz etkiledi.

Kısa sürede tüm dünyaya yayılan ve Türkiye’de de halen etkisini sürdüren Covid-19 salgını hayatı her alanda olumsuz etkilemeye devam ediyor. Salgın sonrasında her sektörde olduğu gibi küçük esnaf da mart ayından bu yana işleri düştüğü için zor günler geçiriyor.

Salgın sürecinden bu yana zor günler geçiren ve iflasın eşiğine gelen esnaf, son kısıtlamalardan sonra hiç iş yapamaz hale geldi. Salgın nedeniyle satışlarda rekor düşüşlerin yaşanmasıyla birlikte birçok ilde olduğu gibi Gaziantep’te de esnaf bir bir kepenk kapatmaya başladı.

Salgın sürecinden bu yana kentte birçok esnaf dükkanını hiç satış yapmadan kapatırken iş yapamayan kimi esnaf da çareyi dükkanını kapatmakta ya da devretmekte buluyor.

Kentte birçok esnaf iş yapamadığı ve iflasın eşiğine geldiği için kepenk bile açmazken iş yerlerini açık tutan esnaf ise satış yapamamaktan ve iş yerini siftahsız açıp kapatmaktan dert yakınıyor.

Salgın nedeniyle işlerinin ciddi oranda düştüğüne dikkat çeken esnaf, özellikle de küçük esnafa verilen desteklerin yetersiz olduğundan yakınmakla birlikte Covid-19 salgını kısıtlamalarıyla birlikte iflas etme noktasına gelen esnaf, hafta sonu açık olan ve A’dan Z’ye esnafın sattığı bütün ürünleri de satan zincir marketlerle de mücadele ediyor.

Salgının etkisi nedeniyle zor bir dönemden geçen esnaf, normalleşme ile beklediği rağbeti görmezken dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Kabine Toplantısı'nda alınan tam kapanma kararı ile hayal kırıklığına uğradı.

Biriken kiralarını,  faturaları ve çalıştırdıkları personelin maaşlarını bile ödemekte zorluk çeken ve bir ay boyunca umudunu Ramazan Bayramı’nda yapılacak alışverişe bağlayan esnaf, Ramazan Bayramı öncesi alınan tam kapanma kararına tepki göstererek kararın tekrar gözden geçirilmesini istiyor.

Tam kapanmanın kendilerini ciddi şekilde etkileyeceğine dikkat çeken esnaf, bir yılı aşkın süredir çok ciddi maddi sıkıntılar yaşadıklarını ve tam kapanmanın esnafın iflası anlamına geldiğini vurguladı.

Covid-19 salgını sürecinde çok zor günlerden geçtiklerine dikkat çeken ayakkabı dükkan işleten Ferhat Sağıroğlu, esnafın tam kapanmayı kaldıramayacağını söyledi.

“Zincir marketler açık, küçük esnaf neden kapalı?”

“18 günlük tam kapanma esnafın bitmesi demektir” diyen Sağıroğlu, “Tam kapanma mağduriyet değil esnafın bitmesi demektir. Şu anda esnaf bitmiş durumda ve devlet de bunu farkında. Esnaf olarak bir yere kadar dayanabiliyoruz. Tam kapanma kararı alındığında Esnaf ve Sanatkarlar Odaları ile işbirliği yapıldı mı bilmiyorum ama bildiğim kadarıyla yapılmadı. esnafın bir bayram umudu vardı ve bayramı bekliyorduk. Belki eskiden kalan, harap olan ticaretimizi düzeltmeye çalışacaktık. Fakat tam kapanma kararı ile bir beklentimiz kalmadı. Esnaf olarak perişan duruma düştük. Söz verdiğimiz ödemelerimiz var, kimse alacağından vazgeçmeyecek. Çünkü herkes bir beklenti içerisine girmişti. Ben bu borcumu ödeyemem, ürün aldım esnaf perişan olacak. Kendi geçimimizi nasıl sağlayacağız. Bir destek almadık, herhangi bir destek yok. Zincir marketler ve diğer marketler sattığımız bütün ürünleri satıyor, nalbur malzemesi bile satıyor. Zincir marketler açık, küçük esnaf neden kapalı? Bunu anlayamıyorum.” dedi.

“Tam kapanma istemiyoruz”

Geçtiğimiz yıl Ramazan Bayramı öncesinde de yine aynı bu mağduriyeti yaşadıklarını hatırlatan Yaşar Sağıroğlu da, “Ödemelerimiz var ama yapamayacağız. Tam kapanma esnafı çok kötü etkileyecek. Tam kapanma istemiyoruz. Esnaf için tam kapanma ama turizmciler için hazırlık yapılıyor. nasıl olsa turizm sezonu için 17 Mayıs’tan sonra bütün kapılar açılacak. Oteller tekrar dolu olacak. Turizm sezonu için neden esnaf mağdur ediliyor? Ben AKP’liydim, bu yapılanlar beni gittikçe AKP'den soğuttu. Bir dahaki seçimlerde beni AKP'ye oy vermekten gerçekten vazgeçirttiler. Esnaf olarak isyandayız. Ödemelerimiz nasıl olacak, bu süreç nasıl işleyecek bilmiyoruz? Ödemelerimiz ötelenirse memnun kalırız. Ama şu an bu durumdan çok şikayetçiyim. Bu şekilde insanlar çok darda kalıyor.” ifadelerini kullandı.

“Esnaf olarak mağdur oluyoruz”

Esnaf olarak çok zor durumda olduklarına dikkat çeken berber dükkanı işleten Mustafa Ata ise Covid-19 tedbirleri kapsamında alınması gereken bütün önlemleri aldıkları halde her zaman kısıtlamalarla karşı karşıya kalmalarına bir anlam veremediğine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Hiçbir destek yok. 18 gün boyunca evde ne yapacağım? Tam kapanma bizim için çok zor bir durum olacak. Bir bayramda iş yapıyoruz, bayramda da kapalı olduğundan dolayı tamamen biteceğiz. Esnaf olarak zaten her türlü tedbirimizi alıyoruz. Salgın süresi boyunca iş yerimizde herhangi bir sıkıntı da çıkmadı, hiçbir şekilde şikayette gelmedi. Esnaf olarak mağdur oluyoruz.”

“Esnafa sahip çıkılmasını istiyoruz”

Tam kapanmanın bütün esnafı ve vatandaşı mağdur edeceğine dikkat çeken giyim mağazası işleten Eyüp Bağcı da, “Devlet yetkililerinden esnafa sahip çıkmasını istiyoruz. Bizim borçlarımıza bir öteleme getirilmesini talep ediyoruz. Esnafa sahip çıkılmasını arzu ediyoruz. Sağlık için bu kapanma gerekli ise esnafa da sahip çıkılmasını istiyoruz. Esnaf bayram için hazırlık yaptı, hatta herkesin ödemesi, borcu var. Devlet yetkililerinin esnafa sahip çıkması lazım.” diye konuştu.

“Esnafa kısıtlama getirilmesi lazım”

Esnafın kepenk kapatacak duruma geldiğine dikkat çeken manifaturacı Zeki Gevrek ise, “Geçen yıl kapanmanın yaralarını bir yılda ancak sarabilmiştik. Bu kapanma yaşadığımız mağduriyetleri daha da katlar. Bu kapanmanın zararı daha büyük olacak. Devletimiz esnafa destek vermeye çalışıyor. Fakat her esnaf ulaşamıyor. Bizlere ulaşılmadı. Devletten herhangi bir destek de istemiyoruz, yeter ki bizim önümüzü açsın. Esnafa kısıtlama getirilmesi lazım. Bu kapanma sürecinin zararını hepimiz çekeceğiz. Bu sıkıntı büyük bir sıkıntı olacak. Esnaf olarak bu sürecin altından kalkamayacağız ve çok esnaf iflas edecek. Keşke daha önceden önlemler alınarak bir süreç başlatılsaydı. Vatandaş ve esnaf tedbirini alabilseydi iyi olurdu. Esnaf ödemesini yapacak ve bayrama göre alışveriş yapmış. Dükkanına ürün getirmiş. Esnafın durumu ne olacak?” diye sordu.

“Bu sürecin bana 120 bin TL zararı oldu”

Geçen seneden beri esnafın zor dönemler geçirdiğini belirten elektronik pazarlamacısı İbrahim Kırık da şöyle konuştu:

“Şu anda borcu olmayan esnaf yok. 2-3 aylık kirasını ödeyemeyen esnaf tanıyorum. Bu salgın süreci esnafın tamamını mağdur etti. Esnafa ‘destek verildi’ deniliyor. Fakat her hangi bir destek görmedik. Bu destek bizi kapsamadı. Daha çok terzi ve berber gibi esnafı kapsadı. Aylık 3 bin lira dükkan kirası veriyorum, bana 500 lira kira desteği verildi, bu destek bizi kurtarmıyor. Bu sürecin bana 120 bin TL zararı oldu. Ödemelerimizi yapamıyoruz, mağdur oluyoruz.”

“18 gün boyunca evde kuru ekmek bulabilirsek bize yeter”

Seyyar satıcılık yaparak ailesinin geçimini sağlamaya çalıştığını belirten İbrahim Aslan, “Tam kapanma herkesi olumsuz etkiler. Ama yapacak bir şey yok. Şu anda hiç yok. 18 gün boyunca evde kuru ekmek bulabilirsek bize yeter. Çünkü herhangi bir işimiz, emekliliğiniz yok. Günlük burada 3-5 ürün satıp geçimimizi sağlıyoruz. Bu da şimdi yok. Mecbur evde hapis kalacağız.” dedi.